شاید زمانی که نام خرم آباد به زبان می آید اولین چیزی که در ذهن تان نقش می بندد آبشارهای زیبایی است که در این شهر وجود دارد، شاید در وهله دوم به قلعه زیبای فلک الافلاک و پل های تاریخی آن فکر کنید، چراکه تمامی اینها همانند یک نماد برای این شهر زیبا هستند. در این شهر جاذبه های فراوانی وجود دارد که برخی از آن ها قدمتی چندین هزار ساله دارند و پشت شان تاریخ پر فراز و نشیب پنهان شده است و پل تاریخی کشکان هم یکی از همین هاست.
علاوه بر پل کشکان پل های تاریخی دیگری هم در این شهر وجود دارد، علت وجود این پل ها به این دلیل است که شهر خرم آباد در گذشته جزء مسیرهای شاهراه اتصال شمال و شرق به غرب و جنوب بوده است و به دلیل وجود رودهای پر آب، رفت و آمد و تعدد از این شهر بسیار سخت بوده است به همین دلیل پل های مختلفی را در دوره های تاریخی متفاوت ساخته اند.
جالب است بدانید که در خرم‌آباد بالای ۱۰۰ پل تاریخی وجود دارد که هر کدام از آن ها پیش از دوره تاریخی اسلامی ساخته شدند. در ادامه با مجله مستر‌بلیط همراه باشید تا شما را بیشتر با این پل تاریخی آشنا کنیم.
تاریخچه پل کشکان
در گویش محلی به پل کشکان، پل «کشکو» می گویند. در واقع می توان گفت که یکی از عظیم ترین پل های تاریخی ایران همین پل است قدمت آن به هزار سال هم می رسد. این موضوع را قبول داریم که این پل در گذشت سالیان سال و با وجود زلزله و سیل و بلایای طبیعی دیگر آسیب های بسیاری دیده است اما همچنان از عظمت و شکوه خود را حفظ کرده و به همین دلیل است که آن را مادر تمام پل های تاریخی ایران می دانند.
این پل زیبا در شهرستان چنگی قرار دارد و همانطور که از نامش پیداست بر روی یک رودخانه به نام کشکان استوار شده است. باستان شناسان بر اساس تاریخی به جای مانده معتقدند که این پول متعلق به دوره ساسانیان است و در دوره حکومت های دیگر مانند دوره آل حسنویه که در قرن سوم بچه هام هجری می زیستند، در مورد بازسازی و مرمت قرار گرفته است.
در واقع پل کشکان یک مسیر برای اتصال شهرها به یکدیگر بوده و برای مثال این پل شهر شاپور خواست را به کرمانشاه که در غرب کشور قرار دارد متصل می کرده است. جالب است بدانید که در بسیاری از کتب تاریخی که از گذشتگان به جای مانده نام و این پل تاریخی هم آورده شده است. در نزدیکی های پل کشکان سه پل تاریخی دیگر هم وجود دارد که البته چیز زیادی از آن ها باقی نمانده و تقریباً تخریب شدند؛ مشخص است که این پل‌ها متعلق به دوره ساسانی ها بودند.
بر روی پایه های این پل یک کتیبه وجود دارد که روی آن یک تاریخ حک شده و تاریخ هم متعلق به دوره حکومتی آل حسنویه است. بر روی این کتیبه نوشته شده که در سال ۳۸۹ هجری قمری ساخت این پل آغاز شده و اتمام آن ده سال طول کشیده است. این کتیبه دارای 7 سطر است که با بسم الله الرحمن الرحیم شروع، که با یک خط زیبای کوفی حکاکی شده است.
پل کشکان در منطقه ای به نام طرهان قرار گرفته است. این منطقه قدمتی هزار ساله دارد و در یکی از کتب تاریخی از این منطقه این گونه یاد شده که پیش از ورود اعراب به خرم آباد منطقه طرهان کاملا از بین رفته است.
