آب انبارها امروزه یکی از آثار تاریخی جالب و جذاب در ایران به شمار می روند که سالانه افراد زیادی برای دیدن آنها راهی مناطق مختلفی از ایران می شوند. آب به عنوان یکی از مهمترین عوامل طبیعی از دیرباز نقش بسیار مهمی در ایجاد سکونت گاه های انسانی داشته است. شکل گیری نخستین تمدن های شهرنشینی در بین النهرین، نیل، سند و نظایر آن، اهمیت این ماده حیاتی را در استقرار فضاهای زیستی نشان می دهد. در ایران کمی و ناپایداری بارندگی از یک سو و پراکندگی نامناسب آن از طرف دیگر موجب دو بحران جدی، سیل و خشکسالی به طور همزمان در یک سال می شود. در همچین شرایطی ایرانیان از گذشته های دور برای تأمین آب و رفع بحران های مذکور روش های مختلفی ابداع کرده اند که یکی از آنها استفاده از آب ابنار است. مردم نواحی مرکزی ایران یکی از مشتریان ثابت این سازه ها به شمار می روند، در شهرهای مرکزی که آب و هوا گرم و کمبود آب زیاد است می توانید تعداد زیادی آب انبار ببنید. در بسیاری از شهرهای ایران این بناها را بازسازی کرده اند و افراد زیادی از آنها دیدن می کنند. در این بخش از مجله مستر بلیط در مورد یکی از این آثار تاریخی که در شهرستان اشکذر قرار دارد و آب‌انبار هفت بادگیر نامیده می شود، اطلاعاتی را در اختیار شما قرار می دهیم.
همه چیز درباره آب‌انبار هفت بادگیر
همانطور که در بخش قبل توضیح دادیم، آب‌انبار هفت بادگیر در شهرستان اشکذر قرار دارد. اشکذر یکی از شهرستان های قدیمی با تاریخی غنی است که در استان یزد واقع شده است. سال تاسیس این شهر به دوران اشکانیان بر می گردد و این موضوع از بقایای بنا ها و اشیایی که در آن پیدا شده است مشخص می شود. شـهر اشـكذر يكـی از شـهرهای تـشكيل دهنـده اسـتان يـزد اسـت كـه متـون محلـی يـزد ســابقه آن را مربــوط بــه دوره اشــكانی دانــسته كــه توســط يكــی از ملــوك الطوايــف بــه نــام اشـك بـن زال احـداث گرديـده و در طـول ايـن دوران تـا بـه امـروز تحـولات زيادی را به خـود ديـده اسـت. در هر صورت این آب انبار که در شهرستان اشکذر قرار دارد در روستای عصرآباد واقع شده است و زمان ساخت مربوط به دوران قاجار می شود. این بنا را، که هفت بادگیر دارد، می توان تنها آب انبار هفت بادگیری در جهان نامید که دارای دو مخزن آب است. روستای عصر آباد که زمانی از رونق خاصی برخوردار بود، امروزه دیگر متروکه است و کسی در آن زندگی نمی کند زیرا قناتی که آب مردم روستا را تامین می کرد خشک شده است، همین موضوع باعث شد که اهالی این روستا را ترک کنند. در مورد این آب انبار گفته می شود که توسط فردی به نام جهانگیر رستم یزدی، که از زرتشتیان منطقه بوده، در سال 1319 ساخته شده است. آب این آب انبار را از قنات حسن آباد تأمین می کردند. معماری جالب توجه این بنا باعث شده است که در تاریخ ۱۷ اسفند ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۷۷۵۳ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت برسد.
ساختار و معماری آب انبار
آب انبار ها همگی پیرو روشی خاص برای ساخته شدن هستند و در زمانی که بنا می شوند المان های مشترکی دارند که شامل بادگیر، مخزن، سرشیر، گنبد و … می شود. بعضی از این قسمت ها باعث می شود که بنا عملکردی بهتر داشته باشد و برخی دیگر از آنها باعث راحتی دسترسی و استفاده می شوند. آب‌انبار هفت بادگیر نیز از این قاعده مستثنی نیست و بیشتر این قسمت ها را دارد، نکته مهم و جالب توجه در این بنا تعداد بادگیر و مخزن است که به ترتیب هفت و دو عدد هستند، که در کمتر آب انباری می توان این را دید. ارتفاع مخزن ها از کف زمین بیش از 3.5 متر می شود و نوع گنبد آنها خاگینه ای است. همچنین ارتفاع بادگیرها حدود 6 متر و دارای نمای آجری است که از هر چهار طرف باز هستند. وجود این هفت بادگیر به خنک بودن آب داخل آن در گرمای تابستان های منطقه کمک شایان توجه ای می کرد. علاوه بر تعداد بادگیر ها قرار گیری مخزن ها در عمیق ترین نقطه ممکن نیز باعث خنک بودن آب می شد. برای ساخت این آب انبار از مصالحی مانند خشت، آجر و گل استفاده کرده اند. در گذشته این بنا دو کتیبه سنگی داشت که متاسفانه هر دو آنها به سرقت رفته اند و اثری از آنها وجود ندارد. لازم به ذکر است که معمار این اثر ارزنده آقای عباس اشکذری بوده، که به زیبایی آن را طراحی و ساخته است.
راه های رسیدن به آب‌انبار
برای اینکه بتوانید این بنا را از نزدیک ببنید نیاز است اول به شهر اشکذر سفر کنید و سپس از آنجا و با طی کیلومتر خود را به این بنا برسانید. برای سفر به اشکذر می توانید بلیط اتوبوس را خریداری و به این منطقه بروید.
بازدید از آب‌انبار هفت بادگیر
بازدید از این بنا رایگان است و نیازی به پرداخت هزینه برای این کار ندارید. سفارش ما به شما این است حتما برای سفر به منطقه فصول خنک سال را انتخاب کنید چون مطمئناً گرمای هوا باعث آزارتان می شود و همچنین لباس و کفش مناسب برای این کار به تن داشته باشید.
دیدگاهتان را بنویسید