آیا تاکنون از قلعه مورچه خورت بازدید کرده اید؟ استان اصفهان یکی از قطب های مهم گردشگری در ایران محسوب می شود که هر ساله خیل عظیمی از گردشگران داخلی و خارجی آن را به عنوان مقصد خود انتخاب می کنند. منطقه ای که بخش اعظم شهرتش را از هنر اصیل و درخشان معماری بدست آورده و نمونه های بی نظیری را در این زمینه تقدیم تاریخ کرده است.
این ناحیه همواره از دوره های پیشین تا به امروز از ارزش و اهمیت قابل توجه سیاسی و اقتصادی برخوردار بوده و هست. شاید اغلب ما با شنیدن نام اصفهان تنها به یاد زاینده رود، پل خواجو و عمارت عالی قاپو بیفتیم اما جاذبه های بی شمار این شهر تنها به این موارد محدود نمی شوند.
اگر قصد دارید تا در آینده سری به آن جا بزنید بهتر است از همین حالا یک لیست جامع و مفید تهیه کنید تا در وقت و انرژی تان صرفه جویی شود. در این قسمت از مجله مستر بلیط یکی از تماشایی ترین گزینه ها را به شما معرفی می کنیم؛ قلعه مورچه خورت که در ادامه بیش تر درباره آن می خوانید.
تاریخچه قلعه مورچه خورت
گمانه زنی ها درباره تاریخ دقیق ساخت قلعه بسیار است اما اکثریت آرا بر این عقیده هستند که به احتمال زیاد در قرن نهم هجری این ارگ بنا شده است؛ برخی از تاریخ نگاران اما آن را به دوره های پیش از صفویان متعلق می دانند.
مورچه خورت حوادث تاریخی زیادی را پشت سر گذاشته که از مهم ترین ترین آن ها می توان به ایفای نقشی استراتژیک در حین نبرد نادر شاه افشار با افغان های شورشی و سرکوب موفقیت آمیز آن ها در سال 1143 قمری اشاره کرد.
نقشه و معرفی بخش های مختلف
از آن جا که لقب وسیع ترین سکونتگاه بشری پس از ارگ بم متعلق به قلعه تماشایی مورچه خورت است، یکی از بهترین پیشنهاد های سفر برای ماجراجو ها به شمار می رود. با قدم زدن در فضای باز ارگ احساس می کنید که در کسری از ثانیه به هزاران سال پیش سفر کرده اید و روزی در یکی از همین خانه های کوچک زندگی می کردید.
اولین منظره ای که در بدو ورود امکان دارد حواس تا را پرت کند، هشت برج دیده بانی بلندی است که در دور مجموعه ساخته شده تا وظیفه مراقب از ارگ به خوبی انجام شود. کوچه های پر پیچ و خم در کنار بخش هایی که گویی سال ها پیش بازار و دکان های پر رونقی بودند از نکات برجسه معماری این مکان محسوب می شوند. امام زاده و مسجد هم از بخش های مورد توجهی هستند که بسیار مورد لطف و علاقه گردشگران قرار می گیرند.
علاوه بر نکات ذکر شده، باید اضافه کرد که اگر پیچ در پیچ بودن و حالت پوشیده و محافظ شده این سازه عظیم شوکه تان کرد؛ تنها دلیلش دور اندیشی معماران ارگ بوده است. در واقع مراقبت و دور ماندن از حمله ها و غارت های احتمالی همسایگان، که در صد ها و هزاران سال پیش چندان هم عجیب و غیر قابل تصور به نظر نمی رسد.
همچنین وجود حمام های عمومی در قسمتی از مجوعه به روشنی بیانگر اهمیت و وضع مناسب بهداشت است که با در نظر گرفتن آن دوره تاریخی نکته بسیار مهمی تلقی می شود. شاید جالب باشد اگر بدانید تا دهه 50 شمسی یا به طور دقیق تر، بنا بر اظهار سازمان آمار ایران تا سال 1353 حدودا 25 خانوار در ارگ سکونت داشته است و در خانه های اجدای خود زندگی می کردند. در نهایت قلعه مورچه خورت شاهین شهر به تاریخ 1394 در فهرست آثار ملی جای گرفت.
پروژه بازسازی و مرمت بنا
در سال 1386 سازمان تعاونی گردشگری روستا عملیات بازسازی و تعمیر ارگ را آغاز کرد و همچنان نیز، پس از گذشت بیش از ده سال این پروژه عظیم هنوز جریان دارد. لازم به ذکر است، بنیاد مسکن، سازمان توسعه گردشگری، شرکت مسکن سازان منطقه همگی جزو سهام داران سازمان تعاونی گردشگری روستای موچه خورت هستند و با مشارکت هم روند مرمت مجموعه را پیش می برند.
