برج کبوتر خانه مرداویج کجاست؟ معرفی + راه‌های دسترسی

برج کبوتر خانه مرداویج کجاست؟ کبوترخانه ها یکی از جاذبه های گردشگری و تاریخی هستند که در ایران کمتر به آن ها توجه شده است. اصفهان، این شهر زیبا و خوش آب و رنگ تعداد زیادی کبوترخانه دارد که شاید کمتر به گوش توریست ها خورده باشد.

بد نیست کمی بیشتر راجع به آن ها بدانیم. اگر برای شما هم این بناهای تاریخی و کاربردی جذاب هستند با مجله مستر بلیط همراه باشید تا اطلاعات مفیدی را در این خصوص با هم بخوانیم. کبوترخانه ها که در فرهنگ عامه به آن کفترخانه نیز می گویند، در بعضی مناطق با اسم کبوترخان نیز شناخته می شوند.

این کبوترخانه ها ساختمان هایی کهن و قدیمی بودند که به طور معمول استوانه ای شکل ساخته می شدند و برای گردآوری کود کبوترها و پرندگان دیگر برای مصارف کشاورزی این ساختمان ها را می ساختند.

در استان اصفهان و در هر گوشه و کنار آن می توان برج ها و کبوترخانه هایی مخروطی را مشاهده کرد که گاها افراد به اشتباه تصور می کنند آن ها دژهای قدیمی این شهر هستند.

درباره برج کبوتر خانه مرداویج

قدیم تر در شهر اصفهان حدودا 4 هزار کبوترخانه ساخته شده است که پس از طی این سال ها و بعد از 400 سال، اکنون تعداد کبوترخانه های اصفهان به میزان قابل توجهی کاهش یافته است و از 4 هزار به 300 عدد رسیده است.

جالب است بدانید که در بین این تعداد نیز فقط 65 کبوترخانه به ثبت در فهرست آثار ملی میراث فرهنگی و گردشگری رسیده است. کبوترخانه چادگان یکی از مشهور ترین آن ها در استان اصفهان با این همه کبوترخانه است که در قسمت غرب اصفهان قرار گرفته است. از دیگر برج کبوتر های مهم اصفهان می توان به کبوترخانه گورت، ردان و هزار جریب اشاره کرد.

شهر چادگان و نوع پیدایش آن بسته به ضرورت های سیاسی و تاریخی نبوده و بیشتر به دلیل بستر مناسب محیط طبیعی این شهر شکل گرفته است. از مهم ترین دلایل پیدایش این شهر وجود زاینده رود و حیات بخشی آن است.

مرکز شهرستان چادگان در 115 کیلومتری قسمت غرب این استان قرار گرفته است. چادگان با برخورداری از مناظر طبیعی زیبا و دل انگیز و آثار تاریخی از شهر های مهم در صنعت گردشگری اصفهان به شمار می آید و سالانه پذیرای گردشگران بسیاری از سراسر ایران می باشد.

این منطقه خوش آب و هوا با بهره گیری از سد و ساحل زاینده رود تبدیل به یکی از مناطق ایده آل برای گذراندن تعطیلات مردم شده است. کبوترخانه چادگان که یکی از جاذبه های گردشگری خواستنی این منطقه است از بنایی 4 طبقه تشکیل شده است که معماری خیره کننده ای دارد.

کبوترخانه های ایران اندازه مختلفی از کوچک تا بزرگ دارند که بر حسب اندازه حدودا بین 1000 تا 40,000 کبوتر را می توانند در خود جای دهند. اکثر کبوترخانه های اصفهان (4000) در عصر صفوی که اصفهان پایتخت ایران بوده است ساخته شده اند.

در آن زمان مردم زندگی خود را وابسته به کشاورزی و زمین می دیدند و به همین خاطر کود و بارور شدن زمین های بی قوت از مسائل مهم آن روز های جامعه به شمار می رفته است. با همچین دیدگاهی بود که کبوترخانه های بسیاری ساخته شده است.

نقشه و معرفی بخش های مختلف

در رابطه با معماری این بناها می توان گفت که خشتی هستند و به صورت مخروطی شکل ساخته می شدند و حتی در روستاهای دور افتاده نیز احداث شده بودند. معماری شگفت انگیز این سازه ها، طراحی و انتخاب سایت های دایره ای با ایجاد فضاهایی تو در تو که در مقاومت بالای سازه نیز نقش داشته است همگی حاکی از اهمیت این بناها در آن زمان است.

