امروز میخواهیم یکی از معروف ترین اماکن زیارتی ایران را که در شهر ری قرار دارد به شما معرفی کنیم. این زیارتگاه که شاهزاده عبدالعظیم یا عبدالعظیم حسنی نام دارد از نوادگان پیشوای دوم شیعیان، امام حسن علیه السلام هستند.
حرم امامزاده عبدالعظیم حسنی که به شاه عبدالعظیم در میان مردم شهرت دارد، با سپری کردن روزهای گوناگون و با گذشت زمان امروزه در امر ساخت و ساز نسبت به آرامگاه نخستین از وسعت بسیار زیادی برخوردار است و به عنوان یکی از جاذبه های استان تهران به شمار می رود.
حرم شاه عبدالعظیم از نمونه اماکن متبرکه، تاریخی و با ارزش تهران و ایران است که مأمنی گرم و محفلی دوست داشتنی برای دلباختگان و عاشقان اهل بیت علیه السلام است که سالانه بسیاری از مردم در داخل و خارج از کشور جهت عبادت و دیدن حرم مطهر به تهران سفر می کنند. در ادامه مقاله همراه مستر بلیط باشید تا بیشتر با زیارتگاه شاه عبدالعظیم، زندگی نامه و بخش های دیدنی آن آشنا شده و اطلاعات کسب کنید.
تاریخچه حرم شاه عبدالعظیم
حرم شاه عبدالعظیم محل دفن عبدالعظیم حسنی محسوب می شود، که در جنوب تهران در شهر ری واقع شده است. این آرامگاه در تاریخ ۱۱ بهمن ۱۳۳۴ در قالب یکی از آثار ملی ایران با شماره ۴۰۶ ثبت شده است. عبدالعظیم حسنی در پنج شنبه چهارم ماه ربیع الثانی سال ۱۷۳ قمری در شهر مدینه زمان امام هفتم شیعیان، موسی کاظم متولد شد.
نام مادرش فاطمه یا حیفا و پدرش عبدالله نام داشتند. همسر ایشان، خدیجه، دختر قاسم بن حسن بن زید بن حسن مجتبی که بود. باید گفت که قدمت این زیارتگاه به دوره ایلخانی، صفوی و قاجار برمی‌گردد.
مطابق با زیارت نامه ای که در آرامگاه وجود دارد باید گفت که نسب عبدالعظیم به این ترتیب است که عبدالعظیم فرزند علی فرزند حسین فرزند زید و فرزند امام حسن مجتبی بوده است. کنیه عبدالعظیم حسنی، ابوالقاسم ابوالفتح است. از شما می خواهیم تا انتهای مقاله همراه مجله مستر بلیط باشید تا با رمز و رازهای زندگی حضرت شاه عبدالعظیم آشنا شوید.
زندگی نامه حضرت شاه عبدالعظیم (ع)
مهاجرت حضرت عبدالعظیم علیه السلام از مدینه به ایران و در نهایت سکونت یافتن ایشان در شهر ری مربوط به اوضاع اجتماعی و سیاسی آن زمان است. همانطور که می دانید خلفای عباسی سخت گیری زیادی به شیعیان ائمه و اهل بیت حضرت پیامبر (ص) داشتند که یکی از سختگیرترین خلفا متوکل نام داشت که دشمنی بسیاری با اهل بیت (ع) داشت. علویون و سادات در هنگام حکومت او به بدترین شکل ممکن زندگی می کردند.
حضرت عبدالعظیم علیه السلام هم از این کینه ها در امان نبود و خلفا گزارش های دروغ سخن چینان را بهانه می کردند و بارها تصمیم داشتند آن حضرت را به قتل برسانند.
در همین دوران بود که حضرت عبدالعظیم به ملاقات حضرت امام هادی رفت و عقاید دینی خود را برای ایشان بیان کرد امام هادی علیه السلام سخنان او را تایید کرده و فرمودند تو از دوستان ما هستی. همین روز ها بود که ملاقات حضرت عبدالعظیم با امام هادی (ع) در سامرا به خلیفه گزارش شد و خلیفه دستور داد که او را دستگیر کنند.
