آتشکده نطنز؛ معرفی + راه های دسترسی

شهر تماشایی نطنز که در دامنه کوهستان کرکس واقع شده به دلیل دیدنی های فراوانی که دارد هر ساله پذیرای گردشگران بسیاری می باشد. از معروف ترین بناهای تاریخی این شهر می توان به آتشکده نطنز اشاره نمود که دارای جایگاه ویژه ای نزد مردمان این منطقه است.

این بنای تاریخی به جای مانده از دوره ساسانیان بسیار زیبا است. اگر می خواهید با آتشکده نطنز بیشتر آشنا شوید تا پایان با مجله مستر بلیط همراه باشید.

معرفی آتشکده نطنز

آتشکده نطنز که حدود 1800 سال از عمر آن می گذرد یکی از زیبا ترین بناهای تاریخی این شهر است که همچنان بخش اعظمی از آن پا برجاست. این آتشکده در باغی به نام باغ امام جمعه  در کوچه پشت مسجد جامع نطنز واقع شده  و یکی از جاذبه هایی است که معمولا تمامی گردشگران این شهر به بازدید از آن می روند.

در گذشته های دور آتش نماد قداست و پاکی محسوب می شد که آن را نشان وارستگی خدا می دانستند به همین دلیل به آن ادای احترام می کردند. آتشکده ها نیز به همین منظور ایجاد می شدند و با بر افروختن آتش در آن ها مراسمات شکر گزاری  و دعا در آن ها برگزار می کردند.

در واقع مردمان آن زمان در مقابل آتش قرار می گرفتند و به نیایش با او می پرداختند. آتشکده نطنز نیز از مهم ترین آتشکده های دوره ساسانیان محسوب می شد که مراسمات فراوانی در مناسبت های مختلف در آن برگزار می شد.

تاریخچه آتشکده نطنز

آتشکده نطنز درعصر ساسانیان در داخل شهر نطنز به عنوان محلی برای عبادت و برگزاری مراسمات مذهبی ساخته شد. سبک معماری که در ساخت این بنا استفاده شده کاملا نشان دهنده معماری دوره ساسانیان و بسیار حیرت انگیز است.

در ساخت این آتشکده از مصالح مختلفی مانند ملات گچ و خاک و قلوه سنگ های رودخانه ای با ابعاد گوناگون استفاده کرده اند. علاوه بر این از الوارهای چوبی نیز به منظور کلاف کشی طاق های آتشکده به کار برده اند تا از مقاومت بالایی برخوردار باشد.

بخش های مختلفی از این بنای تاریخی در طول زمان به دلیل زلزله و حمله موریانه ها کاملا تخریب شد که طی چند مرحله مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت. ساختار منحصر به فرد و ارزشمند آتشکده نطنز به عنوان یکی از آثار به جای مانده از دوران ساسانی موجب شد که نام آن در سال 1311 در فهرست آثار ملی ایران قرار بگیرد.

نقشه و معرفی بخش های مختلف

معماری آتشکده ساسانی و مصالحی که در ساخت آن استفاده شده همانند سایر بناهایی که در این دوره ساخته شده اند دارای اصول و قوانین مشخص و پیرو سبک معماری خاصی هستند که در ادامه به طور کامل به بررسی آن می پردازیم.

مصالح به کار رفته در ساخت بنا

در ساخت آتشکده ساسانی همانطور که اشاره شد از قلوه سنگ، ملات گچ و خاک، الوار چوب استفاده نموده اند. علاوه بر این به منظور پوشش برخی از ستون های بنا از ترکیب گل و گچ نیز استفاده کرده اند و نمای خاصی به آن بخشیده اند. در قسمت هایی از بنا و به ویژه گنبد آن پوشش نازکی از گچ ایجاد  کرده اند که رنگ آمیزی های زیبایی بر روی آن کار شده است. متاسفانه بخش قابل توجهی از الوارها به دلیل زلزله و حمله موریانه ها از بین رفتند  که موجب شد گنبد آتشکده کاملا تخریب شود.

مورخان براساس شواهدی که وجود دارد بر این باورند که رنگ آمیزی های صورت گرفته در دوره های بعدی انجام شده که آتشکده، دیگر مانند گذشته کاربرد نداشته است. برخی از مورخان می گویند به احتمال زیاد در زمان ساخت مسجد در نزدیکی آتشکده در دوره آل بویه این رنگ آمیزی ها انجام شده است. یافتن آثاری از چندین قبر در داخل محوطه آتشکده موجب شده که تاریخ نویسان احتمال دهند این مکان در گذشته و زمان آل بویه به عنوان آرامگاه کاربرد داشته است.

ساختمان بنا

این آتشکده در محیطی حدود 122 متر ساخته شده و از چهار جرز آن دو جرز بر روی دو سکو قرار گرفته اند.ارتفاع این دو سکو 15.2 متر است و ابعاد جرزهای آن 67.2 در 78.2 می باشد. آتشکده نطنز دارای گنبد زیبایی است که در قسمت ساقه‌ی‌‌ آن گوشواره هایی قرار گرفته است.

متاسفانه به دلیل حوادثی که رخ  داده تنها ستون های 4 گانه، طاق جنوبی و قسمتی از لبه گنبد باقی مانده است و سقف آتشکده و سایر طاق ها به طور کامل از بین رفته اند. به همین دلیل سازمان میراث فرهنگی و گردشگری تصمیم به مرمت و بازسازی بنا گرفت.

بازسازی بنا

آتشکده نطنز که تنها قسمت های جداگانه ای از آن باقی مانده از ارزش و اهمیت بالایی برخوردار بود. به همین دلیل در سال 1394 سازمان میراث فرهنگی تصمیم گرفت که با خرید خانه های مخروبه نزدیک به این بنا آن ها را تخریب نماید تا آتشکده را به طور کامل بازسازی و مرمت نماید. بازسازی این آتشکده و قسمت های تخریب شده آن در طی چند مرحله صورت گرفت ودر سال 1396 با ساخت 2 قوس از 4 قوس آن پایان یافت.

شرایط بازدید

بازدید از آتشکده نطنز همه روزه امکان پذیر است و علاقمندان به بنای تاریخی می توانند به صورت رایگان به بازدید از این بنا بروند. برای بازدید از این آتشکده به زمانی حدود 1 الی 2 ساعت نیاز خواهید داشت.

راه های دسترسی به آتشکده نطنز

آتشکده ساسانی یا همان آتشکده نطنز در استان اصفهان، شهر نطنز، خیابان مالک اشتر واقع شده است و برای دسترسی به آن می توان از وسایل حمل و نقل عمومی استفاده نمود.