همه ما اصفهان را با آثار و جاذبه های باستانی اش می شناسیم، اما شاید کمتر در مورد جاذبه های طبیعی تاریخی آن شنیده باشیم. پارک ملی قمیشلو یکی از بزرگترین پناهگاه های حیات وحش ایران است که در گذشته یکی از شکارگاه های مورد علاقه شاهان قاجار بود. این پارک که به نوعی کهن ترین منطقه حفاظت شده جهان بشمار می رود، در شمال غرب خمینی شهر، اصفهان قرار دارد و بخشی از شهرستان تیران و کرون محسوب می شود. در این پارک آثار تاریخی فرهنگی متعددی مانند قلعه تاريخی قمیشلو به چشم می خورد و دارای پوشش گیاهی و جانوری مختلفی است. برخی از سنگ نگاره های این منطقه، قدمتی سه هزار ساله دارند. با رفتن به پارک ملی قمیشلو، این فرصت را دارید که حیات وحش و چشم اندازهای جذاب را از نزدیک ببینید. با مجله مستر بلیط همراه باشید تا اطلاعات بیشتری در مورد پارک ملی قمیشلو به دست آورید.
تاریخچه پارک ملی قمیشلو تیران
پارک ملی قمیشلو تیراناز پیشینه بلند بالایی برخوردار است، در دوران قاجاریه اینجا نوعی شکارگاه برای شاهزادگان محسوب می شد. مسعود میرزا فرزند ارشد ناصرالدین شاه به همراه والی اصفهان، ظل السلطان این پارک را به عنوان شکارگاه مخصوص خود معرفی کردند و پس از آن دیگر اجازه چرای هیچ گونه دامی در آن داده نشد. به طور کلی وسعت پارک مورد نظر به ۲۹٬۸۸۶ هکتار و متراژ پناهگاه حیات وحش آن به ۸۳٬۸۸۸ هکتار می رسد. کانون شکار کشور در سال 1343 قریب به 37 هزار هکتار از اراضی این پارک را از قاجاریان خرید و آن را به منطقه حفاظت شده تبدیل کرد. هفت سال بعد شورای عالی شکاربانی و نظارت بر صید، منطقه سیاه کوه و عمرکوه را نیز منطقه شکار ممنوع دانست. سال 1374 منطقهٔ شکار ممنوع چول ارتقا پیدا کرد و به پناهگاه حیات وحش پیوست و مساحت پناهگاه به ۸۶٬۶۸۵ هکتار رسید. 12 سال بعد با پیوستن مناطق کرالیاس، کهوک و لاسمیان، ۳۰٬۰۶۹ هکتار از مساحت پناهگاه حیات وحش به پارک ملی اضافه شد. در سال 1388 نیز مساحت قابل توجه ای در حوالی مرز شرقی و جنوبی به عنوان منطقه شکار ممنوع قمیشلو معرفی شد. برای سفر به این جاذبه گردشگری می توانید بلیط وسایل نقلیه عمومی را از سایت مستر بلیط تهیه کنید.
نقشه و معرفی بخش های مختلف
پارک ملی قمیشلو تیران در ضلع شمالی با شهر دهق و علویجه و روستاهای هسنیجه و حسین آباد، در ضلع جنوبی با تیران، نجف آباد، ویلاشهر و خمینی شهر، در ضلع غربی با روستاهای میر آباد، مبارکه، محمدیه، افجان، تندران، ورپشت و جاجا و در نهایت در ضلع شرقی با شهر اصفهان، شاهین شهر و دهکده جهاد آباد همسایه است. این پارک بزرگ از دو بخش مهم ارتفاعات و دشت تشکیل شده است که ارتفاعات آن در قسمت های متعدد به چشم می خورند، اما کثرت آنها در بخش های جنوبی بیشتر خودنمایی می کند. در اینجا کمترین ارتفاعات از سطح دریا ۱٬۶۸۷ متر بوده است که سراغ آنها را باید در قسمت ها غربی گرفت و بیشترین بلندی در این پارک ۲٬۷۶۷ متر ارتفاع داشته که در ضلع جنوبی منطقه وجود دارد. برای دیدن دشت ها باید سری به سمت غرب این پارک بزنید با این حال نمی توان گفت که همه دشت ها در این ضلع قرار دارند، بلکه در بخش های میانی و در بین ارتفاعات نیز شاهد این دشت ها خواهید بود. چندین آبراهه پراکنده، وظیفه زهکشی از منطقه را بر عهده دارند که در چهار طرف قمیشلو دیده می شوند.
توپوگرافی در این منطقه به واسطه رشته کوه هایی که در ضلع شمال غربی و جنوب شرقی در مقابل هم کشیده شده اند، به قسمت های دشتی و کوهستانی گروه بندی می شوند. بخش زیادی از زاویه غربی پناهگاه قمیشلو به صورت کوهستانی است، که خالی از دشت نیست و می توان در این حوالی شاهد دشت های وسیع بود. به طور کلی توپوگرافی پارک ملی قمیشلو نشان می دهد که چیزی نزدیک به 57 درصد از اراضی این منطقه را دشت ها، فلات ها و واریزهای بادبزنی مانند و 43 درصد دیگر را ارتفاعات شیب دار و تپه های ماهور کم ارتفاع دربر گرفته است. شاید جالب باشد که بدانید در این پارک وسیع آثار تاریخی با قدمت طولانی دیده می شود، برای مثال: نقاشی هایی که سه هزار سال پیش بر روی سنگ ها حکاکی شده اند و احوالات آن دوران را به نمایش می گذارند. این نقاشی ها طرح هایی از انسان، نماد حقله قدرت، بز کوهی و … هستند که تاریخچه آنها به وسیله تنها پژوهشگر سنگواره ایران یعنی آقای محمد ناصری فرد تشخیص داده شده است.
