چشمه علی؛ معرفی+راه های دسترسی

چشمه علی کجاست؟ شهر ری از جمله مناطق قدیمی ایران است که بنابر نظر تاریخ نگاران به پیش از اسلام بر می گردد. برخی بر این باورند که قدمت آن به 6000 سال پیش باز می گردد.

از ری در دوره ساسانی و موقعیت آن هیچ گونه اطلاعی نداریم ولی شهر مزبور به علت قرار گرفتن بر سر راه بازرگانی عراق و خراسان در قرون اولیه اسلامی از شهرت به سزائی برخوردار بوده است. به طوریکه جغرافی نویسان این دوره، آن را عروس جهان و شاهراه دنیا و منانجی خراسان و گرگان و عراق نام نهادند.

به همین دلیل، موقعیت مناست تجاری و ورود و خروج کالاهای مختلف شرق و غرب، مانند ظروف و ابریشم سرزمین چین، و پارچه های نفیس روم، و آمد و شد ارباب هنر کشورهای دیگر، باعث شده که از دیرباز صنایع مختلف مانند ساختن ظروف سفالین و فلزی ممتاز و بافتن پارچه های نفیس، در این شهر به بازارهای جهان عرضه شود.

علاوه بر این به علت قدمت بالائی که ری از آن برخودار است می توانید انواع مختلفی از آثار تاریخی و مناطق باستانی را در آن بیابید. یکی از همین مناطق باستانی که کاوش گران بسیاری را به سمت خود کشانده است چشمه علی است. برای به دست آوردن اطلاعات بیشتر از چشمه علی به ادامه این مطلب از مجله مستر بلیط مراجعه کنید.

معرفی چشمه علی

چشمه علی در میان تپه های ماهورهای جنوبی واقع شده که صحراهای داخلی ایران را از سواحل سرسبز دریای خزر جدا می کند. این تپه ماهورها در تابستان دارای سیمای خشک و تشنه هستند که تنها سبزی های اطراف چشمه های معدود آنجا و جویبارهای اتفاقی که از کوه هها سرازیر می شوند، این چشم انداز را کمی تغییر می دهند.

با این حال شیب های جنوبی البرز میزان متوسطی از بارش ها را دریافت می کنند و مرغزارهای مرتفع و زمین های کشاورزی حاصلخیزی را در دره ها، مخصوصا در انتهای رشته کوه ایجاد کرده است. جغرافیای این ناحیه از نطر حمل و نقل و ارتباطات مهم است، چشمه علی بر سر راهی قرار دارد که بع ها یکی از مهم ترین راه های تجاری شرقی – غربی (جاده ابریشم) در ادوار تاریخی شد، این راه از دامنه های جنوبی البرز می گذشت.

چنین به نظر می رسد که حرکت انسان ها، کالاها و اندیشه ها در بخش هائی از این راه از حدود 7000 سال پیش یعنی از زمانی که روستای چشمه علی در اوج شکوفائی بوده شروع می شود.

چشمه علی نامی است که به بخش های کوچکی از محل باستانی بسیار وسیعی داده شده است. شهر ری که اساسا تاریخ آن را تنها تا دوره اسلامی به عقب می برند، بقایای دوره تاریخی و پیش از تاریخ را هم در میان گرفته که تپه کوچک پیش از تاریخی چشمه علی را هم شامل می شود.

در نزدیکی این منطقه یک چشمه وجود دارد که برای سالیان سال در بود. قبل از اسلام نام این چشمه سورنا بوده است که پس از اسلام بنابر علاقه ای که مردم منطقه به امام علی (ع) داشتند نام آن به چشمه علی تغییر پیدا کرد.

تاریخچه

اریخ اشمیت کاوشگر این تپه، ری را اینگونه توصیف می کند: « اکروپل یا دژ با ابهت، بر فاز ستیغی سنگی از کوههای البرز قرار گرفته است. تپه های کوچکتر و دیوار دفاعی پیرامون شهر به درون دشت امتداد یافته اند که امروز پوشیده از سفال است». از این منطقه باستانی آثاری مربوط به دوره های باستانی متفاوت یافت شده است که شامل ظروف سفالی می شود.

