شهر نیاسر کجاست؟ معرفی + راه‌های دسترسی

شهر نیاسر کجاست؟ شما چطور مقصد سفر خود را انتخاب می کنید؟ یک مکان باید شامل چه ویژگی هایی باشد تا نظرتان را جلب کند؟ آیا بیشتر به تماشای آثار باستانی و تاریخی علاقه مند هستید یا جاذبه های طبیعی را ترجیح می دهید؟ شاید هم به هردو به یک اندازه متمایل باشید.

در این صورت بازدید از نیاسر پیشنهاد فوق العاده ای محسوب می شود. طبیعت تماشایی و چشم نواز در کنار چند اثر چند صد ساله که با زیبایی هرچه تمام تر از شما پذیرایی خواهند کرد. قدمت آن ها حدودا به دوره های اشکانی و ساسانی بازمی گردد.

شواهدی اصیل و کهن که یادآوری می کنند از روزگاران بسیار دور، تمدن عظیمی در اقصی نقاط ایران وجود داشت. این شهر کوچک در شهرستان کاشان استان اصفهان واقع شده و چندی از مهم ترین دیدنی های کشور را در خود جای داده است.

مطلب پیش رو از مجله مستر بلیط را به معرفی کامل نیاسر و تمام اماکن دیدنی آن اختصاص داده ایم. اگر به ایران گردی علاقه دارید و یا روحیه ماجراجویانه شما همواره به دنبال پیشنهادات تازه است، دعوت می کنیم که تا آخر این بخش همراه ما بمانید.

تاریخچه شهر نیاسر

با در نظر گرفتن جاذبه های تاریخی موجود در شهر، تخمین زده شده که قدمت این منطقه به پیش از شاهنشاهی اشکانی می رسد. هرچند اغلب بناهای مکشوف در همین دوره و پس از آن در طول مدت فرمانروایی ساسانیان برپا شدند،

باز هم به طور قطع می توان گفت از چند دهه پیش نیز زندگی در این محدوده جریان داشته است. در واقع بررسی ها بر روی اسناد و مدارک تاریخی تا اندازه ای اثبات کرده اند که نیاسر پیش از بنیان گذاری امپراطوری ساسانی، دهی کوچک بوده است؛ بعدها وقتی اردشیر بابکان به حوالی اصفهان رسید آن گسترش داد.

وجه تسمیه شهر نیاسر

درباره معنی اسم نیاسر تعابیر مختلفی به چشم می خورد. در بعضی منابع ذکر شده است که اردشیر بابکان زمانی که به اصفهان رسید، حاکم وقت آن را به همراه چندی از فرماندهان کشت و سر برید. سپس آن ها در خورجین قرار دادند و به ادامه راه پرداختند.

در میانه مسیر به چشمه ای رسیدند و مجلس بزمی ترتیب دادند. سپس سرهای بریده شده است را ردیف کردند تا فتح خود را جشن بگیرند. بعدها به سبب اتفاقاتی که پیش آمده بود، ترکیب (نیا-سر یا نیان-سر) گسترش یافت.

به معنای منطقه ای که سرهایی در آن زده شده است. همچنین ذکر شده که به دلیل تجمع بزرگان و همراهان اردشیر در این مکان، نام نیاسر کم کم به شهرت رسید. در تعبیر دیگر، محلی که آب چشمه بر آن سرازیر می شود، پای نهر و رودخانه نیز می تواند معنی دیگری بر این کلمه باشد.

به طور کلی مفاهیمی چون جایگاه اشراف، جای تقسیم آب، محل سایه و سرما و منطقه ای که سرهای بریده شده است در آن به نمایش درآمدند، پیش زمینه ای برای درک معنای اسم شهر به شمار می روند.

نقشه و معرفی بخش های مختلف

محدوده جغرافیایی نیاسر در فاصله 20 کیلومتری از شهرستان کاشان در جاده کاشان – مشهد به چشم می خورد. از مهم ترین بخش های آن باید به آتشکده یا چهارطاقی، باغ تالار و عمارت کوشک، حمام و آسیاب آبی، غار رئیس، چشمه اسکندریه و آبشاری معروف اشاره کرد. در بدو ورود به شهر سرسبزی تماشایی آن نظرهر بیننده ای را جلب می کند. سپس با آثار باستانی آن آشنا خواهید شد که هر یک در نوع خود شگفت انگیز هستند.

