مدرسه علمیه عباس قلی خان شاملو؛ تاریخچه+راه های دسترسی

مشهد به عنوان یکی از پر توریست ترین شهرهای کشور ایران به شمار می رود که پایتخت معنوی ایران می باشد، بنابراین علاوه بر حرم امام رضا جاذبه های گردشگری فراوانی را درون خود جای داده است که می توان به مکان هایی مثل، امام زاده ها، بقعه ها، کوه سنگی، پارک های آبی، بازارها، روستا، آبشار ها و … اشاره نمود.

هر کدام از این جاذبه ها ویژگی های منحصر به فرد خود را دارا هستند. در این مطلب ما یکی از آثار باستانی  مشهد یعنی مدرسه علمیه عباس قلی خان شاملو را برای شرح می دهیم. با مراجعه به مجله مستر بلیط می توانید اطلاعاتی که احتیاج دارید را مطالعه نمایید.

مدرسه عباس قلی خان یکی از قدیمی ترین و بزرگ ترین مدرسه های موجود در مشهد است که بانی احداث آن شخصی به اسم عباس قلی خان شاملو می باشد و در زمان حکومت صفویان حاکم هرات بوده می زیسته است. با توجه به کتیبه ای که در سر در وردی این بنا قرار گرفته تاریخ ساخت این اثر را به سال 1077 هجری قمری نسبت داده اند که به عنوان یکی از شاهکار های معماری زمان خود طرفداران زیادی دارد.

امروزه حدود 180 طلبه فارغ التحصیل دانشگاهی در این مدرسه مشغول به تحصیل هستند. قسمت زیادی از زمین ها و بازارهای اطراف مدرسه که موقوفات این بنا بوده اند با همکاری مسئولین قضایی و مقامات دولتی در حال تلاش برای بازگشت این بناها به حالت اولیه هستند.

همان طور که گفته شد عباس قلی خان شاملو بانی این اثر تاریخی بوده بنابراین اطلاعاتی را در مورد این شخص در اختیار شما قرار خواهیم داد. مرتضی خان سپهری شاملو از نسل هفتم عباس قلی خان است که در این مدرسه حضور دارد و امروزه مدیریت این مدرسه را بر عهده گرفته است. در طی سالیان این بنا آسیب هایی را دیده است اما از سال 1378 با پیگیری هایی که انجام شد شروع به مرمت این اثر تاریخی نمودند و اقدامات بی نظیری را برای این مدرسه انجام دادند.

به طور کلی شاملوها از نوادگان غزال ها بوده اند که از افراد تورک آناتولی به شما رفته اند و در قرن چهارم به دین اسلام گرایش پیدا کرده اند بنابراین به آن ها ترک های مسلمان گفته اند. بعدها شکل گیری حکومت سلجوقیان که حکومتی چند صد ساله  بود با غزال ها بوده و در عراق و آناتولی و خراسان مشغول به سکونت می شوند. اما با حمله مغول ها به ایران، به سوریه مهاجرت کردند و دوباره در زمان حکومت صفویان به کشور ایران باز گشتند که عنوان غزلباش ها را از آن خود کردند.

با توجه به این که خاندان شاملوها تعداد بیشتری داشته اند بنابراین بر منطقه حکومت می کنند اما در زمان شاه طهماسب رونق خود را از دست می دهند در نهایت در اواخر حکومت دوباره جایگاه خود را به دست می آورند .  بعد از مردن شاه عباس شاه اسماعیل دوم حکومت را در دست می گیرد که از 7  سالگی در طایفه شاملوها زندگی کرده است و علاقه خاصی به آن ها داشته است. در سال های 1007 تا 1027 حسین خان شاملو را امیر خراسان قرار می دهند که دارای 4 فرزند پسر و 4 فرزند دختر بوده بنابراین حسن قلی خان پدر عباس قلی خان شاملو بوده است.

تاریخچه مدرسه علمیه عباس قلی خان شاملو

مدرسه عباس قلی خان قدمتی 360 ساله دارد که آن را در زمان حکومت صفویان یعنی پادشاهی شاه سلیمان صفوی بنا نهاده اند. عباس قلی خان شاملو که موسس این بنای ارزشمند بوده در آن زمان خدمت های بی نظیر را برای مردم انجام داده که همواره مورد توجه بوده است.

