استان یزد یکی از چندین استان تاریخی ایران محسوب می شود، پیشینه این استان به دوران های قبل از اسلام بر می گردد و این منطقه یکی از مراکز اصلی زرتشتیان به شمار می آمد. این استان از مناطقی تشکیل شده است که هر یک دارای پیشینه ای غنی هستند و این موضوع را می توان از آثار تاریخی موجود در آنها به وضوح حس کرد. همین موضوع باعث شده است که استان یزد یکی از استان های گردشگر پذیر کشور باشد و سالانه افراد زیادی برای دیدار از آثار تاریخی آن راهی این منطقه شوند. یکی از مناطق قدیمی آن، شهرستان مهریز است. گفته می شود که نام این شهر از دختر انوشیروان ساسانی، مهرنگار، گرفته شده است. که همین موضوع می تواند شاهدی بر قدمت این منطقه باشد. از آثار تاریخی موجود در این شهرستان می توان به مسجد جامع باغبهار، حسینیه باغبهار، باغ پهلوان‌پور، باغ خوشنویس، مجموعه مهرپادین (قلعه مهرپادین)، ارگ تاریخی سریزد، قلعه خورمیز، سنگ نگاره‌های کوه ارنان اشاره کرد. در این بخش از مجله مستر بلیط یکی از آثار تاریخی این شهرستان یعنی مجموعه مهرپادین را انتخاب کرده ایم تا در مورد آن اطلاعاتی را برای شما ارائه دهیم. در صورتی که تصمیم دارید زمانی به این خطه سفر کنید و یا به تاریخ این مرز و بوم علاقه دارید این بخش را حتما دنبال کنید.
درباره مجموعه مهرپادین
یکی ویژگی های مهم که در گذشته وجود داشت، ساخت بناهایی بود که از آنها برای محافظت در برابر دشمن استفاده می شد. این بناها که با نام قلعه شهرت داشتند به گونه ای ساخته می شدند تا از مردم عادی در برابر حملات شورشیان جلوگیری کند. دیوارهای بالند با برج و بارو از ویژگی های اصلی این بنا ها بودند. در بخش های مختلفی این بناها ایجاد می شدند که برخی در نزدیکی شهرها و روستاها و برخی در بین راه ها و مسیر ها قرار داشتند، که ماهیت اصلی همه آنها حفاظت و بالا بردن امنیت بود. یکی از این قلعه که در شهرستان مهریز استان یزد قرار دارد، مجموعه مهرپادین نام دارد و در حاشیه شمالی شهر مهریز واقع شده است. زمان ساخت دقیق این قلعه به درستی مشخص نیست بعضی آن را مربوط به دوران صفوی و عده ای دیگر آن را مربوط به قرت هشتم هجری قمری می دانند. کاربری این قلعه به این صورت بود که در زمان حمله شورشیان به شهر مردم به طور موقت به این قلعه می رفتند و در این مکان اسکان پیدا می کردند. گفته می شود که برای اینکه از دیگر قلعه کمک بگیرند، در روز از دود آتش و در شب از چوب سوخته ای که آتشی کوچک بر سرش داشت، استفاده می کردند.
تاریخچه مجموعه مهرپادین
داستان و روایات مختلفی در مورد ساخت این قلعه وجود دارد، یکی از روایات که در میان ساکنان محلی وجود دارد، این است که در زمان حمله مغول به این منطقه تنها کودکی زنده می ماند که آنها به او رحم می کنند و کودک را به اهالی قریه سریزد در نزدیکی مهریجرد تحویل می‌دهند. کودک پس از اینگه به دوره جوانی می رسد به سرزمین خود بر می گردد و تصمیم به احداث این قلعه می کند، تا در زمان حمله دشمنان از آسیب در امان باشند. نکته جالب در مورد این قلعه این است که در دهه های اخیر هنوز مورد استفاده بود و هر یک اهالی اتاقی در آن داشتند که به عنوان انبار علوفه و آذوقه از آن استفاده می کردند.
