کارونسراها از جمله اماکنی بودند، که جزء خدمات رفاهی محسوب می شدند، که حکومت های وقت برای مردم در نظر می گرفتند. شاید بتوان نمونه امروزی این سازه ها را مجتمع های بین راهی دانست. کاروان ها در این بناها شب را می گذرانند و در برخی مواقع شاید حتی چندین روز را نیز در این مکان می ماندند.
این اماکن امکاناتی همچون سرویس بهداشتی، چاه آب و غرفه هایی برای خوابیدن داشتند. کاروانسرا ها در بین راه می ساختند ولی برخی از آنها را نیز در خارج از شهرهای پر رفت و آمد بنا می کردند.
بیشتر کاروانسراهایی که از گذشته در ایران باقی مانده اند به زمان صفویه بر می گردند، در این زمان بود که رسم ساخت کاروانسرا به اوج شکوفائی خود رسید. یکی از همین کاروانسراها، کاروانسرای قره بیل در شهر جاجرم است که در این بخش از مجله مستر بلیط آن را به شما معرفی می کنیم.
معرفی کاروانسرای قره بیل
این کاروانسرا در نزدیکی روستایی با همین نام در استان خراسان شمالی قرار دارد و به دوران تیموریان بر می گردد. این کاروانسرا در یکی از مسیرهای مهم فلات ایران به خراسان قرار داشت که شعبه ای از جاده مشهور ابریشم بود، به همین خاطر یکی از مهم ترین کاروانسراهای زمان خویش بود.
این بنا در دوران تیموری به دستور امیرعلی شیر نوایی مورد ترمیم و یا ساخت قرار گرفت و تا سال ها مورد استفاده بود. در متون تاریخی از کاروانسرای قره بیل به نام رباط املوتلو یاد کرده اند. تا حدود صد سال پیش نیز این بنا را به عنوان کاروانسرا مورد کاربرد قرار می دادند.
معماری کاروانسرای قره بیل
این بنا دارای پلانی چهارگوش و دو حیاط کوچک و بزرگ است. در اطراف حیاط کوچک غرفه هایی در اندازه های مختلف و به صورت تو در تو قرار دارد که محلی برای استراحت کاروانیان بوده است. سقف این کاروانسرا به صورت گنبدی شکل است و با کاربندی های شیکی تزئین شده اند. برای حفظ امنیت بیشتر دور تا دور بنا را دیوار سنگی کشیده اند. برج های دیده بانی نیز در دیوارها کار گذاشته شده است. برای ساخت این بنا از سنگ و ملات گچ استفاده کرده بودند.
راه های دسترسی به کاروانسرای قره بیل
این کاروانسرا در 88 کیلومتری شهر جاجرم در شاهراه گرگان قرار دارد. پس اگر قصد دیدار از این بنا را دارید باید به این سمت حرکت کنید.
شرایط بازدید
بازدید از این بنا نیاز به شرایط خاصی ندارد و می توانید در هر زمانی که تمایل داشتید به دیدن این اثر تاریخی بروید و نیازی به پرداخت هزینه نیز ندارد.
دیدگاهتان را بنویسید