همچنین در همین منطقه یک معبد آشوری نیز کشف کرده اند که قدمت آن متعلق به دوره پیش از میلاد است. جالب است بدانید در جایی که پل کشکان قرار دارد در گذشته با نام سرزمین پل ها یاد می کردند، چراکه این مکان شاهراه اصلی بسیاری از کاروان ها بوده یکی از اصلی ترین راه های اتصال جاده ابریشم همچنین اتصال ایران به بین النهرین بوده است.
نقشه و معرفی قسمت های مختلف
برای ساخت پل کشکان از مصالحی همچون سنگ، گچ و آجر استفاده کرده اند برای استحکام بیشتر پل برخی از پایه های آن را با استفاده از سنگ های عظیم حجاری کردند. در کتب تاریخی اینگونه آمده که برای ساخت این پل از سنگ های کوهی به نام مپل که ۱۵ کیلومتر تا پل فاصله دارد استفاده کردند.
قسمت پایینی پل یعنی پایه های آن به شکل بیضی است. برای اینکه نفوذ و رطوبت و نم به داخل زمین و پل کمتر شود و از استحکام آن حفاظت کنند، از سنگ های پا تراش استفاده کردند این سنگ در واقع مانع نفوذ آب می شوند. در قسمت داخلی هم از ملات و سنگ استفاده کردند.
این پل دارای ۱۳ پایه است که طول هر کدام از آن‌ها ۳۰۰ متر و ارتفاع شان هم کاملا متغیر است تا جایی که ارتفاع برخی از آن ها به ۲۶ متر می رسد و کمترین شان هم ۱۰ متر است. فاصله هر پایه با پایه دیگری بسیار طولانی است و همین سبب شده که مانند یک حجره باشند.
شاید نام این پل برای تان جالب باشد همانطور که گفتیم در گویش لرستانی به این پل «کشکو» می گویند که به معنی ساحل و رودخانه است. این پل را در گذشته با نام هایی همچون پل کجکی و پل بهرام هم می شناختند.
یک تئوری دیگر هم در خصوص پایه‌های پل وجود دارد که بر اساس آن گفته می شود که در گذشته این پایه ها که حالت پشت در آمدن محلی برای اسکان کاروانسراها بوده است در واقع این کاروانسراها مسافرانی بودند که از شاپور خواست به غرب استان لرستان می رفتند.
اما عده ای از باستان شناسان و معماران برجسته بر این اعتقادند که علت بزرگی و طول پایه های پل نسبت به یکدیگر دستور کار معماران قدیمی بوده و یا می توان اینگونه گفت که سبک معماری شان برای ساخت پل ها به این شکل بوده است.
قسمت های سبک سازی شده و توخالی کاملاً رو باز هستند و تو خالی بودن بنا را به خوبی نشان می دهند. پل کشکان در سال ۱۳۹۷ در یک عملیات توسط سازمان میراث فرهنگی مورد بازسازی و مرمت قرار گرفت.
جالب است بدانید که برای ساخت این پل از صدها سنگ بزرگ و پاک تراش استفاده کردند که هر کدام از آن ها در ابعاد مختلفی بوده اند. متاسفانه در دوازده فروردین سال ۱۳۹۸ یک سیل شدید موجب شد تا یکی از پایه های آن به شدت تخریب شود و کمبود بودجه موجب شده تا هنوز هم کسی به فکر مرمت و بازسازی آن نیفتد.
این پل تاریخی با شماره ثبت ۳۵۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت ملی رسیده است. در اطراف پل کشکان 13 چشمه وجود دارد پیشنهاد می کنیم پس از بازدید از این پل از چشم ها هم دیدن کنید.
شرایط بازدید
برای بازدید از این پل تاریخی هیچ گونه محدودیت خاصی وجود ندارد اما پیشنهاد می کنیم حتماً در طول روز و پیش از تاریک شدن هوا از آن دیدن نمایید. بازدید از پل کشکان خرم آباد کاملاً رایگان بوده و هیچ هزینه ای از گردشگران دریافت نخواهد شد. اگر روزی با تهیه بلیط اتوبوس خرم آباد به این شهر زیبا و سرسبز سفر کردید پیشنهاد می کنیم چند جاذبه دیدنی و زیبای این شهر را در فهرست تفریحات خود قرار دهید.
دیدگاهتان را بنویسید