قلعه دختر بیله سوار؛ معرفی + راه های دسترسی

قلعه دختر بیله سوار کجاست؟ قلعه دخترها ابنیه پر رمز و راز تاریخی ای هستند که در گوشه و کنار این سرزمین مقدس بر بلندای کوه ها و تپه ها به آرامی خفته اند.

بیشتر این قلعه ها در رزوگاری که ایران باستان مراحل گذار از زن محوری به دوره مرد سالاری را پشت سر می گذاشته است، ساخته شده اند و این مسئله فرضیه های بسیاری را در مورد نوع و کاربرد و علل آن ها به قلعه دختر پدید آورده است.

در این بخش از مجله مستر بلیط به یکی از قلعه دخترهای استان اردبیل که در شهرستان بیله سوار قرار دارد می پردازیم و در این باره اطلاعاتی را به شما ارائه می دهیم.

معرفی قلعه دختر بیله سوار

این قلعه در 15 کیلومتری شهرستان بیله سوار بر بلندای کوهی و در کنار رودخانه برزند قرار دارد و متعلق به زمان اشکانیان و ساسانیان است. این اثر در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۴۵ با شماره ثبت ۶۲۹ به ‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. روستای انجیرلو نزدیک ترین آبادی به این قلعه است که کمتر از یک کیلومتر از آن فاصله دارد. آثار این قلعه در قسمت شمال غربی روستای قیز قالاسی قابل مشاهده است.

وجه تسمیه قلعه دختر

اطلاق نام دختر به دژها بیشتر ناظر بر بکارت و دست نیافتنی بودن آنهاست. در ایران قدیم ربه النوع دیان را با آناهیتا مطابقت می دادنده اند، بعضی عقیده داشتند که مقصود از دختر، وقتی که محلی را به او نسبت می دهند ( مثلا می گویند کوه دختر، پل دختر، گردنه، کتل، دختر و غیره)، همین ایزد بانو بوده و این اسم از ایران قدیم مانده است.

برخی این معنی را نپذیرفته و عقیده دارند که دختر به معنی سخت و یا محکم استعمال شده است. چون برای عقیده اولی (منسوب بودن به ناهید) مدرکی ذکر نکرده اند، چنین به نظر می آید که باید معنی دوم را (سخت و محکم) ترجیح داد. علاوه بر این در مورد این قلعه ها افسانه های بسیاری وجود دارد از جمله این افسانه ها می توان به این داستان اشاره کرد:

بر اساس افسانه ها، صاحبان قلعه دخترها، دوشیزگانی جنگ آور و شجاع بوده اند که اجزاه ورود به هیچ مردی را به داخل قلعه نیم دادند. آنان مبارزانی دلیر بوده و در بیشتر افسانه ها با پسرانی که در پای کوه برای خود قلعه هایی کوچک (قلعه پسر) ساخته بودند، مقابله می کرده اند و در برابر خواستگاری آنان از خود مقاومت نشان می دادند.

معماری قلعه دختر

این قلعه دختر مانند دیگر قلعه دخترها، دور از شهرها ساخته شده است، تزئینات خاص و کتیبه های قابل توجه در آن مشاهده نمی شود، البته در بیشتر موارد در نزدیکی قلعه دخترها، بناهایی منسوب به پسر (قلعه پسر یا اوغلان قلعه) یافت می شود. مصالح ساختمانی به کار رفته در آن ساروج است. با اینکه این بنا در دوران ساسانی ساخته شده است، اما معماری آن شبیه به معماری دوران پارت است.

از ویژگی های معماری پارتی استفاده از مصالح سنگ (تراشیده، کلنگی، لاشه) و خشت خام در بدنه پوشش بنا  است. از انواع ملات های به کار رفته در این دوران گچ نیم پز، ملات گیرچارو (قیرچارو) و ساروج است. از دیگر مشخصات این بنا آن است که بر بلندی و منطقه صعب العبور قرار دارد.

از ویژگی هایی که می توان گفت در تمامی قلعه دخترها مشترک است می توان موارد زیر را نام برد:

• همه بر بلندی ها و نقاط صعب العبور قرار دارند.
• اغلب بنای آنها به قبل از اسلام و به خصوص عهد ساسانی بر می گردد.
• بیشتر جنبه تقدس و عبادتی دارند.
• قلاع دفاعی معتبری بوده اند.
• همه دارای غموض ابهام آمیزی در مورد نام خود هستند.

راه های دسترسی به قلعه دختر بیله سوار

این قلعه در 17 کیلومتری گرمی به بیله سوار قرار دارد بنابراین برای رفتن به این قلعه نیاز به خودرو شخصی دارید.

شرایط بازدید از قلعه دختر بیله سوار

بهترین زمان برای دیدار از این قلعه فصل بهار و تابستان و دیدن از آن یک روز از زمان شما را می طلبد. موقع بازدید از این قلعه باید به این نکته توجه کنید که بر روی کوه بلندی قرار دارد و نیاز به پیاده روی و کوه نوردی دارید پس لباس و کفش مناسب به همراه داشته باشید.