تمامی مدرسه هایی که در زمان حکومت صفویان ساخته شده اند ویران شده اند و تنها مدرسه عباس قلی خان از یادگارهای آن زمان می باشد، افراد زیادی در این مدرسه مشغول به تعلیم دانش آموزان بوده اند، استادان و شاگردانی مثل: حاج فضل خراسانی، سید اسماعیل بلخی، آیت الله میرزا حسن صالحی و … که همگی در این مدرسه به مردم خدمت نموده اند. وقفیات عباس قلی خان از خراسان تا نزدیک به افغانستان ادامه دارد.

مدرسه علمیه عباس قلی خان شاملو را در سال 1357 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسانده اند. می توان گفت مدرسه عباس قلی در زمان های گذشته رویدادهای زیادی را از سر گذرانده که امروزه حتی با نادیده گرفتن آن جذابیت معماری آن حفظ شده است.

عباس قلی خان شاملو از حکمرانان نسل بیگلربیگی ها می باشد که اجداد آن حکومت مشهد و هرات را بر عهده داشته اند. اگر قصد مسافرت به مشهد را دارید می توانید با مراجعه به سایت معتبر مستر بلیط اقدام به خرید بلیط قطار مشهد نمایید و راهی سفری خاطره انگیز شوید.

نقشه مدرسه علمیه  عباس قلی خان شاملو

مدرسه عباس قلی خان دارای بخش های مختلفی است که زیبایی معماری ایرانی را در زمان حکومت صفویان به خوبی نشان می دهد. کاشی کاری های ماهرانه، ایوان های بزرگ و عظیم، مقرنس های چشم نواز و اتاق های ساده ای را که در کنار هم قرار داده اند به خوبی گویای معماری عصر صفوی می باشد.

این مدرسه را در دو طبقه بنا نهاده اند که از 4 ایوان تشکیل شده، در پیرامون بنای مدرسه اتاق هایی را برای سکونت طلبه ها ساخته اند که حدود 104 واحد می شود رو به روی هر اتاق غرفه ای دیده می شود که به مدرسه  دید دارد. هنگامی که تصمیم به توسعه حرم گرفتند و خیابان آن را پهن نمودند سر در مدرسه را بدون این که به شکل ظاهری آن آسیبی بزند به عقب بردند، امروزه سر در مدرسه در قسمت جنوبی خیابان قرار گرفته و یکی از شاهکارهای بی نظیر ایرانیان به شمار می رود.

12 راه پله در طبقه اول ساخته شده که انتهای آن به طبقه دوم می رسد، مصالحی را که برای ساخت این بنا استفاده نموده اند آجر می باشد، از دیگر بخش های مهم این مدرسه کتابخانه آن می باشد که در سال 1344 در مدرسه ساخته شد.

مدرسه تاریخی عباس قلی خان شاملو از آثاری است که معماری سبک مشهدی را به خوبی به نمایش می گذارد و تحت نظارت سازمان میراث فرهنگی قرار گرفته، همچنین آن را به حوزه علمیه مشهد تبدیل نموده اند. برای پذیرش طلبه ها فقط افرادی را ثبت می کنند که سطح تحصیلاتی دانشگاهی را تمام کرده باشند و بعد از آن بخواهد وارد حوزه علمیه شوند.

شرایط بازدید از مدرسه علمیه عباس قلی خان شاملو

هنگامی که به مشهد سفر می کنید به شما پیشنهاد می کنیم که بازدید از مدرسه عباس قلی خان را از دست ندهید. برای رفتن به این مدرسه نیازی نیست هیچ گونه هزینه ای را پرداخت نمایید و در تمامی ساعات شبانه روز در مدرسه به روی گردشگران باز می باشد. بنابراین بد نیست یک  یا دو ساعت از زمان خود را به بازدید از این مدرسه اختصاص دهید.

آدرس و راه های دسترسی

معمولا مسافران  برای مسافرت ها از ماشین های شخصی استفاده می کنند اما اگر در هنگام سفر به مشهد وسیله نقلیه به همراه نداشتید می توانید از طریق ایستگاه مترو خود را به این بنای تاریخی برسانید. بنابراین شما هنگام سوار شدن به مترو باید به دنبال ایستگاه هفده شهریور باشید هنگامی که به ایستگاه مورد نظر رسیدید باید پیاده شوید و بقیه راه را حدود 20 دقیقه پیاده روی کنید و یا اینکه از تاکسی ها استفاده نمایید.