شهرستان سلسله در شمال لرستان و در مرز استان همدان جای گرفته است. اشاره های مختلفی که در منابع تاریخی به الشتر، مرکز شهرستان، شده است، نشان از اهمیت این منطقه در دوران پیش از اسلام و دوران اسلامی دارد. شهرستان سلسله شامل چهار دهستان دوآب، قلعه مظفری، هنام و یوسف وند در بخش مرکزی و دو دهستان فیروزآباد و قلایی در بخش فیروزآباد است و بخش مرکزی آن، شهر الشتر نام دارد. شهرستان سلسله از شمال به کوه گری، از مشرق به بخش چقلوندی، از مغرب به دلفان و از جنوب به سفیدکوه و بخش چغلوندی محدود می شود. به نظر می رسد منطقۀ الشتر تا ظهور اسلام در ایران بخشی از امپراتوری های هخامنشی، اشکانی و ساسانی بوده است. در منابع اسلامی در مورد الشتر مطالب زیادی نوشته شده است. اولین کتاب حدود العالم من المشرق الی المغرب است که آن را «لیشتر» ثبت کرده و لیشتر را منطقه ای بندق خیز توصیف کرده است. یاقوت حموی در معجم البلدان و اصطخری در «مسالک و ممالک» الشتر را به صورت «لاشتر» نوشته اند. با توجه به مطالبی که گفته شد، مشخص می شود که این شهرستان در بیشتر دوران های تاریخی از ساکنان دائمی برخوردار بوده، که همین موضوع باعث وجود آثار تاریخی زیادی در آن شده است که یکی از آنها قلعه مظفری نام دارد.
معرفی قلعه مظفری
در این بخش از مجله مستر بلیط در مورد قلعه مظفری اطلاعاتی را در اختیار شما قرار می دهیم تا با این اثر تاریخی بیشتر آشنا شوید. دوره قاجار از جمله دوران هایی در تاریخ ایران شناخته می شود که قلعه های متعدد و مختلفی در آن ساخته شد. اکثر این قلعه ها بنابر موارد نظامی احداث می شدند، البته برخی دیگر محل زندگی و حکومت حکام محلی به شمار می رفتند. یکی از این قلاع که در شهرستان سلسله قرار دارد قلعه مظفری نامیده می شود. این قلعه بوسیله خاندانی محلی به عنوان مقر سکونت ساخته شد و در دوره پهلوی اول و دوم مورد مرمت و دستکاری هایی قرار گرفت. از آن جایی که اين قلعه در گذشته مقر حكومت بزرگان شهر الشتر بود و تصميمات مهم حكومتي شهرستان در اين مکان گرفته مي شد و نام شهرستان سلسله به «قلا» نیز معروف بود و هنوز كساني وجود دارند كه شهرستان سلسله را به همين نام مي شناسند. این بنای تاریخی به شماره 4146 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
تاریخچه قلعه
قلعه تاريخي مظفري به دست مهرعلي خان حسنوند ملقب به اميرالعشاير در دوره قاجار بنا نهاده شد و سال ها مقر حكومت او به شمار می رفت؛ مهرعلي خان یکی از مخالفان حكومت رضا خاني و اميران منتسب به او بود، كه قيام او به همراه اعظم السلطنه كاكاوند (خان لره) و طوايف متحد دلفان بر عليه نظر علي خان امير اشرف از مهم ترين حوادث زندگي وي محسوب می شوند. با توجه به مخالفت هايي كه مهرعلي خان با گماشتگان رضاخان در لرستان داشت روز بيستم اسفند او را دستگير کردند و در روز 27 اسفند ماه به همراه شيخ علي خان بيرانوند، حسين خان بيرانوند، غلام علي بيرانوند، خدابخش از طايفه سبزعلي، محمد ميرزا از كدخدايان معروف و تقريبا 12 نفر ديگر به دار آويخته شدند. این قلعه تاریخی به خاطر داستان ها و حوادثی که به خود دیده است یکی از با اهمیت ترین آثار تاریخی منطقه به شمار می آید. گفته می شود که این قلعه خاطرات تاريخي بسياري از رشادت هاي قوم لك را در خود نهفته دارد و گشت و گذاري كوچك در اين قلعه آدمي را به ياد حوادث مهم شهرستان در گذشته هاي دور مي اندازد.
معماری قلعه مظفری
این بنا با پلانی چهارضلعی شکل، دارای مساحتی کلی حدود 750 متر مربع و به صورت دو طبقه احداث شده است، که مساحت هر طبقه 270 مترمربع و دارای زیربنایی به ابعاد 9 در 30 متر هستند و حیاط آن به ابعاد 20 در 25 متر است. در گذشته قلعه به دو بخش تقسیم می شده، که بخشی به عنوان دارالحکومه و بخشی دیگر برای روضه خواني و برگزاري مناسبت هاي مذهبي مورد استفاده بوده است. معماري آن به شيوه طاق ضربي انجام شده، که در آن سقف، پوششی برای جلوگیری از نفوذ عوامل طبیعی به داخل ساختمان است. از جمله عوامل طبیعی می توان به تابش مستقیم آفتاب، وزش باد و ریزش باران و برف اشاره نمود. جهت کشیدگی این بنا به سمت جنوب و در گذشته دارای چهار برج دیده بانی در چهار طرفش بوده است که امروزه تنها یکی از آنها وجود دارد. در ساخت ساختمان آن از مصالحی مانند آجر، چوب و خشت خام استفاده کرده اند. طبقه اول قلعه به شیوه معماری سنتی و طبقه دوم با تیر چوبی ساخته شده که در قسمت شمال غربی دارای مقداری تزئینات گچی است. تنها برج باقی مانده این بنا از ویژگی های اصلی بنا به شمار می رود که در ساخت آن سنگ و آجر استفاده شده است.
راه های دسترسی به قلعه
همانطور که با مطالعه بخش های قبل متوجه شدید، قلعه مظفری در شهر الشتر و در خیابان ۲۴ متری امتداد خیابان امام خمینی آن قرار دارد. برای رفتن به شهرستان الشتر می توانید از اتوبوس استفاده کنید و زمانی که تصمیم به خرید بلیط اتوبوس گرفتید مستر بلیط در این راه به شما کمک می کند.
بازدید از قلعه مظفری
امروزه قلعه مظفری تبدیل به موزه مردم شناسی الشتر شده است و برای بازدید از آن باید هزینه ای اندک را پرداخت کنید. زمانی که برای بازدید از تمام قسمت های قلعه و همینطور موزه نیاز دارید حدوداً یک تا دو ساعت است.
دیدگاهتان را بنویسید