قلعه شوش؛ معرفی + راه های دسترسی

شهر شوش شهری باستانی است که در ایران و استان خوزستان قرار دارد. این شهر را می توان یک از قدیمی ترین شهرهای ایران دانست که در زمان هخامنشیان دارای قدرت و نفوذ فراوانی بوده است.

در اکثر سفرنامه هایی که از گذشته وجود دارد بی شک شما می توانید نام شوش را بیابید. شهر شوش در دشتي حاصلخيز و در سراشيبي شرقي رود شاهور به وجود آمده و از آغاز تا امروز به همين نام خوانده مي شده است.

به استثناي جنوب غربي، گرداگرد اين دشت را كوه هايي فراگرفته كه عبارتند از كو ههاي زاگرس در شمال، كوه هاي مرتفع مركزي در شرق و جنوب شرقي، كبير كوه در مغرب و شمال غربي و تپه هاي پست و بلند در جنوب. دشت شوش از حدود 8000 سال ق.م مسكونی بوده است. مي توان گفت از همان زمان اجتماعات انساني در آنجا بسيار گسترده شده و شهرك ها و شهرهايي در آن به وجود آمده بودند.

در اين شهرها علاوه بر مناطق مسكوني، مراكز عام المنفعه، مثل معابد، نيز احداث مي شده كه مردم از آن استفاده می كردند. فراواني محصولات كشاورزي و توليدات صنعتي هر روز مبادلات و دادوستد را بين شهرك ها گسترش مي داد. همین موضوع سبب وجود آثار باستانی و تاریخی فراوان در این شهر شده است. قلعه شوش یکی از این آثار است که در این بخش به شرح آن می پردازیم.

معرفی قلعه شوش

این قلعه توسط دمورگان باستان شناس فرانسوی در سال 1897، زمانی که برای کارهای باستان شناسی به ایران سفر کرده بود، ساخته شد. از این قلعه برای اسکان باستان شناساسن فرانسوی استفاده می شد. این قلعه دارای معماری فرانسوی، به سان قلعه هایی که در آن زمان بنا شده است.

تاریخچه قلعه شوش

هنگامی که در سال 1884 میلادی مارسل دیولافوا، به منظور انباشتن موزه لوور از آثار هنری و فرهنگی ایران، به همراه همسر و دو نفر از همکارانش از فرانسه به شوش رسیدند، جز چند خانه کپری اطراف بقعه دانیال نبی و مکانی که بتوانند در آن زندگی کنند چیزی نیافتند.

مخالفت های آشکار و نهان مردم باعث شد این هیئت اعزامی بر روی تپه ای همان نزدیکی مقبره دانیال نبی چادری بنا کنند. بعد از مدتی اطاقکی گلی در همان مکان ساختند و باغچه کوچکی نیز در کنار آن بر افراشتند.

زندگی در چادر آنچنان که از نوشته های مادام دیولافوا بر می آید چندان مناسب نبود، مزاحمت های عشایر و مردم آن اطراف، و بلایایی همچون بیماری، سیل، طوفان و … را به خاطر بی حرمتی به آرامگاه دانیال نبی به آنها نسبت می دادند. همچنین به خاطر وجود آثاری که کشف می شد این مکان محل امنی برای نگهداری از این وسایل نبود.

هنگامی که در سال 1897 میلادی دومورگان به جای دیولافوا به شوش آمد، دولت فرانسه را متقاعد ساخت که بودجه ای برای ساخت محل مناسبی برای اسکان اعضای هیئت باستان شناسی قرار دهد.

در این صورت علاوه بر اینکه اعضای هیئت در امنیت نسبی به سر می بردند، اشیای به دست آمده از کاوش نیز تا قبل از ارسال به فرانسه محافظت می شد. به همین سبب بلندترین نقطه تپه های شوش یعنی آکروپل را برای این منظور مناسب دانستند.

طرحی از یک قلعه قرون وسطایی اروپا ریخته شد و با مصالح موجود یعنی خشت و با نظارت حاج مصطفی دزفولی معمار، بنای آن شروع شد. ظاهرا کارهای ساختمانی تا سال 1912 به طول انجامید.

مجله مستر بلیط مطالبی در مورد آثار تاریخی کشور را گردآوری کرده و در اختیار شما قرار داده است، پس اگر به این موضوعات علاقمند هستید به این سایت مراجعه کنید.