عبدالعظیم به فرمان علی النقی وارد شهر ری شده و به صورت پنهانی در سرداب خانه یکی از شیعیان آن شهر زندگی مخفیانه ای را آغاز کرد. گاهی اوقات به شکل مخفیانه به بیرون از خانه می آمد و به زیارت قبری که امروزه در روبروی آرامگاهش قرار دارد مشغول میشد. ایشان در زیرزمین آن خانه زندگی می کرد و به ندرت از خانه خارج می شد.
تعداد کمی از شیعیان از حضورش در شهر ری خبر داشتند و به صورت پنهانی به ملاقاتش می رفتند. پس از گذشت مدتی افراد بیشتری او را شناخته و به نزد ایشان می آمدند و حضرت عبدالعظیم با خوشرویی به همه سوالات شرعی آنان پاسخ می داد و به حل مشکلات مردم می پرداخت.
عبدالعظیم روزها روزه می گرفت و شب ها به نماز خواندن و عبادت می پرداخت. چندی بعد گرفتار بیماری شد. در همان روزهای بیماری حضرت بود که یک رویای صادقه آنچه که در آینده قرار بود رخ دهد را ترسیم کرد.
یکی از شیعیان شهرری شبی خواب حضرت رسول را دید حضرت پیامبر به او فرمودند یکی از فرزندانم فردا در محله سکه المولی فوت می کند شیعیان او را بر دوش خود گرفته به باغ عبدالجبار برده و در نزدیکی درخت سیبی که در آنجا قرار دارد به خاک می سپارند.
سحرگاه به آن باغ رفت تا از صاحبش آن باغ را خریداری کند و این افتخار را داشته باشد که دفن شدن فرزند پیامبر را از آن خویش کند. به شکل معجزه آسایی عبدالجبار همان خواب را در شب گذشته دیده بود و متوجه رمز و راز عجیب این دو خواب شد و جهت اینکه ایشان هم بهره ای در این افتخار داشته باشد مجموعه باغ و همچنین محل آن درخت سیب را وقف کرد تا شیعیان و بزرگان در آنجا به خاک سپرده شوند.
سرانجام در همان روز سه شنبه پانزدهم شوال سال ۲۵۲ قمری در زمان امام دهم شیعیان علی النقی و همزمان با خلافت عباسیان مرحوم شد. مردم باخبر شدند و لباس سیاه پوشیدند و به خانه حضرت عبدالعظیم آمدند.
پیکر مطهر ایشان را غسل دادند. نقل شده است که در هنگام غسل در جیب پیراهن حضرت کاغذی بوده است که نام و نسب خود را در آن نوشته است. بر پیکر حضرت به نماز ایستاده و ایشان را در کنار همان درخت سیب که پیامبر (ص) فرموده بودند به خاک سپردند.
نقشه و معرفی بخش های مختلف
بارگاه عبدالعظیم حسنی از بخش های مختلفی مانند ضریح نقره ای حرم، که در دوران حکومت فتحعلی شاه قاجار ایجاد شده، غرفه ها، صحن تازه و ایوان های پیرامون آن، ایوان آینه و کفشداری هایی که در طرفین ایوان آن واقع شده است، تشکیل می شود. در قسمت شمال شرقی حرم مطهر بنای مدرسه امین السلطان را مشاهده خواهید کرد.
هم چنین در بخش غربی حرم باغ جیران و در قسمت غربی صحن بزرگ باغ توتی وجود دارد. باید گفت که در ضلع شرقی حرم بقعه و گنبد امامزاده طاهر (ع) که در زمان ناصرالدین شاه با دستور ضل السلطان و با تلاش های فراوان رضا قلی خان سراج الملک بنا شده است. ایجاد ضریح نقره مقبره امام زاده حمزه (ع) و آینه کاری ها در زمان حکومت قاجاریان ایجاد شده است.
