قلعه بمپور؛ معرفی + راه های دسترسی

قلعه بمپور کجاست؟ بمپور یکی از شهرهای استان سیستان و بلوچستان است که در قسمت غربی آن قرار دارد. این شهر از قدیمی ترین شهرهای ایران به شمار می رود که تاریخ ایجاد آن را دوران ساسانیان و اشکانیان می دانند.

وجه تسمیه این شهر بنابر برخی روایات بر اساس نام پسر اسفندیار یعنی بهمن می گویند، بدین ترتیب که روایت می شود نام اولیه این شهر بهمن پور بود و به مرور زمان به بمپور تغییر پیدا کرد. بمپور در فاصله 22 کیلومتری ایرانشهر (ایران شهر) واقع شده است. رودخانه بمپور که از شمال شرقی ایران شهر سرچشمه می گیرد، پس از سرازیر شدن از جنوب این منطقه به سمت غرب، در نهایت به هامون جازموریان می ریزد.

بمپور هم از منطقه کوهستانی و هم از دشت تشکیل شده و دارای آب و هوای گرم و نسبتاً مرطوب است. خرما، میوه، مرکبات و سبزیجات در این سرزمین کشت می شود. این شهر دارای آثار تاریخی متعددی است که اغلب مربوط به دوران قبل از اسلام هستند، قلعه بمپور نیز در این منطقه قرار دارد که یادگاری از دوره ساسانی است.

معرفی قلعه بمپور

قلعه بمپور یکی از مهمترین قلعه های نظامی در آسیا است که در 24 کیلومتری غرب ایرانشهر، در منطقه مکران و یک کیلومتری شمال شهر بمپور، بر روی یک تپه مصنوعی بلند به ارتفاع 80 متر واقع شده است.

این قلعه، که معروف ترین قلعه سیستان و بلوچستان است، در گذشته مرکز دولت کرمان و بلوچستان بوده است. به گفته باستان شناسان، قدمت آن به دوره ساسانیان و اشکانیان برمی گردد.

اگرچه مردم بلوچستان معتقدند که این قلعه توسط نادرشاه افشار ساخته شده است، نادر اجازه ساخت قلعه ای در منطقه بمپور را به نصیرخان براهویی داد، اما کاوش های انجام شده در قلعه بمپور و اشیای یافت شده در آن نشان می دهد که  بسیار قدیمی تر از این زمان است و این قلعه نمی تواند همان قلعه ای باشد که نصیرخان ساخته است.

در سال 1960، خانم بئاتریس، دیرینه شناس انگلیسی، بخشی از سرازیری کوه زیر قلعه بمپور را کشف کرد. قلعه بمپور یکی از محکم ترین استحکامات سیستان و بلوچستان است که از نظر نظامی و استراتژیک دارای اهمیت بسیاری بود، بنابراین احداث این قلعه بر روی تپه ای مصنوعی نمی تواند به طور تصادفی انجام گرفته باشد.

دلیل احداث آن بر روی تپه، چشم انداز مناسبی است که به اطراف دارد و در صورت حمله دشمنان به سرعت از آن با اطلاع می شدند. فاصله 2 کیلومتری این قلعه از رودخانه یکی از دلایل اهمیت و موقعیت آن است.  یکی از نکات جالب در مورد این قلعه این است که، گفته می شود این قلعه کوچک شده قلعه بم است به همین دلیل آن را بم پور نامیده اند.

اگر به تاریخچه قلعه های قدیمی به جای مانده در ایران علاقه دارید پیشنهاد ما به شما دنبال کردن مجله مستر بلیط است. در این مجله توضیحات کاملی در باره آثار تاریخی ایران گردآوری شده و در اختیار شما قرار داده شده است.

تاریخچه قلعه بمپور

در دوران حکومت قاجارها منطقه سیستان و کرمان از حکومت مرکزی تبعیت نمی کردند و حکومتی کوچک در این منطقه به وجود آوده بودند. این قلعه در زمان پادشاهان قاجار مورد حمله های مختلف قرار گرفت که هر بار با پیروزی مواجه شد، ولی در یکی از این حملات این قلعه به توپ بسته شده که این امر باعث تخریب قسمتی از قلعه گشت ولی به طور کامل خراب نشد و همچنان قابل سکونت بود.

قسمت های مختلف قلعه بمپور

این قلعه به صورت دو تکه ساخته شده بود، که یکی از قسمت ها در سطح بالاتری از قسمت دیگر قلعه قرار دارد. صحن پايين که درب ورودی در ديواره شرقی آن قرار گرفته و برج هايی نيز آن را احاطه کرده اند، مقر ساخلو (پادگان)، منطقه مسکونی و نظامی بوده است.

علاوه بر اين اصطبل اسب ها و يک راه برای فرار از محاصره به هنگام تسخير احتمالی قلعه نيز به شمار می آمده است. قسمت بالاتر قلعه ارگ و محل سکونت حاکم بوده است.

در این قسمت از قلعه می توان چاهی را مشاهده کرد با گذشت زمانی طولانی هنوز پر نشده است و در داخل آن راهی سنگفرش شده قرار دارد که به احتمال زیادی راه فراری برای زمان های محاصره بوده است. این مسیر امروزه مسدود شده و مشخص نیست به کجا ختم می شود.

این قسمت بالاتر از صحن پايين بوده به حدی که نفوذ به داخل ارگ حکومتی برای مهاجمان به علت بلندی و شيب تند تپه، کار راحتی نبوده و همین امر باعث امن تر شدن این قسمت از قلعه می شده است. برای ساخت این قلعه از مصالحی همچون خشت و گل استفاده شده، که این انتخاب بر اساس اقلیم گرم و مرطوب بوده است.

این قلعه را می توان در سه بخش دسته بندی کرد:

1) انتهای دیوار اصلی و دروازه ورودی و خروجی، دژ کوچکی برای محافظت از قلعه ساخته شده بود.

2) قسمت میانی خانه های محلی و قلعه قرار داشتند.

3) بالاترین قسمت قلعه که بیشترین دید به بیرون را نیز داشته است و مخصوص حاکم و فرماندهان ارتش بود.

سفر به بمپور با استفاده از اتوبوس امکان پذیر است، می توانید بلیط اتوبوس بمپور را از مستر بلیط و به صورت آنلاین تهیه کنید.

راه های دسترسی به قلعه بمپور

برای اینکه به این قلعه برسید باید به شهر بمپور در غرب استان سیستان و بلوچستان بروید. این کار را می توانید با کمک خودرو شخصی و یا وسایل نقلیه عمومی بین شهری انجام دهید. قلعه بمپور در داخل شهر و در قسمت  شمال غربی آن واقع شده است، بنابراین رسیدن به آن کار چندان سختی نیست و پس از ورود به شهر از طریق وسایل نقلیه عمومی شهری نیز می توانید به این مکان بروید.

شرایط بازدید

برای بازدید از این قلعه باید هزینه ای پرداخت کنید، که این هزینه برای گردشگران داخلی و خارجی متفاوت است. در زمان بازدید بهتر از کفش و لباس مناسب استفاده کنید زیرا برای بازدید از این قلعه باید از تپه بالا بروید. تایمی که برای دیدن آن نیاز دارید در حدود یک تا دو ساعت می شود.