ساختار مجموعه
از ویژگی های اصلی معماری قلعه ها وجود برج و بارو و حصار اطراف قلعه ها است. این دو مورد از المان هایی هستند که در قلعه های مختلف شاهده آن ها هستید. این قلعه نیز از این موضوع مستثنی نیست و دارای این بخش ها است. حصاری با ابعاد 111 در 85 گرداگرد آن دیده می شود و در چهار گوشه قلعه چهار برج نیز وجود دارد. علاوه بر این حصار، حصاری دیگر نیز با ابعاد 85 در 65 نیز در اطراف آن وجود دارد که در چهار گوشه آن نیز برج های دیده می شود. هر دو حصار به صورت چینه‌ای از خشت و گل ساخته شده و بخش فوقانی آنها فرم و شکل کنگره‌ای دارد و همچنین دارای ارتفاعی 6.5 متری هستند. برج‌های حصار درونی قلعه نیز با ارتفاع تقریبی ۸٫۵ متر دارای تیرکش‌ها و روزنه‌هایی برای دفاع هستند. ورودی قلعه در قسمت جنوبی قرار دارد که متشکل از درب ورودی، چوبی و دو لته‌ای می شود که با گل میخ های فلزی زینت داده شده است. سر در ورودی قوسی خوش فرم و نیزه‌دار دارد و ارابه‌های برجسته را با نقوش هندسی در دو طرف آن می توانید مشاهده کنید و قسمت بالایی آن نیز دارای تیرکش و تزئینات چلیپایی است. در فاصله بین در اول (حصار بیرونی) و در دوم (حصار درونی) فضای هشتی با پوشش چهار بخشی به چشم می خورد که از فضای پائینی آن برای نگهداری کالا استفاده می کردند.
پس از ورودی، شاه کوچه یا گذر اصلی قلعه وجود دارد که در جهت آن شمالی – جنوبی کشیده شده است و ۳٫۳۰ متر عرض دارد. کوچه‌ها و گذرهای فرعی قلعه نیز عرضی حدود ۱٫۷۰ متر دارند در جهت شرقی – غربی طراحی شده‌اند. در داخل قسمت های مختلفی تعبیه شده است که شامل اصطبل، بخش مسکونی (شاه نشین و عام نشین)، انبار نگهداری کالا و فضای عمومی یا مذهبی می شود. بخش شاه نشین یا ارباب نشین قلعه در بالاترین بخش بنا قرار گرفته است و بر تمامی فضاهای داخلی و محوطه خارجی احاطه دارد. اتاق‌های طبقه پایین برای نگهداری احشام و طبقه بالا برای سکونت و زندگی مردم مورد استفاده بوده است. برای رفتن به طبقه بالایی نیز می توان از راه پله‌ای باریک و خشتی استفاده کرد، فضاهای داخلی کاهگل شده‌اند و اندازه خشت های به کار رفته در ساختار بدنه آنها ۲۳×۲۳ سانتی متر است. برج‌های داخلی قلعه به صورت دو طبقه بنا شده اند، سقف طبقه اول گنبدی و راه پله ای به سمت بالا به صورت مدور و مارپیچ دارد. در قسمت شرقی قلعه، چاه قنات عمیقی به چشم می‌خورد که احتمالا آب مورد نیاز قلعه از این مکان تامین می‌شده است.
راه های دسترسی به مجموعه
برای اینکه بتوانید این بنا را از نزدیک ببنید باید به شهر مهریز سفری داشته باشید و خود را به آنجا برسانید. با خرید بلیط اتوبوس از مستر بلیط به صورت آنلاین می توانید این کار را انجام دهید.
بازدید از مجموعه مهرپادین
برای دیدن این سازه از نزدیک بایید هزینه ای را بپردازید و لازم به ذکر است که این هزینه برای گردشگران ایرانی و خارجی باهم متفاوت است. بهتر است در زمان بازدید کفش مناسب به پا داشته باشید، تا به آسانی به تمام قسمت های قلعه بتوانید سر بزنید. زمانی که باید برای این کار صرف کنید حدود 3 تا 4 ساعت می شود.
دیدگاهتان را بنویسید