عصر مس و سنگ

فرانک هول دوره مس و سنگ قدیم را، که وی آن را دوره « روستاهایی با کشاورزی بسیار محدود و پراکنده، معیشت در شمال ایران مرکزی بر اساس اقتصادی مرکب از پرورش بزهای اهلی و کشت جو، قرار داشت که البته شکار حیوانات وحشی و جمع آوری گیاهان نیز کماکان انجام می شود.

بقایای گوسفند وحشی، گاو وحشی و غزال وحشی در تپه سیلک که همزمان با چشمه علی و به فاصله 200 کیلومتری جنوب آن قرار دارد، یافت شده است. بقایای خانه های عصر مس و سنگ قدیم بخش مهمی از یافته های باستان شناسی را تشکیل می دهد.

در تپه زاغه واقع در 250 کیلومتری شمال غرب چشمه علی دکتر نگهبان بقایای یک معبد اواخر نوسنگی را یافت که آن را متعلق به اواخر هزاره 7 یا اوایل هزاره 6 پ.م دانسته اند.

این بنا دارای معماری استادانه با دیوارهای همراه با پشتبند، سکوهایی در درون آن و دیوارهای منقوش با طرح های هندسی به رنگ های قرمز و سفید است که جمجه های بز کوهی به دیوارهای آن الحاق شده است، اگر چه چنین بناهائی در چشمه علی یافت نشده است اما بعید نیست که در این محل نیز بناهائی این چنینی وجود داشته است.

در چشمه علی مرده را با ظروف سفالین منقوش، گردن بند، بازو بند، کمربند و دیگر زیورآلاتی که از مهره ها، سنگ های مختلف و مس درست می شدند، دفن می کردند.

اغلب یک سنجاق مسی ساده، که شاید بر روی لباس می شده دیده می شود. همه اسکلت ها به جز چند مورد به پهلوی راست و چمباتمه زده دفن شده اند. به نطر اشمیت جهت مرده ها رو به غروب یا طلوع آفتاب است.

برای سفر به شهر ری باید بلیط اتوبوس تهران را تهیه کنید، برای این کار می توانید از مستر بلیط کمک بگیرید تا خریدی سریع، ارزان و ایمن را تجربه کنید.

سفال یافت شده در چشمه علی

طرح پیش از تاریخی چشمه علی، با تکیه بر سفال های چشمگیری که در انبارهای موزه داشنگاه پنسیلوانیا نگهداری می شود، آغاز شد. قدیمی ترین ظروفی که در این مکان یافت شده است دستساز هستند. با این حال در اواخر دوره مس و سنگ قدیم شواهدی که دال بر استفاده از چرخ سفال گری است دیده می شود.

بافت ظروف قرمز پر رنگ هستند با این حال ته رنگ های روشن تر نیز در میان آنها یافت می شود.  ظروف در طیفی از فنجان هایی به ضخامت پوست تخم مرغ تا ظروف ذخیره آذوغه با ضخامت 2 تا 3 سانتی متر متغیرند. فنجان های کوچک دارای ته گرد و لبه برگشته، قدحهای بزرگ کروی و ظروف پایه دار از متداول ترین اشکال هستند.

راه های دسترسی به چشمه علی

برای دسترسی به این مکان باید در قسمت جنوب تهران و به سمت شهر ری بروید. برای حرکت به سمت آن می توانید از وسایل حمل و نقل عمومی مانند اتوبوس و تاکسی استفاده کنید. اگر تمایل به رفتن با خودرو شخصی را داشته باشید می توانید خودروتان را در نزدیکی آن پارک کنید و برای گشت و گذار به صورت پیاده اقدام کنید.

بازدید از چشمه علی

برای بازدید از این مکان نیازی به پرداخت هزینه ندارید و می توانید بدون پرداخت هزینه هایی از تمام قسمت های آن بازدید کنید.