کاخ شهرستانک؛ تاریخچه+راه های دسترسی

کاخ شهرستانک کرج یکی از شاخص ترین بناهای زمان ناصرالدین شاه قاجار است که در دهستان آسارا در نزدیکی شهر کرج و استان البرز واقع شده است. این عمارت تاریخی که در دل پیچ و خم های جاده چالوس قرار گرفته از مهم ترین جاذبه های دیدنی – گردشگری این منطقه محسوب می شود که توانسته نظر گردشگران بسیاری را به خود جلب نماید.

قرار گیری کاخ شهرستانک در روستایی به همین نام که بسیار زیبا و سرسبز می باشد موجب شده که زیبایی این بنا دو چندان به نظر برسد و جلوه ای متفاوت داشته باشد. در شهرستان کرج و استان البرز جاذبه های گردشگری و امکان دیدنی متعددی وجود دارد که بازدید از هرکدام از آن ها در فصول مختلف سال می تواند بسیار لذت بخش باشد. کاخ شهرستانک کرج نیز یکی از همین بناها است که پیشنهاد می کنیم در سفر به این منطقه حتما به بازدید از آن بروید. اگر می خواهید با کاخ شهرستانک بیشتر آشنا شوید تا پایان با مجله مستر بلیط همراه باشید.

تاریخچه کاخ شهرستانک

این عمارت قدمتی دیرینه دارد و در زمان حکومت ناصر الدین شاه قاجار و سال 1257 به دستور او ساخته شد. طبیعت زیبا و با شکوه روستای شهرستانک موجب شد که ناصر الدین شاه تصمیم بگیرد که در انتهای دره گله گیله در شهرستانک به منظور تفریح و استراحت اقامتگاهی ییلاقی بسازد.

او این کار را به یکی از معماران چیره دست و معروف آن زمان به نام آقا محمد ابراهیم خان که به معمار باشی معروف بود سپرد. پروژه ساخت کاخ شهرستانک حدود سه سال زمان برد و به دلیل سبک معماری بی نظیری که داشت به یکی از زیباترین بناهای دوران قاجاریه تبدیل گردید.

اوج شکوه و عظمت این کاخ تنها در دوره حکومت سلسه قاجار بود اما پس از آن کمتر مورد توجه قرار گرفت و همین مسئله موجب شد که بخش های مختلفی از بنا آسیب ببیند و تخریب شود به طوری که پس از مدتی به ویرانه ای تبدیل گشت. این عمارت باشکوه که دیگر زیبایی و جذابیت گذشته را نداشت در سال 1348 توسط فدراسیون کوهنوردی کشوربه اقامتگاه موقتی برای کوهنوردان تبدیل گردید.

نقشه و معرفی بخش های مختلف

این کاخ از دو بخش اندرونی و بیرونی تشکیل شده و تزئینات و معماری آن ها به بهترین شکل ممکن انجام گرفته است. حیاط بیرونی عمارت مستطیل شکل است. در این حیاط که چهار تراز داشت درب ورودی در تراز اول واقع شده و به صورت نیم دایره ساخته شد. عمارت بیرونی کاخ شهرستانک یا همان کاخ ناصری نیز که متشکل از دو طبقه بود با ابعاد 24 در 12 متر در تراز سوم قرار داشت. امروزه متاسفانه طبقه دوم کاخ به طور کامل تخریب شده و هیچگونه آثاری از آن قابل مشاهده نمی باشد.

در قسمت بین اندرونی و بیرونی و شمال غربی کاخ حمام خصوصی تعبیه شده بود که به ناصر الدین شاه اختصاص داشت. بخش اندرونی کاخ ناصری نیز دارای دو حیاط در دو تراز مجزا است. حیاط شمالی که دارای طول 24 و عرض 18 متر است به خدمت گزاران کاخ اختصاص داشت و دارای 19 اتاق در دو قسمت شمالی و جنوبی بود. حیاط جنوبی دارای مساحت بیشتری بود و برای شاه و خانواده او به شکل بسیار زیبایی ساخته شده بود.

این کاخ برای ناصر الدین شاه بسیار ارزشمند بود به طوری که دستور داد از کشور آلمان کاغذ دیواری های زیبایی برای پوشش دیوارهای داخلی آن  بیاورند. علاوه بر این برای تمامی قسمت ها و تزئینات و کاشی کاری های کاخ نیز دستور داد به بهترین شکل ممکن انجام دهند.

از جمله اقداماتی که در این راستا انجام شد می توان به نصب درب و پنجره های اورسی، استفاده از شیشه های رنگی، کاشی کاری ها و گچ بری های بسیار زیبا و … اشاره نمود. اگر چه کاخ شهرستانک در زمان قاجاریه به زیبایی شهرت داشت اما متاسفانه امروزه هیچگونه آثاری از تزئینات این عمارت باقی نمانده است.

کاخ شهرستانک در گذشته به قدری زیبا و حیرت انگیز بود که استاد کمال الملک تصمیم گرفت که نقاشی از آن بکشد تا برای آیندگان به یادگار بماند. این اثر هنری بی نظیر از نقاش ماهر استاد کمال الملک  در حال حاضر در کاخ گلستان نگهداری می شود و علاقمندان می توانند در هنگام بازدید از کاخ گلستان در تهران شاهد این نقاشی بی نظیر باشند. کاخ شهرستانک به دلیل ویژگی های متمایز و زیبایی منحصر به فردی که داشت به عنوان یادگاری از دوره قاجاریه در سال 1376 به ثبت ملی رسید.

شرایط بازدید

در حال حاضر کاخ شهرستانک کرج دیگر آن شکوه و عظمت گذشته را ندارد و به شدت تخریب شده است. از این رو نیاز به مرمت و بازسازی دارد تا بتواند بار دیگر مورد تحسین همگان قرار گیرد. بر اساس اطلاعات به دست آمده قرار است در آینده ای نزدیک سازمان میراث فرهنگی به همکاری بخش خصوصی به تعمیر و بازسازی آن بپردازند.

امیدواریم هر چه سریعتر این اثر تاریخی بازسازی شود و به یکی از مهم ترین جاذبه های گردشگری استان البرز تبدیل گردد. بازدید از کاخ شهرستانک برای علاقمندان به تماشای این عمارت رایگان است و اگر می خواهید به بازدید از آن بروید به زمانی حدود یک ساعت نیاز خواهید داشت.

آدرس و راه های دسترسی

کاخ شهرستانک در استان البرز، شهرستان کرج، چالوس، شمال شرقی سد امیر کبیر، روستای شهرستانک واقع شده است و به دلیل آن که از دسترسی چندان مناسبی برخوردار نیست کمتر مورد توجه قرار می گیرد. افرادی که با تهیه بلیط اتوبوس کرج به این شهر سفر می کنند اگر بخواهند به بازدید از این بنای تاریخی بروند باید ازخودروهای سواری و یا تاکسی های برون شهری که در مسیر کرج – چالوس فعالیت دارند استفاده نمایند.