معماری قلعه شوش

به نظر می رسد نقشه اصلی قلعه فقط شامل حیاط بالا می شده است. ورودی اصلی در سمت شرق بوده که از زیر برج عبور می کرده و در کنار برج به درب اصلی حیاط می رسیده و از آنجا به وسیله پله هایی چند، به حیاط اصلی اتصال می یافته است. پلان قلعه تقریبا ذوزنقه شکل است که قاعده کوچک آن در سمت شمال واقع شده است.

دور تا دور آن را راهروئی احاطه کرده و ردیف اطاق هایی که به سمت حیاط، جهت اعضای هیئت در نظر گرفته شده بود. فضاهای مورد نیاز دیگر از قبیل آشپزخانه، انبار و نهار خوری در سمت شرقی تعبیه شده بود.

این قلعه برج هایی در دو طرف گوشه شمالی دارد که برج شمال غربی مربع شکل و برج شمال شرقی دایره شکل و دارای یک طبقه با سقف گنبدی شگل بوده است. ظاهرا طبقه دوم آن با سقف شیروانی دار و پنجره های آهنی بعد از سال 1967 و در زمان ژان پرو به آن اضافه شده و به عنوان نهار خوری کاربرد اشته است.

در سه اطاق تو در تو قسمت شرقی، بعد از آشپزخانه، نقاشی های دیواری به تقلید از هنر بین النهرین به خصوص آشور و ایران و همچنین خدمه و نگهبان ایرانی دوره قاجار را نقش نموده اند.

طرحی از یک نفر خارجی با کلاه اروپائی از زیر گچ تعمیری دیوار آشکار شد که احتمالا تصویر سومین رئیس هیئت فرانسوی در شوش باشد. روبروی درب ورودی حیاط بالا، قبل از شروع پله ها، اطاقی که سقف آن را قسمتی از حیاط تشکیل می دهد به منظور گنجینه و انبار آثار فرهنگی به دست آمده از شوش مورد استفاده بوده است.

حیاط جنوبی پائین که دارای ورودی دو سویه است، به صورت یک شیب در یک طرف و یک راه پله در سمت دیگر به پیشخوان گردی منتهی می شوند در دوره های بعدی به این بنا اضافه شده است. این الحاقات شامل اطاق ها و انبار هائی است که در سه طرف حیاط پائین در یک طبقه ایجاد شده اند.

همچنین به نظر می رسد تراس های شرقی و غربی قلعه، در دوره گیرشمن به منظور تقویت و پشتیبانی دیوارهای اصلی قلعه درست شده اند. در سال های بعد از 1350 مقرر شد هیئت فرانسوی در ازای دریافت مبلغی بابت بخشی از هزینه ها در هر فصل، تعدادی کارآموز جوان ایرانی را بپذیرند.

از آنجایی که فضای کافی برای اقامت این جوانان در قلعه وجود نداشت، با کمک مالی سازمان ملی حفاظت از آثار باستانی ایران، نخست وزیری و نیز برخی موسسات فرانسوی از جمله ار فرانس، اطاق های بالای انبارهای جنوبی حیاط اول، شامل 8 اطاق، یک سالن و یک آبدارخانه و همچنین یک آتلیه نقشه کشی در سمت شرقی حیاط اول و روی قسمتی که به عنوان گاراژ مورد استفاده بود، ساخته شد. به این ترتیب آخرین سری الحاقات به این قلعه در این زمان و در زمان ریاست ژان پرو انجام شد.

برای سفر به شوش می توانید بلیط اتوبوس شوش را از مستر بلیط و به صورت آنلاین خریداری کنید و از مزایای خرید آنلاین بهره مند شوید.

راه های دسترسی به قلعه شوش

این قلعه در نزدیکی محوطه های باستانی شهر شوش و در نزدیکی کاخ آپادانای شوش قرار دارد بنابراین اگر قصد دیدن این قلعه را دارید می توانید به سمت شهر شوش رفته و خود را به قسمت مرکزی شهر برسانید. موقعی که به این محوطه برسید این قلعه برا می بینید که در آنجا خود نمائی می کند.

شرایط بازدید

برای اینکه به دیدن این قلعه بروید باید بلیط تهیه کنید که نرخ این بلیط برای توریست های خارجی و داخلی متفاوت است. نرخ ورودی برای گردشگران داخلی سه هزار تومان و برای گردشگران خارجی بیست هزار تومان است. در تابستان باید در زمان 8 صبح تا 8 شب مراجعه کنید و در زمستان 8 صبح تا 17.30 می توانید به تماشای این قلعه بپردازید. این قلعه در روز های ۹ و۱۰ محرم، ۲۸ صفر، ۲۱ رمضان، ۲۵ شوال، ۱۴ خرداد تعطیل است.