یکی از بخش های جذاب هر شهری، موزه آن است. موزه ها بیانگر قدمت، تمدن، فرهنگ و اصالت یک شهر هستند و حتی شناسنامه آن محسوب می شوند. موزه ها حرف های زیادی برای گفتن دارند که با ورود به آنها و دیدن مجموعه آثار تاریخی، در جوار هم می توان به دیرینگی یک استان و یک کشور پی برد.
در هر شهری موزه ای وجود دارد که علاوه بر حفظ و نمایش آثار تاریخی آن شهر، آثار باستانی سایر مناطق را در آن می توان دید. در این محتوا قصد داریم به تشریح موزه ارومیه بپرداریم. این موزه که از بخش های مختلفی تشکیل شده، مهمترین و با ارزش ترین آثار تاریخی ایران کهن را در خود نگهداری می کند.
موزه ارومیه یکی از موزه های با شکوه ایران بوده که سرشار از آثار نفیس و گرانبها می باشد و دیرینگی تعدادی از آثار نگهداری شده در آن به هفت هزار سال پیش از میلاد مسیح بر می گردد و تازه ترین آثار آن هم متعلق به عصر قاجاریه است. از برجسته ترین آثار این موزه می توانیم به سه دست نوشته که به خط میخی نگارش شده اند، اشاره کنیم. پیشینه این سه دست نوشته به هزار اول قبل از میلاد مسیح بر می گردد.
یکی دیگر از آثار ممتایز و قابل اهمیت موزه ارومیه؛ کتیبه اوراتوریی و سالن ویژه آن جهت به نمایش گذاشتن ساعت های خیلی قدیمی بوده که قدمت یکی از این ساعت ها به قرن هفدهم بر می گردد. بخش های مختلفی در این موزه وجود دارد که در ادامه آنها را توضیح می دهیم. از جمله امکانات ویژه این موزه می توانیم کارگاه باسازی آثار، کتابخانه، واحد عرضه و فروش مجلات مرتبط و سالن آمفی تئاتر را خاطر نشان کنیم.
چنانچه سفر به ارومیه در برنامه سفر تفریحی شما قرار دارد پیشنهاد ما این است که پیش از سفر سری به مجله مستر بلیط زده و در آنجا اطلاعات لازم در خصوص گردشگری را به دست آورید.
تاریخچه موزه ارومیه
پیشینه احداث ساختمان موزه ارومیه به سال ۱۳۴۶ بر می گردد و هدف از تاسیس آن بر پایی محلی واحد برای به نمایش در آوردن و نگهداری از مجموعه آثار نفیس و باستانی در این شهر بود. زیر بنای اختصاص داده شده برای این موزه ۷۵۰ متر مربع می باشد. بخش های اصلی این موزه شامل تالار باستان شناسی و تالار مردم شناسی می شود.
تنوع بسیار بالایی از آثار در موزه ارومیه وجود دارد به طوری که با وجود 26 هزار شی تاریخی و باستانی یکی از مهمترین موزه های کشور بشمار می رود. این آثار در گروه های تاریخی، هنری، تزئینی و … دسته بندی می شوند و تعدادی از آنها از موزه ایران باستان به این موزه منتقل شده اند. در این نقطه از ارومیه شاهد آثاری با قدمت هفت هزار سال پیش از میلاد خواهید بود و چه بهتر که بدانید این موزه دومین موزه پر بار و سرشار از آثار مختلف ایران است.
بازدید از تالار مردم شناسی به طور یقین اطلاعات مفیدی درباره مردم ارومیه و آذربایجان غربی در اختیار شما قرار می دهد، از این فرصت استفاده کنید تا با سبک زندگی این خطه از ایران زمین آشنا شوید.
نقشه موزه ارومیه
همانطور که قبلا ً هم اشاره کرده بودیم موزه ارومیه دارای دو قسمت اصلی می باشد یعنی سالن باستان شناسی که در آن اغلب آثار قدمت دار و کهن نگهداری می شود و دیگری که فضایی کوچکتر دارد، سالن مردم شناسی بوده و در آن به فرهنگ مردم آذربایجان غربی و سایر مناطق کشور پرداخته خواهد شد. در این تالار زیورآلات، لباس های محلی و دیگر آثار در معرض دید قرار دارد. در ادامه به معرفی بخش های مختلف این موزه می پردازیم.
