کاروانسرای قانلی بلاغ؛ تاریخچه + راه های دسترسی

کاروانسرای قانلی بلاغ در روستای مرزی به نام قانلی بلاغ ( سرباز وطن) که در شرق مشگین شهر است و در بخش ارشق این شهر واقع شده است این کاروانسرا در راه جاده ابریشم قرار داشته و دارای اهمیت بسیار زیادی است.

یکی از تفاوت های این کاروانسرا با دیگر کاروانسراها ویژگی های منحصر به فردی مثل؛ وجود جاده ابریشم و وجود داشتن آن در نقطه صفر مرزی جمهوری آذربایجان و ایران و همچنین سبک خاص معماری که در آن استفاده شده است می باشد کاروانسرای قانلی بلاغ در زمان حکومت صفویه از اهمیت زیادی برخوردار بوده و در اختیار بازگانان و تاجرین ایرانی قرار می گرفته است.

این کاروانسرا فقط تا عصر قاجار مورد استفاده بوده است و بعد از آن دوران دیگر کارایی نداشته و دارای اتفاع 1550 متر از سطح دریا است. کاروانسرای قانلی بلاغ در فهرست آثار ملی با شماره ثبت 19016 به ثبت رسیده است.

شاید در ایران کمتر کسی وجود داشته باشد که از وجود چنین اماکن تاریخی آگاه باشد اما اگر کمی بیشتر دقت کنید متوجه جاذبه های گردشگری در کشورمان خواهیم شد خصوصا مشگین شهر اردبیل که اکثریت جاذبه های تاریخی را در این استان دارا است. برای آشنایی بیشتر با این کاروانسرا در ادامه با مجله مستر بلیط همراه باشید تا با دیگر جاذبه مشگین شهر استان اردبیل به خوبی آشنا شوید.

تاریخچه کاروانسرای قانلی بلاغ

کاروانسرای قانلی بلاغ در زمان عهد صفوی و احتمالا در زمان شاه عباس بنا شده است که به آن کاروانسرای شاه عباسی نیز گفته می شود در ابتدا از این کاروانسرا به عنوان پناهگاهی برای استراحت کاراوانیان استفاده می شده است.

همچنین عشایران منطقه در حدود 80 سال پیش از این مکان به صورت دسته جمعی و به عنوان خانه مسکونی قشلاقی استفاده می کردند. درب ورودی آن از ایوان جنوبی باز می شود و دور تا دور حیاط 24 اتاق رو به حیاط وجود دارد که برای استراحت مسافرین و تبادل کالا طراحی شده برای نگهداری شترها 8 شترخان و بارانداز و برای کالاها 4 فضا برای خدمت رسانی و 3 حجره در میان هر دو شترخان برای استقرار نگهبانان و همراهان طراحی شده است.

ساختمان کاروانسرا به شکل یک تالار مستطیل شکل می باشد که حیاط بزرگی دارد و با طاق های رومی به شکل گهواره پوشش داده شده است، همچنین اتاق های کوچکی دارد که به راحتی گرم می شوند و پناهگاه بسیار خوبی در فصل زمستان برای مسافران و گردشگران محسوب می شود. در یک طرف دیوار هر اتاق طاقچه هایی وجود دارد تا مسافران بتوانند وسایل شان را در آن جا بگذارند.

نقشه و معرفی بخش های مختلف

کاروانسرای قانلی بلاغ به شیوه و سبک چهار ایوانی فرم متداول در دوره صفویه بنا شده است، نمای خارجی کاروانسرا در ضلع شرقی دارای یک دروازه ورودی است که عرض آن 4متر و ارتفاع آن 3/5 متر و دارای سه اتاق در جناحین آن است. نمای خارجی کاروانسرا تزئینات کاشی کاری و طاق نما ندارد تنها عناصری که باعث مزین شدن این کاروانسرا شده اند در ضلع شمالی دروازه اصلی تزئیناتی به شکل لوزی هستند که به وسیله آجرهای سوخته این تزئینات انجام شده است.

کاروانسرا دارای حیات مرکزی به ابعاد27/5×27/5 می باشد که حجره های در اطراف آن به تعداد 21 عدد در دو طرف ایوان ها تعبیه شده است که در عرض ایوان ها از طریق درهایی که وجود دارد امکان ورود به این حجره ها وجود دارد، اندازه بزرگ ترین اطاق این بنا 10 متر و کوچک ترین اطاق آن 4 متر است. در واقع قسمت غربی کاروانسرا به طور کلی ویران شده و تنها چیزی که از این قسمت ها باقی مانده، پی و داغ پی است.

مصالح بخش های تخریب شده به واسطه اهالی روستا و در مدت زمان گذشته برای ساخت و ساز شخصی مورد استفاده قرار گرفته است. مصالحی که در کاروانسرا به کار رفته آجرهای 21×21 و ملات های آهکی است.

کاروانسرا ازاره سنگی ندارد و طاق ایوان ها به سبک جناقی و دارای سقف گنبدی کوتاه در حجره ها است، اطاق بزرگ تری از اطاق های دیگر در ضلع جنوبی کاروانسرا ساخته شده که برای اصطبل استفاده می شده است. با توجه به پلان و معماری و مصالحی که در این بنا به کار رفته نشان دهنده این است که این بنا به دوران با شکوه صفویه مربوط می شود.

در واقع کاروانسرای قانلی بلاغ تنها کاروانسرای به جا مانده از دوره صفویه است، که به سبک چهار ایوانی باقی مانده است که در استان اردبیل وجود دارد. در حال حاضر با تخریب قسمت های مختلف این بنا استفاده خاصی از آن به عمل نمی آید.

شرایط بازدید

این کاروانسرا را یکی از بناهای تاریخی و مهم استان اردبیل به شمار می آورند که در مجله مستر بلیط با آن تا حدودی آشنا شده اید، در جذب گردشگران داخلی و خارجی نقش بسیار خوبی دارد. بهترین زمان برای بازدید از این مکان فصل بهار و مدت زمان بازدید برای گردشگران یک ساعت است.

در حال حاضر متاسفانه کاروانسرا از جاده اتومبیل رو کمی دور افتاده و افراد علاقمند و مسافران برای رسیدن به مقصد باید چند کیلومتر از کوره راه صعب العبور را طی کنند تا بتوانند از کاروانسرای تاریخی بازدید کنند اما این مسافت به اندازه ای خسته کننده که گویی فرد مسافت بسیار طولانی را طی کرده است.

راه های دسترسی به کاروانسرای قانلی بلاغ

در بخش ارشق شهرستان مشگین شهر و در روستای مرزی قانلی بولاغ (سرباز وطن) کاروانسرای قانلی بلاغ واقع شده، می توان گفت از شمال و شرق این کاروانسرا به کشور آذربایجان و از سمت غرب به جاده آسفالته اردبیل منتهی شده است.

از طرفی روستای آغ بولاغ از سمت جنوب محدود به روستای آلیشان سویی و آقابیگو، از لب جاده (اردبیل-گرمی) تا رسیدن به کاروانسرا حدود 3 کیلومتر راه شوسه است. گردشگران و مسافران برای خرید بلیط اتوبوس مشگین شهر باید هزینه ای را پرداخت کنند یا با استفاده از خودروی شخصی خود به دیدن این بنای زیبا و جذاب تاریخی بروند.

گردشگرانی که قصد بازدید از این مکان را دارند باید مسافت اندکی را پیاده طی کنند چرا که رفتن ماشین به آن مکان امکان پذیر نیست با بازدید از این مکان می توانید خاطرات خوبی از سفر به استان اردبیل و مشگین شهر را برای خود رقم بزنید.