می گویند مارها توانایی بالا رفتن از سطوح منحنی و استوانه مانند را ندارند که اتفاقا سیاح بزرگ فرانسوی در سفرنامه خود این دست نوشته را آورده است: کبوترخانه های عظیم ایران شش بار بزرگ تر از بزرگ ترین پرورش گاه های ماست.

این برج ها را از آجر بنا می کنند و رویش را گچ و آهک می کشند و در تمام سطوح داخلی دیواره برج از بالا به پایین سوراخ هایی تعبیه شده است تا کبوتران در آن ها آشیانه کنند. شیوه ساخت کبوترخانه های اصفهان همواره به شکلی بوده است که امنیت، آسایش و آرامش کبوتران را به خوبی تامین کند.

دقتی که در ساخت این بناها به کار برده می شده تا حدی بوده است که درصد اشتباه ورود پرندگان دیگر مزاحم را به این سازه به صفر می رسانده است. دلیل این موضوع این است که اگر حتی یک موجود مزاحم وارد کبوترخانه می شد دیگر کبوتران احساس امنیت نمی کردند و کبوترخانه خالی از سکنه کبوتر ها می شد.

قطر سوراخ های ورودی کبوترخانه‌ها به اندازه بدن کبوتران بود که تنها آن ها توانایی ورود داشته باشند. استفاده از برخی تمهیدات نیز توسط ایرانیان برای دفع خطرات و دشمنان بسیار جالب بوده است. آن ها از بوی بعضی جانوران مانند گرگ و کفتار، بوی برخی گیاهان مانند کندر و سراب که به دفع موجودات مزاحم بپردازد.

در مناطقی که گرم و خشک بوده و آب جاری مناسب وجود نداشته است با احداث آبشخور و چاه برای کبوتران آب فراهم می کردند. ابعاد طرح توسعه افقی و عمودی کبوترخانه ها و ساخت این سازه ها به صورت پلکانی و طبقه طبقه، مرمت و بازسازی آن ها را راحت تر می کند.

قدمت این برج ها بسیار زیاد است و شاید تنها سندی که بتواند تا حدودی آن را روشن کند، این موضوع است که هفتمین پادشاخ سلسله ایلخانی که نامش قازان خان بوده است، قانونی برای منع شکار توسط شکارچیان در نزدیکی کبوترخانه ها وضع کرد که جان کبوترها را حفظ نماید. بعضی نیز کبوترخانه های ایران و اصفهان را به 1200 سال قبل نسبت داده اند.

نکته حائز اهمیت این است که این کبوترخانه ها را برای تزئین شهر و تفریح نساخته اند بلکه هدف ساخت این ها بهره گیری از کود برای کشاورزی و یا گوشت بوده است. تعداد تخمین زده شده کبوترهایی که در برج کبوترخانه اصفهان لانه می کردند به 40,000 کبوتر می رسیده است.

با این شرایط حدود 70,000 کیلوگرم کود از کبوتران به طور سالانه به دست می آوردند که برای کشاورزان حیاتی بوده است. برای سفر به شهر اصفهان می توانید با خرید بلیط اتوبوس اصفهان، هواپیما و یا قطار اقدام کنید.

شرایط بازدید از برج کبوتر خانه مرداویج

اگر به اصفهان سفر کرده اید و به بناهای تاریخی علاقه مند هستید بازدید از برج های کبوترخانه می تواند برای تان بسیار جالب و جذاب باشد. شما می توانید به کبوترخانه های معروفی که در اصفهان و اطراف آن وجود دارد سر بزنید و از دیدن مناظر زیبا و معماری حیرت انگیز این سازه ها لذت ببرید.

آدرس و نحوه دسترسی به مترو

یکی از کبوترخانه های شهر اصفهان در خیابان هزار جریب این شهر قرار دارد و برای سر زدن به این مکان می تواند هم از وسایل نقلیه عمومی و هم شخصی استفاده کنید. تز وسایل نقلیه عمومی می توان به اتوبوس، مترو و تاکسی اشاره کرد. بنابر سلیقه و میزان زمانتان می توانید هر کدام از این وسایل را انتخاب کنید.