• چهارطاقی

چهارطاقی واقع در نیاسر یکی از آثار تاریخی ارزشمند ایران است که به دستور سر سلسله ساسانیان، اردشیر بابکان بنا شده و در آبان 1317 نیز به ثبت ملی رسیده است. قدمت سازه به فاصله بین دو دوره اشکانی و ساسانی برمی گردد و احتمالا یک آتشکده بوده است.

البته مطالعات باستان شناسی بیان کردند که امکان دارد کاربری های دیگری نیز وجود داشته که نباید از آن ها غافل شد. دکتر رضا مرادی غیاث آبادی اختر باستان شناس، بیان می کند که این بنا درواقع یک تقویم کهن محسوب می شود.

به طور دقیق تر یعنی مدل طراحی آن به نوعی بوده است که بتوان از فاصله بین طلوع و غروب خورشید تشخیص داد در چه فصلی از سال قرار داریم. میزان خطا در اندازه گیری آن هم 3 درجه تخمین زده شده است؛ که البته با توجه به دوره زمانی سده ششم و هفتم نباید آن را چندان زیاد دانست.

این احتمال با توجه به بررسی های پیشین متعلق به بناهای شبیه به مورد واقع در نیاسر، صحیح به نظر می سد. منتهی بدین معنا نیست که باید آتشکده بودن آن را نقض کرد. بلکه در اعصار گذشته کاملا امری شایع بود که سازه ها چند منظوره طراحی شوند.

از بارز ترین ویژگی های معماری این چهارطاقی باید به طاق های گهواره ای آن اشاره نمود. به طور کلی المان های شاخص سبک عصر ساسانی را به وضوح می توان رؤیت کرد. حالت مربعی بنا از دور، سقف گنبدی شکل، پایه های قدرتمند بدون قالب و تناسبات شگفت انگیز اندازه گیری ها به غایت دیدنی هستند.

نکته جالب آن است که از ابتدا هیچ چوبی در ایجاد سازه به کار نرفته است و بدون قالب برداری، گنبد و سایر قسمت ها سرپا شده اند. از بیرون وقتی به بنا نگاه می کنیم در دید اول یک مکعب می بینیم. بعد از داخل شدن و زیر سقف قرار گرفتن متوجه انحناهای خاص آن می شویم.

زمانی که درست درون این فضا قرار بگیرید؛ شیوه معماری صومعه های اروپایی را تداعی خواهد کرد. سبک ساخت آن در مجموع متفاوت است و با اینکه سن زیادی را پشت سر گذاشت؛ همچنان پر از جزئیات و ریزه کاری دیده می شود.

مستر بلیط پیشنهاد می کند در سفر به کاشان، از بازدید چهارطاقی شگفت انگیز آن غافل نشوید. نزدیکی محل مورد نظر به چشمه اسکندریه می تواند تجربه به یادماندنی از تلفیق طبیعت و تاریخ را برای شما به ارمغان بیاورد.

• باغ تالار و عمارت کوشک

درباره تاریخ ساخت باغ تالار اطلاعات چندانی در دست نیست. در منابع عنوان شده که فتحعلی شاه قاجار به سبب علاقه و احترامی که برای فتحعلی خان کاشانی ملقب به صبای کاشانی، شاعر دربار خود قائل بوده، باغ این مکان را به وی بخشیده است.

شاعر و نویسنده مشهوری که، از نوادگان خاندان ضرابی های کاشان بود. این خاندان ایلی و تباری کردی دارند و جد بزرگ خود را انوشیروان دادگر می دانند. به هر ترتیب هدیه شاه قجری ارثیه ای کلان را برای ضرابی ها به جا گذاشت.

تا زمان وقوع انقلاب اسلامی نیز همچنان مالکیت خصوصی بر بنا حاکم بود؛ تا اینکه پس از مدتی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور، آن را خریداری کرده است و پس از مرمت برای بازدید عموم مردم آماده نمود. سازه ای که از سال 1381 رسما جزو آثار ملی ایران به شمار می رود؛ از ابتدا به همین شکل نبود.

هرچند اگر حالا از کوشک و بخش های مختلف باغ دیدن کنید تنها خصوصیات سبک معماری قاجاری توجه شما را جلب خواهد کرد. بررسی های گسترده باستان شناسان و متخصصان مرمت آثار تاریخی نتایج جالبی به همراه داشته است؛ آن ها عقیده دارند که قبل از ساخت عمارت فعلی، یک سازه کهن دیگر در این نقطه جای گرفته بود.