تحقیقات ثابت می کند این آثار به وسیله انسان های نخستین که برای شکار به این نقطه آمده بودند، کشیده شده است و چیزی نزدیک به 100 سنگ نگاره در کوه های این پارک وجود دارد. از رویت این سنگ نگاره ها مدت طولانی نمی گذرد و کشف آنها توسط دوستداران منطقه در سال 1388 صورت گرفت و پس از آن کارشناسان به صورت جدی تری منطقه را مورد کاوش قرار دادند و آثار بیشتری شناسایی کردند. در ناحیه مربوط به بلمچه و معدن سورمه علایم و نقاشی های خطی بیشتری به چشم می خورد و این خصوصیت باعث ایجاد وجه تمایز بین سنگ نگاره های پارک ملی با دیگر آثار کشف شده در کشور، شده است. آقای محمد ناصری فرد با بررسی هایی که انجام داده است بر روی سنگ نگاره های قامیشلو به این نتیجه رسیدند که این آثار شباهت زیادی به تیمرهٔ گلپایگان و ایالت کالیفرنیا در آمریکا دارد. متاسفانه اکنون عوامل متعددی پارک ملی قمیشلو را تهدید می کند مانند تجمع نخاله های ساختمانی که امیدواریم مسئولین برای آن راهکاری بیابند و از این سرمایه ملی حمایت کنند. برای بازدید از منطقه زیبا و جذاب می توانید بلیط اتوبوس را از سایت ما رزرو و خریداری نمایید تا علاوه بر کنترل هزینه ها، سفری ایمن و بی خطر داشته باشید.
شرایط بازدید از پارک ملی قمیشلو تیران
شرایط آب و هوایی در پارک ملی قمیشلو تیران به گونه ای است که در فصل تابستان، هوا گرم و خشک و در زمستان ها هوا بسیار سرد است. بیشترین رطوبت در دی ماه و کمترین مقدار هم در تیر ماه شکل می گیرد. در واقع قسمت اعظمی از منطقه یک اقلیم نیمه خشک بیابانی و در ارتفاعات اقلیم نیمه مرطوب را در بر دارد. بارندگی ها معمولا از اوخر آبان شروع و تا ماه های آخر سال ادامه پیدا می کند. بازدید از پارک ملی قمیشلو رایگان و مدت زمان بازدید از این جاذبه گردشگری بین ۳ تا ۴ ساعت است.
آدرس و نحوه دسترسی با وسایل مختلف
برای رفتن به این پناهگاه می توانید از وسایل نقلیه عمومی یا خودرو شخصی استفاده کنید.
آدرس: استان اصفهان، ۴۵ کیلومتری شمال غرب شهر اصفهان، پارک ملی قمیشلو.
انواع زیستگاه های موجود در پارک ملی قمیشلو
در پارک ملی مورد نظر به دلیل میکروکلیمای موجود در قسمت های مختلف و همچنین تعدد ارتفاعات، سه زیستگاه وجود دارد که در ادامه به آنها اشاره می کنیم.
1- زیستگاه دشتی و استپی
در پارک ملی قمیشلو تیران، دشت های زیادی میان ارتفاعات وجود دارد که شاید در وهله اول بی ارتباط با هم به نظر برسند در صورتی که اینها به هم پیوسته هستند. وجود این دشت ها برای تامین غذای حیوانات موجود در پارک اهمیت زیادی دارد و همچین موقعیت اکولوژی خاصی برای زندگی آهو که ویژه ترین حیوان این منطقه بشمار می رود، پدید می آورند. محققین بر این باورند که وجود چشمه های آب و پوشش گیاهی خوب، باعث شده است آهوها در این ناحیه زیست و تولید مثل کنند.
2- زیستگاه کوهستانی و برفگیر
این زیستگاه در بر دارنده نواحی کوهستانی و ارتفاعات پر شیب و برفگیر که جو حاکم بر آن به صورت ییلاقی است. تک درختان بنه و بادام ،علفزارها و بوته زارها نیز پوشش گیاهی این منطقه را تشکیل می دهند. اقلیم آب و هوایی موجود این زیستگاه به گونه ای است که زمستان ها سرد و تابستان ها معتدل و محیط خوبی برای زندگی کَل و بزها است و در ارتفاع کمتر مناسب زندگی قوچ و میش خواهد بود.
3- زیستگاه تپه ماهوری
زیستگاه تپه ماهور به خاطر شیب و ارتفاعات کمتر، شرایط جوی معتدل و پوشش گیاهی و همچنین آبشخورهای طبیعی و دست ساز، محیط عالی برای زندگی برخی حیوانات از جمله قوچ و میش وحشی است.
پوشش گیاهی پارک ملی قمیشلو تیران
در پارک ملی قمیشلو تیران پوشش گیاهی متنوع و زیادی به چشم می خورد. در این ناحیه 371 نوع گیاه که به 244 جنس و 63 تیره تعلق دارند، رشد می کنند. گسترده ترین تیره به کاسنی مربوط می شود که ۳۳ جنس و ۴۴ گونه دارد.
جانوران موجود در پناهگاه قمیشلو
با توجه به آمار گیری که در سال 1390 صورت گرفته است، 115 کل و بز، 2564 آهوی ایرانی و 2086 قوچ و میش در این منطقه زندگی می کردند که یقینا تعداد آنها تا کنون تغییر کرده است. در این ناحیه قوچ و میش اصفهان، آهوی ایرانی، کل و بز وحشی، گرگ، کبک، تیهو، کفتار کریدورها و پلنگ نیز زیست می کند.
دیدگاهتان را بنویسید