حمام دیلمان

شهرستان سیاهکل در استان گیلان قرار دارد و یکی از شهرستان های این استان به شمار می رود که قدمت تاریخی دارد. نام این شهر، ظاهراً مرکب از واژه های سی به معنای سنگ و کوه، اُو به معنای آب و کل به معنای آبادی یا جایگاه است که در گویش محلی به آبادی کنار کوه سیاهکل گفته می شد. در روایتی دیگر گفته می شود که نام قدیم سیاهکل، سیاه کلاه بوده که به تدریج به سیاهکل تبدیل شده است. برخی نیز این نام را بر گفته از طوایف کردی دانسته اند که حدود 150 سال پیش از قزوین به این منطقه کوچیده بودند. ظاهراً برای نخستین بار در یادداشت های خودزکو در 1256، نام آبادی سیاهکل در حوالی لاهیجان ذکر شده است. اما منطقه دیلم و دیلمان، که شهرستان سیاهکل در آن قرار دارد، دارای قدمت بسیار زیادی است و آبادی برفجان یا برجان، که مولف حدود العالم در سده چهارم به آن اشاره کرده، در هیمن شهرستان واقع است. با توجه به توضیحاتی که دادیم باید متوجه شده باشید که این شهرستان از قدمت بالایی برخوردار است و همین موضوع باعث شده است که آثار تاریخی زیادی در آن وجود داشته باشد. یکی از این آثار تاریخی حمام دیلمان نام دارد که در این بخش از مجله مستر بلیط آن را به شما معرفی می کنیم.

معرفی حمام دیلمان

در ایران از روزگار کهن، شستشوی بدن اهمیت ویژه ای، اول از جهت پاکی جسم و دیگری از نظر پاکی روان داشت. گویند اولین حمام را جمشید پادشاه ایرانی ساخت. مهر پرستان برای انجاام مراسم مذهبی می بایستی به مدت سه روز و سه شب در فواصل معین غسل کنند تا قادر گردند در برنامه های دینی شرکت جویند. پس از ایلام نیز به پاکیزگی سفارش زیادی شده است به همین خاطر در این دوران نیز شاهد حمام های زیادی هستیم. یکی از حمام هایی که در دوران پس از اسلام در ایران ساخته شد حمام دیلمان بود. حمام تاریخی دیلمان در فاصله پنجاه کیلومتری شهر سیاهکل و در ابتدای بافت شهری دیلمان، در مجاورت کوچه میراث فرهنگی و قبل از میدان اصلی شهر قرار گرفته است و به حمام میر بلوک نیز شهرت دارد. علت نامگذاری حمام به میر بلوک این است که در حدود در دوره قاجار توسط «میرزا علی میر بلوک» از زیر لایه های خاک بیرون آورده و مرمت شده است. این حمام یک بار دیگر هم توسط «صدرالله خیرخواه تقوی» از وراث میربلوک مورد مرمت قرار گرفت.

تاریخچه حمام دیلمان

حمام تا دهه ۵۰ نیز فعال بود و اهالی با پرداخت نان و گندم از این حمام عمومی استفاده می کردند. با توجه به قدمت و نوع معماری که دارد در سال 1379 در لیست آثار ملی ایران ثبت شد. در كاوش هایی که در اين حمام انجام شده دو عدد سكه فلوس و تعداد زيادی كاشی و سفال پیدا شده، كه در تعيين قدمت حمام و مشخص كردن تزئينات آن نقش به سزایی داشته است. براساس بررسی که در ای حمام صورت گرفته است مشخص شد که بنای حمام در دوره‌ی حكومت محلی كيايی ساخته شده است. مقر حكومت كيايی ها لاهيجان بوده است كه بعدها اين سلسله محلی توسط صفويه سرنگون می شود و آثار به جا مانده از آنها به صفويه نسبت داده شده است.

معماری حمام

این حمام مانند تمام حمام های قدیمی ایران از بخش های مختلفی تشکیل شده است و وجود آنها باعث بالا رفتن عملکرد حمام می شد و با توجه به موقعيت كوهستانی و اقليم سرد منطقه جزء بناهايی به شمار می رود كه با شرايط خاص كوهستانی طراحی و ساخته شده و به عبارتی بيشترين توجه به مسئله آب و هوا و سرما و مقابله با آن معطوف شده است. در گذشته برای ورود به حمام باید سه پله پایین می رفتند ولی توسط اهالی این سه پله حذف شده است. حمام دارای یک صحن مرکزی هشت ضلعی است که چهار ضلع بزرگ و چهار ضلع کوچک آن به صورت یکی در میان قرار دارند. بدین شکل که چهار صحن دیگر در چهار جهت اصلی محوطه مرکزی حمام را احاطه نموده اند همچنین در چهار گوشه، چهار اتاق یا محوطه برای گرم خانه و سردخانه و محل نظافت پا، تنویرخانه و سربینه ساخته شده است. یک حوض آب سرد برای شستشوی پا در جلوی سر بینه تعبیه شده بود که توسط مردم دیلمان تخریب شده است. تون حمام در پشت بنا و گرم خانه در بالای تون و خزینه حمام ما بین گرمخانه و سردخانه قرار دارد. نور گیر هایی که در سقف حمام تعبیه شده اند به وسیله سنگ مرمر شفاف پوشانده شده اند، به این خاطر که در آن زمان شیشه در دسترس نبوده است، این نورگیر ها کار انتقال نور به داخل را بر عهده دارند. مصالحی که در ساخت این بنا استفاده شده است شامل آجر و ملات ساروج می شود.

برای سفر به شهر سیاهکل باید بلیط اتوبوس سیاهکل را از مستر بلیط به صورت آنلاین خریداری کنید و سفر خود را به این شهر آغاز کنید.

راه های دسترسی به حمام 

این حمام در شهر دیلمان قرار دارد بنابراین اگر میخواهید از آن دیدن کنید باید به این شهر بروید. اگر با خودرو شخصی به این سفر بروید کار راحت تری دارید ولی اگر می خواهید با وسایل حمل و نقل عمومی این کار را انجام دهید باید ابتدا به شهر سیاهکل سپس از آنجا با خودرو هایی که به این شهر می روند خود را به دیلمان برسانید.

بازدید از  حمام دیلمان

بازدید از این بنا همراه کمی هزینه است و باید بابت این دیدار مقداری هزینه بپردازید. در ضمن دیدار از آن می توانید در دیلمان هم به گردش بپردازید و از خیابان های این شهر هم دیدن کنید.