کاروان سرای مادر شاه؛ تاریخچه + راه های دسترسی

کاروان سرای مادر شاه کجاست؟ سال هاست که شهر اصفهان در صنعت توریسم کشور جایگاه خاصی را به خود اختصاص داده است، نمونه های بی مال و فوق العاده ای از هنر معماری ایرانی اسلامی سبب شده تا در تمامی اوقات سال این منطقه مملو از گردشگر باشد. بی شک اگر شخصی به دنبال مکانی برای تماشای زیباترین و بی همتا ترین آثار هنری ایرانی باشد باید سفر به این استان را به او پیشنهاد داد.

گذر از پیچ و خم های تاریخی بسیار و دوره های تاریخی گوناگون سبب شده تا نمونه ای برای معرفی به هر سلیقه ای در آن جا وجود داشته باشد. اصفهان در زمان حکومت صفویان به عنوان پایتخت فعال بوده و به همین جهت ارزش و اعتبار فراوانی کسب کرده و میراث با شکوهی را از آن دوران در خود جای داده است.

سی و سه پل، منار جنبان، عالی قاپو، میدان نقش جهان و… از معروف ترین جاذبه های این ناحیه محسوب می شوند اما با در نظر گرفتن تعاریف پیشین، به راحتی می توان متصور شد که حتما گزینه های کم تر شناخته شده اما دیدنی دیگری هم برای معرفی وجود دارند. در این بخش از مجله مستر بلیط شما را با کاروان سرای مادر شاه آشنا می کنیم که بی شک در نوع خود جزو بهترین ها و تماشایی ترین هاست.

تاریخچه کاروان سرای مادر شاه

کاروان سرا ها همواره جزئی جدا نشدنی در تاریخ و فرهنگ ایران زمین هستند که در گوشه گوشه کشور می توان نمونه هایی از آن ها را دید. مادر شاه نام یکی از این بناهای ارزشمند است که بر اساس اسناد قابل اعتماد، تقریبا هم زمان با احداث مدرسه معروف چهار باغ تاسیس شد؛ در ابتدا هدف از ساخت آن تنها ایجاد منبع درآمدی برای پرداخت خرج و مخارج طلاب، تسویه حساب های مدرسین و نگهداری و مراقبت از مدرسه بود. این کاروان سرا رفته رفته موفق شد تا خود را از زیر سایه چهار باغ بیرون بکشد و به عنوان یک فضای مستقل اعلام حضور کند.

درباره موسس اصلی عمارت اطلاعات ضد و نقیضی به چشم می خورد؛ عده ای آن را منسوب به سلطان حسین صفوی می دانند و عده کثیر دیگر شاه عباس صفوی را سازنده اصلی می نامند. جالب است بدانید عنوان دیگر مجموعه، کاروان سرای عباسی است. به هر جهت جدای از موسس، مطلبی که می توان با اطمینان از آن صحبت کرد، تعلق داشتن اثر به دوره حکومت صفویه است.

دلیل نام گذاری

برخی از تاریخ نگاران نذر مادر شاه عباس صفوی را دلیل نام گذاری کاروان سرا می دانند. طبق این روایات والده پادشاه تصمیم گرفته بود تا اگر نذرش ادا شود هزینه های ساخت را تمام و کمال بپردازد؛ اما باز هم اطمینان خاطری در این باب نمی توان حاصل کرد چون همانطور که اشاره شد، اطلاعات تا اندازه ای پراکنده و متفاوت هستند.

نقشه و معرفی بخش های مختلف

مانند اغلب ابنیه تاریخی، این مورد هم معماری کاملا منطبق بر اصول و قوائد سبک ایرانی اسلامی دارد و از لحاظ وسعت و طراحی داخلی به طور حتم جزو زیبا ترین ها به حساب می آید. فضای داخلی و جزئیات به کار رفته نشان می دهد که این مکان، اعیانی به شمار می رفته و اغلب مهمانان آن، افراد صاحب منصب و رده بالا، مانند سفیران و فرستادگان کشور های دیگر بودند.

در واقع جایی نبوده که همه مردم عادی بتوانند به راحتی از هزینه های آن برآمده و آنجا ساکن شوند. توریست های خارجی که به پایتخت می آمدند قطعا انتظار کاروانسرا یا مهمانخانه باشکوهی را داشتند، به همین دلیل اولین انتخاب شان همین جا بوده است.

شکل کلی بنا به صورت مستعطیلی با 28 متر طول و 93 متر عرض بوده و در مجموع شامل  دو اصطبل، چهار ایوان، دو طبقه و 140 اتاق است. دارا بودن یک حیاط وسیع  نیز جزو خصوصیات ممتاز آن محسوب شده و به زیبایی هر چه تمام تر سازه کمک کرده؛ گچ بری ها، کاشی کاری های دقیق و ظریف به همراه آثار چوبی نفیس نیز از تماشایی ترین ویژگی های کاروان سرا هستند.

یک نکته تاریخی و شنیدنی که درباره این عمارت وجود دارد به دوره قاجار مربوط می شود؛ ضل السلطان شازده قجری و حاکم وقت اصفهان توجه خاصی به این فضا نداشت. در نهایت نیز آن را به فروش رسانید.

کاروان سرایی بین المللی

حدودا بیش از 56 سال پیش در سال 1343 شمسی مسئولان مربوطه تصمیم گرفتند تا کاروان سرای مادر شاه را مرمت کرده و آن به یک مهمان سرای خاص و بین المللی تبدیل کنند. در این پروژه سعی شد تا تمام المان های تاریخی زمان صفوی رعایت شده و تغیر اساسی به هیچ عنوان صورت نگیرد.

در حال حاضر مجموعه مورد بحث سالانه میزبان سمینار ها و جلسات هم اندیشی مهم داخلی و خارجی بسیاری است و البته مهمانان و توریست های بی شماری هم به آن جا آمد و شد دارند.

شرایط بازدید

این مکان در بدو ورود از بازدیدکنندگان ورودی دریافت نمی کند اما امکاناتی همچون رستوران و آلاچیق ها و اتاق ها قطعا هزینه ای را هم به دنبال خواهند داشت. مستر بلیط توصیه می کند هرگز بدون رفتن به کاروان سرای عباسی شهر اصفهان را ترک نکنید.

بی شک یکی از به یاد ماندنی ترین لحظات سفر تان به همین جاذبه تعلق خواهد داشت. اگر به منظور برنامه ریزی به مدت زمانی تقریبی که برای دیدن کل فضا کافی است، نیاز دارید؛ 1 تا 2 ساعت کفایت می کند.

راه های دسترسی به کاروان سرای مادر شاه

برای رسیدن به استان اصفهان باید با هواپیما سفر کرده و سپس از آن جا به سمت شاهین شهرحرکت کنید. بلیط اتوبوس شاهین شهر هم مسیری مستقیم و اقتصادی است که می توانید روی آن حساب کرده و راهی سفری لذت بخش شوید.