- سالن باستان شناسی
در سالن باستان شناسی شاهد سه قسمت ماقبل تاریخ، دوران تاریخی و دوران اسلام هستیم که آثار عصر نوسنگی تا عصر قاجاریه را در قلب خود جای داده است. اقلام تاریخی که در این مکان نگهداری می شوند حاصل حفاری های تل های اسماعیل آباد قزوین، املش گیلان، حسنلوی نقده، سیلک کاشان، دینوخواه اشنویه و عمارلو رودبار هستند. در این سالن شما سفال های خام و پخته و آثار مفرغی را خواهید دید.
- بخش ماقبل تاریخ
چنانچه از دوستداران اشیاء سفالی، فلزی و سنگی قبل از تاریخ هستید، بهتر است بازید از این قسمت از موزه ارومیه را در اولویت قرار دهید.
- بخش تاریخی
اشیای تاریخی و نفیسی که به پیش از اسلام مربوط می شوند در این قسمت نگهداری می شوند و بخش ویژه آن شامل سکه های دوره اتابکان، مغول، صفویه، اشکانی، ساسانی، امویان، سلجوقیان و ایلخانان می باشد. آثاری که در اینجا می بینید حاصل کاوش در بخش های مختلف کشور یعنی: شوش، دیلمان، خوردین، نوروزمحله، ری، رودبار، گری، رحمت آباد، سیاهکل، عمارلو و نهاوند است. یکی از بخش های قابل توجه این قسمت، بخش لرستان و بخش دوره مفرغ آن بوده که آثار گرانبهای این شهر را به نمایش در می آورد.
- بخش دوره اسلامی
در بخش اسلامی شاهد اشیا و آثار مربوط به دوره اسلام تا عصر قاجاریه هستیم. در این بخش کتاب ها و دست نوشته هایی که با خط کوفی نوشته شده اند و یا به آیاتی از قرآن مجید مزین هستند، نگهداری می شود. سر علم های ایام عزاداری، دست نوشته ها و ظروفی که با خط عربی و کوفی رو آنها کنده کاری شده، همگی در این بخش از موزه قرار دارند. از شهرهای مختلفی همچون: گرگان، ری، کرج، قوچان، سبزوار، نیشابور، اراک، کاشان، ساوه، شوش، گنبد کاووس، بیرجند و اصفهان اشیا این قسمت جمع آوری شده است.
- سالن مردم شناسی
در بخش مردم شناسی موزه ارومیه شاهد به نمایش در آمدن فرهنگ مردم محلی و قدیمی خطه آذربایجان غربی از سال های پایانی دوره صفویه تا سال های حال حاظر هستیم. در این قسمت لباس های محلی، زیورآلات عشیره های مختلف آذربایجان غربی و دیگر قبایل و مناطق ایران به نمایش گذاشته می شود.
- بخش هنرهای تزیینی
در این بخش از تالار تابلوهای مینیاتوری، دست نوشته های خط نسخ و نستعلیق، تابلوهای خوشنویسی آیات قرآنی، قلمدان های نفیس به جای مانده از قرن سیزدهم و چهاردهم قمری و …. وجود دارد.
آثار و اشیای موزه ارومیه
در مطالب بالا اشاره کردیم که قریب به 26 هزار شی گرانبها و تاریخی در موزه ارومیه نگهداری می شود. مهمترین و برجسته ترین آنها را که در تالار باستان شناسی نگهداری می شوند، در ادامه برای شما معرفی می کنیم.
آثار سالن باستان شناسی
- 3 سنگ نوشته ماقبل تاریخ دوران اورارتویی تحت عنوان های استل کله شین، استل موانا و کتیبه محمودآباد
- ابزار آلات سنگی هزاره ششم و هفتم که از تل های اهرنجان سلماس و تل جلبر ارومیه پیدا شده اند.
- سفال های نقاشی شده و ساده از تل های دالما، حسنلو نقده و سنگر ماکو که دیرینگی آنها متعلق به هزاره اول قبل از میلاد تا هزاره پنجم قبل از میلاد مربوط می شود.
- اشیاء فلزی و شیرهای برنزی که از تل حسنلو کشف شده است.
- اشیاء تزیینی برنزی مثل: دستبند، گردنبند، سنجاق سر که قدمت آنها به پایان دوره برنز بر می گردد و یافته های تل حسنلو هستند.