با این حال طولانی شدن این پروسه دغدغه مندان و کارشناسان حوزه آثار تاریخی و باستانی را تا حدودی نگران کرده، اما نکته حائز اهمیتی که در این بحث مورد توجه قرار گیرد؛ اقدامات مستحکم سازی زیر بنا، برج های دیده بانی و دیوار های خارجی قلعه است که به مرور زمان آسیب دیده و فرسود شده بودند.
در سال های 1397 و 98 مرمت کنندگان موفق شدند تا با کسب بودجه دولتی بخش از کوچه ها و دیواره های قلعه را بازسازی کرده و این اثر ارزشمند را برای نسل های آینده محفوظ نگه دارند.
با وجود اقدامات موثری که صورت گرفته هنوز هم به اختصاص سرمایه های بیشتری نیاز است؛ فعالان حوزه میراث فرهنگی و گردشگری امیدوارند تا با جلب نظر و بودجه بخش خصوصی روند مرمت فضا سریع تر شده و به زودی به پایان برسد.
شرایط بازدید
بازدید و ورود از قلعه مورچه خورت با هزینه ای اندک همراه استو برای بازدید از آن باید مقداری کمی هزینه پرداخت کنید. مستر بلیط پیشنهاد می کند در صورت سفر به شهر پر رمز و راز اصفهان این ارگ دیدنی را از یاد نبرید و حتما آن را در برنامه ریزی خود جای بدهید.
اگر روزی به این ناحیه رفتید شما از اهالی و مردم بومی درباره قلعه پرس و جو کنید، آن ها بی شک داستان های جالبی و شنیدنی برای گفتن به شما خواهند داشت. همچنین بازدید از این فضا وقت زیادی را طلب نمی کند و حدودا با یک گردش حداکثر یک ساعته می توانید همه بخش ها های آن را ببینید. در کلیه فصول سال می توانید به این منطقه سفر داشته باشید.
راه های دسترسی به قلعه مورچه خورت
شما این امکان را دارید تا از هر جای ایران که زندگی می کنید تنها با تهیه یک بلیط اتوبوس شاهین شهر خود را ارزان و سریع به این منطقه برسانید و سفری لذت بخشی را رقم بزنید. البته بلیط هواپیمای اصفهان نیز گزینه مناسبی محسوب می شود که اگر شرایطش را دارید می توانید روی آن حساب کنید.
ارگ گرای بنا شده از هنر معماری متفاوت و بروز واستقلال است وحاکمیت ازآن استفاده میکردن واهالی گراهای منزلی را به هم متصل ووصل میکردن که استقامت مناسبی همانند ارگ را داشته باشد چون قومی ثابت بدون مهاجرت‌های ییلاق را داشتن و این بهترین ساختار مناطق کویری که گرم در گرما وسرد در سرما بود وبعد بنا به شرایط جغرافیایی یخچال سازی میکردن که دیواری برای ساله گرا سرا ها باشدو هم این دیوار تا ارگ حکومتی ادامه داشت وحکام نیز برای انتظامات از مواظبت دامها تا راهزنان آنرا پاسبانی می‌کردند و بصورت دوره ای از خانواده های نمونه و معدل گیری می‌شد و جزو خدام ارگ هر چند سال یکبار وارد زندگی ارگ میشدن و شهرهای منقبت به نوعی گسترش میافت که گویی کل شهر بمرور وارد ارگ وبنا به دستور حاکم عادل باید محاسبه وزیبایی آن بهم نریزد و گراسرا تحویل دام وطیوو وانبار غلات داده می‌شد ود این موقعه بود که پادشاه از اهالی بازرگانان یی را انتخاب می‌کرد وگویی شهر صاحب تجارت وتمدن مدرن می‌شد که خریدو فروش کالاهای خارجی نیز انجام می‌داد که مهمترین آنها شیراز اصفهان بم خرم آباد بیستون ووو است
من از قلعه بازدید کردم. همه درهاش بسته بود و فقط بخشی که به امامزاده و قبرستان قلعه منتهی می شه باز بود قسمت های داخلی قلعه کاملا به حال خود رها شده، ویران شده یا رو به ویرانیست. جداره ی خارجی قلعه هم مرمت نشده و با وجود محیط بسیار وسیع قلعه، تنها بخشی از دیواره که از طول جاده قابل مشاهده‌ست مرمت شده که به محض ورود به خیابان منتهی به قلعه متوجه میشید که این تکه صرفا برای دکور تعمیر شده و بقیه دیواره دست نخورده باقی مونده.
سلام لذتبردم کاش مطالب بیشتری ازاین تاریخ پرشکوه تهیه میکردین فقط امیدوارم مرمت بنابه افرادمتخصص سپرده بشه وکاربدون تغیرات نسبت به نقشه اصلی انجام بشه عین همونی که درگذشته بوده
سپاس از همراهی شما.