چهار طاقی تیموری؛ تاریخچه + راه های دسترسی

در استان خراسان شمالی همانند هر منطقه ای دیگر از ایران جاذبه های تاریخی و فرهنگی متعددی وجود دارد که بازدید از آن ها می تواند بسیار لذت بخش باشد. یکی از معروف ترین جاذبه های گردشگری این استان در نزدیکی روستایی به نام شیروان واقع شده است که یادگاری از دوره تیموریان است. این بنای تاریخی چهار طاقی تیموری نام دارد. اگر می خواهید با چهار طاقی شیروان بیشتر آشنا شوید تا پایان با مجله مستر بلیط همراه باشید.

تاریخچه چهار طاقی تیموری

سابقه ساخت بناهای چهارطاقی در ایران به دوره اساطیری باز می گردد و سبک خاصی از معماری اصیل ایران محسوب می شود. از بناهای چهار طاقی که طی دوره های زمانی مختلف در ایران ساخته شده اند می توان به آتشکده فریدون، بنای نوبهار بلخ، چهار طاقی شیروان و … اشاره نمود.

بنای چهار طاقی تیموری که به چهار طاقی شیروان شهرت دارد در واقع بنایی هشت ضلعی است که دارای شباهت بسیاری به مقبره ها است. خیلی از تاریخ شناسان بر این باوراند که این مقبره به امیر تیمور اختصاص دارد. زیرا در سنگ نوشته قبر سال 758 هجری قمری ذکر شده که همزمان با دوره حکومت تیمور است.

در چهار طاقی شیروان سنگ قبری به رنگ سیاه وجود دارد که قسمت قابل توجهی از نوشته آن به مرور زمان از بین رفته و تنها نام عید خواجه از آن باقی مانده است

منابع تاریخی که از دوره تیموریان وجود دارد نشان می دهد که نام یکی از بزرگان دوره تیموریان عید خواجه بود و با توجه به اطلاعات درج شده بر روی آن قبر این مقبره متعلق به عید خواجه است.

با توجه به اینکه این اثر تاریخی دارای تاریخ مشخصی نیست، روایت های مختلفی در مورد آن وجود دارد که نمی توان آن ها را تایید یا رد نمود. در این بنا سردابه ای در عمق یک و نیم متری وجود دارد و بر اساس آن مورخان معتقد هستند که چهار طاق در دوره ایلخانان ساخته شده است، زیرا در آن زمان ساخت سردابه ها رواج داشت.

نقشه و معرفی بخش های مختلف

این بنای چهار طاقی که از خشت و چوب ساخته شده به صورت هشت ضلعی است. در قسمت بیرونی بنا طاق نماهایی با پوشش جناقی به چشم می خورند، همچنین قسمت ساقه گنبد نیز با استفاده از آجر چینی خفته راسته تزئین شده است. درهای ورودی این بنا دارای دو متر ارتفاع بوده و بسیار بزرگ هستند. هر یک از این درها دارای نورگیری به اندازه عرض خود هستند. علاوه بر این، چهار طاقی شیروان یک گنبد زیبا دارد که ارتفاع آن، تا زیر گنبد 4.28 متر است.

تزئینات داخلی و خارجی بنا نیز در نوع خود منحصر به فرد است و در قسمت داخلی ساقه گنبد به منظور تزئین از آجرهای عمودی و افقی استفاده نموده اند و برای قسمت خارجی بدنه نیز آجر چینی دو رجه به کار رفته است.

داخل بنا دارای فضایی به صورت چهار گوشه است که با استفاده از گچ پوششی بر روی آن ایجاد شده، البته در قسمت بالای سردر و دورتا دور بنا شاهد کتیبه های زیبا و گچ بری های فیروزه ای رنگ هستیم.

متاسفانه به دلیل مرمت هایی که طی چند مرحله در سال های مختلف بر روی بنا صورت گرفته کتیبه ها به میزان  قابل توجهی از بین رفته اند اما با این وجود چهار طاقه ی شیروان با ویژگی های منحصر به فردی که دارد یکی از مهم ترین بناهای تاریخی ایران محسوب می شود و سالانه گردشگران متعددی برای بازدید از آن به شیروان در استان خراسان شمالی سفر می کنند.

نام این بنای تاریخی با شکوه در سال 1380 به فهرست آثار ملی ایران افزوده شد.لازم به ذکر است که در ضلع شمالی این بنا مقبره امام زاده حمزه رضا (ع) قرار دارد و گردشگرانی که به بازدید از این بنا می روند می توانند امامزاده را نیز زیارت کنند. بنابراین اگر بلیط اتوبوس شیروان را تهیه کرده اید به شما پیشنهاد می کنیم که حتما از این اثر تاریخی بازدید نمایید.

شرایط بازدید

بازدید از چهار طاقی شیروان همه روزه به جز ایام تعطیل امکان پذیر است و گردشگران می توانند به بازدید از این مجموعه تاریخی بروند. برای بازدید از این بنای تاریخی به زمانی حدود 1-2 ساعت نیاز خواهد بود.

راه های دسترسی به چهار طاقی تیموری

چهارطاقی شیروان در خراسان شمالی، حاشیه روستای شیروان، محوطه امامزاده حمزه واقع شده است و برای دسترسی به آن می توان از خودروهای شخصی و تاکسی ها و اتوبوس های برون شهری استفاده نمود.