- آجرهای لعابداری که حاصل حفاری های تل قالایچی بوکان و تل ربط سردشت هستند و به سال هفتصد و هشتصد بعد از میلاد مسیح مربوط می شوند.
- مقبره یافت شده پیرامون سلماس که متعلق به دوره اشکانیان می باشد.
- زیورآلات طلایی عصر اورارتویی، هخامنشیان و اشکانیان.
- مهره های یافت شده مربوط به تخت سلیمان، سکه های نقره و اسباب شیشه ای که به دوران ساسانی و سایر ادوار تعلق دارند.
- ابزار آلات مفرغی، برنزی، ادوات جنگی، آلات فلزی و اشیا سفالی که در قسمت مربوط به لرستان نگهداری می شوند و پیشینه آنها به هزاره پیش از میلاد مسیح مربوط می شود.
- در واحدی که به نگهداری سکه های این موزه می پردازد، سکه های دوران پیش از اسلام و سکه های سلسله های پیش از اسلام مانند: امویان، عباسیان، آل بویه، سلجوقیان، اتابکان، مغول ها، تیموریان، آل جلایر، آق قراقویونلوها، صفویه و زندیه را مشاهده می کنیم.
- صندوقچه‌های جواهرنشان مخصوص زیورآلات و اشیایی از جنس نقره که با سنگ فیروزه به شیوه های هنرمندانه و جذاب تزیین شده اند و قدمت آنها به دوره قاجاریه بر می گردد.
- ظروف سفالین، ظروف لعابدار، و اشیا برنجی به یادگار مانده از سلسله سلجوقیان.
- کاشی ها و سفال های طلایی رنگ که پیشنیه آنها مربوط به عصر ایلخانیان است.
- اشیاء سفالی که با روش‌های ویژه نقاشی و لعاب کاری شده اند و قدمت ساخت آنها به قرن پنجم و ششم قمری باز می گردد.
- سنگ نوشته متعلق به دستور شاه تهماسب صفوی در خصوص عفو و تخفیف مالیات که مربوط به سال 918 قمری می شود.
- ساعت های عتیقه مربوط به قرن هفدهم.
آثار سالن مردم شناسی
اشیایی که در بخش مردم شناسی موزه ارومیه نگهداری می شوند شامل موارد زیر می باشند:
- مجسمه های ساخته شده که اقوام مختلف ایرانی را با لباس های محلی به نمایش می گذارد.
- اشیاء فلزی فراخور با مراسمات دینی و عقاید و باورهای مردم محلی.
- وسایل و آلات صنعت کشاورزی و دامداری و تجهیزات شکار.
- وسایل مربوط به روشنایی مانند چراغ های نفتی و روغنی.
- اسباب و اثاثیه یک زندگی مثل: اتو، سماور ذغالی و …
- لباس قبایل بومی آذری، کرد، آشوری، ارمنی.
- کلون و یراق زیارتگاه ها و اماکن متبرکه.
- تجهیزات طبابت کهن.
- ادوات موسیقی و نوا.
شرایط بازدید
برای سفر به ارومیه از وسایل نقلیه عمومی همچون قطار، هواپیما و اتوبوس استفاده کنید. اگر تمایل دارید که هزینه سفر را به حداقل کاهش دهید خرید بلیط اتوبوس ارومیه کمک زیادی در این زمینه به شما می کند. علاوه بر موزه ارومیه، در این شهر آثار تاریخی و مکان های تفریحی زیادی برای بازدید وجود دارد که تجربه دیدن آنها مسافران را سرشار از لذت می کند.
شرایط بازدید از موزه ارومیه به این صورت است که شما همه روزه از ساعت 08:00 صبح تا 17:00 عصر می توانید مراجعه داشته باشید. هزینه ورود به موزه برای اتباع ایرانی و خارجی متفاوت بوده و معمولا برای ایرانیان مبلغ 4 هزار تومان و برای افراد غیر ایرانی نزدیک به 30 هزار تومان می باشد.
آدرس و راه های دسترسی
برای رساندن خود به موزه ارومیه وسایل حمل و نقل عمومی، اتوبوس و تاکسی ها در اختیار شما قرار دارند. جهت رفتن به موزه باید ابتدا به خیابان دانشکده و سپس چند متری به داخل خیابان بروید تا زمانی که خود را مقابل بانک تجارت ببینید. موزه روبروی این بانک احداث شده است.
دیدگاهتان را بنویسید