بنای اولیه حرم شاه عبدالعظیم در نیمه دوم قرن سوم هجری قمری برابر با قرن نهم میلادی توسط محمد پسر زید داعی علوی مورد بازسازی اساسی قرار گرفت. با دستور پادشاهان خاندان بویه و با تلاش های بسیار مجد الملک قومی درگاه اصلی ورودی، حرم که در شمال آرامگاه واقع شده است، ایجاد شد. بنای آرامگاه در قسمت پایین به صورت چهار گوشی است که هر طرف آن ۸ متر طول دارد.
در قسمت بالایی آن مثل همه ی بنا های سلجوقی بر فراز چهار گوشه حرم چهار طاق مورب ایجاد و بالاتر از آن یک هشت ضلعی ساخته که بر روی آن یک شانزده ضلعی بنا کرده اند. گنبد اصلی حرم بر روی این شانزده ضلعی بنا شده است که همه ی این قسمت ها با آیینه کاری مزین شده اند و چشم هر بیننده ای را به خود خیره می کنند.
در زمان شاه طهماسب صفوی بازسازی و تغییرات اساسی این بخش صورت گرفته است. هم چنین در دوره حکومت قاجار هم اضافات و تعمیرات بسیاری در آرامگاه انجام شد. ناصرالدین شاه در سال ۱۲۷۰ هجری قمری برابر با ۱۸۳۵ میلادی دستور داد که گنبد حرم مطهر از پوشش زرین برخوردار شود.
دیدنی های حرم مطهر
از نمونه دیدنی های این مقبره صندوق داخل آرامگاه می باشد که قدمت آن به تاریخ ۷۲۵ هجری قمری برمی گردد. باید گفت که بر روی درب چوبی جدیدتر، دو لوحه کتیبه چوبی نصب شده است که تاریخ ساخت لوحه ها مطابق با ۸۴۸ هجری قمری است. درب بزرگ چوبی که میان رواق شمالی و مسجد زنانه وجود دارد به سبک دوره تیموری ایجاد شده که متعلق به سال ۹۰۴ هجری قمری است.
جالب است بدانید که در بارگاه حضرت عبدالعظیم افراد مشهوری مانند آیت الله سید ابوالقاسم کاشانی، ناصرالدین شاه قاجار، ملا علی کنی و محمد قزوینی، شیخ محمد خیابانی، عباس اقبال آشتیانی، ستارخان و برخی حکام اردلان که از وابستگان پادشاهان قاجار بودند و محمد تقی فلسفی در صحن حرم دفن شده اند.
راه های دسترسی به حرم شاه عبدالعظیم
اگر شما هم تاکنون مشتاق شده اید که به زیارت حرم شاه عبدالعظیم بروید تنها لازم است بلیط اتوبوس را خریداری کرده و از این جاذبه مذهبی دیدن کرده و به عبادت بپردازید. آدرس اول زیارتگاه تهران، شهرری، بزرگراه شهید رجایی، پل شهید آوینی، بلوار سلمان فارسی و درب جنوبی حرم مطهراست. آدرس دوم شامل تهران، شهرری، خیابان فدائیان اسلام، بزرگراه کمربندی شهر ری، درب شرقی حرم مطهر است.
شرایط بازدید
زیارت حرم شاه عبدالعظیم دارای محدودیت ویژه ای نخواهد بود و شما می توانید نیمه نخست سال را یک ساعت پیش از اذان صبح تا سی دقیقه بامداد و نیمه دوم سال را یک ساعت پیش از اذان صبح تا ساعت ۲۲ و نیم بازدید کنید. هم چنین ایام تعطیل مانند شب های جمعه، مناسبت های ویژه مذهبی و ماه مبارک رمضان حرم مطهر به صورت یکسره باز خواهد بود.
دیدگاهتان را بنویسید