احتمالا خرابه هایی از بنای دیگری بوده که در عصر قاجار به همچین فضایی تبدیل شده است. برای تماشای محیط با طراوت و باشکوه، فصل بهار به نیاسر کاشان سفر کنید تا از زیبایی های چشم نواز آن بهره مند شوید.

• چشمه اسکندریه

احتمالا برای تان شنیدنی باشد که بدانید شکل گیری نیاسر ابتدا از کدام نقطه آغاز شده است. مانند سایر روستاها و شهرهایی که از کنار جوی های آب، چشمه ها و رودخانه ها حیات پیدا کردند؛ این مورد نیز همین گونه بود.

در ماجرای تاریخی که از ردیف کردن سرهای بریده شده است در مجلس بزم و شادی پس از فتح اردشیر ساسانی نقل می شود؛ از چشمه اسکندریه به عنوان محل این اتفاق نام می برند. جایی که بعدها گسترش یافت و به حالت امروزی اش درآمد. اگر در باغ چشم نواز تالار قدم بزنید، به این چشمه برخواهید خورد. آبی زلال و پاکیزه که آبشار نیاسر نیز بخشی از آن محسوب می شود.

• حمام و آسیاب آبی

نحوه طراحی این اثر تاریخی، فوق العاده جالب و قابل تامل است. ابتکاری که در ساخت آن به کار رفته می تواند در آینده هم منبع الهام قرار گیرد. نتایج کار متخصصان نشان داده که دوره احداث بنا به عصر صفوی ارتباط دارد. همچین هشتی های داخلی نیز از سبک قالب همین عصر روایت می کنند.

نحوه کار حمام و شیوه انتقال آب در آن مسئله ای حیرت انگیز محسوب می شود که نه تنها گردشگران را بلکه معماران حال حاضر را هم متعجب کرده است. آب با کمک کول های گلی از آبشار تامین می شد و سپس از یک محفظه هشت ضلعی به دیگر قسمت های حمام انتقال پیدا می کرد.

همچنین علاوه بر مقدار مورد نیاز برای شست و شو، بخشی مربوط به آشامیدن هم وجود داشت. در خزینه آب گرم وجود دارد و مردم می توانستند به راحتی خود را بشویند. از ظاهر امر این طور پیدا است که در گذشته مقداری از مازاد آب تامینی از چشمه، که صرف استفاده در حمام می شد؛ آسیاب را هم به گردش درمی آورد.

آب از داخل کول های مخصوص به تنوره می ریخت و فشار حاصل از آن، قدرت لازم برای کار آسیاب را فراهم می نمود. در واقع با یک مهندسی و فکر حساب شده دو مسئله مهم و دغدغه مردم به آسانی راه حل پیدا می کرد.

ابتکاری که بسیار ارزشمند است. در قدم اول یک زه کشی و راه انتقال آب عالی و هوشمندانه صورت گرفت و سپس حمام آماده خدمات دهی شد. بعد هم آسیاب برای اهالی منطقه گندم و جو مصرفی را آرد می کرد تا کمی از مشکلات مربوط به تهیه آذوقه هم حل شود.

این بنای صفوی در حال حاضر برای بازدید عموم حاضر است. می توان تنها با تهیه یک بلیط قطار کاشان یا اتوبوس به تماشای آن پرداخت. شهری خوش آب و هوا که با پتانسیل های بالای گردشگری خود، همه افراد را راضی خواهد کرد.

• غار رئیس (ویس یا نیاسر)

شهر نیاسر همان طور که پیش تر اشاره شد جاذبه های فراوانی دارد که هر یک در نوع خود بسی باعث شگفتی هستند. غار معروف آن از جمله چشم اندازهایی به شمار می رود که در اولین نگاه حس می کنید با پدیده ای طبیعی رو به رو هستید؛ در حالی که این طور نیست.

البته تاثیر گذر زمان را هم نباید دست کم گرفت، عمر طولانی غار سبب شده تا بیشتر به یک جاذبه طبیعی شبیه باشد تا دست سازه ای بشری! کار و تحقیقات طولانی مدت باستان شناسان نتیجه جالب به همراه داشته؛ ان ها احتمال می دهند که قبایلی از پارتی ها نخستین مرتبه کندن آن را آغاز کرده باشند.

ممکن است در دهه های پشت سر هم به مرور غار کامل تر، عریض و طویل تر شده باشد. سه طبقه روی هم که با دالان های تو در تو منظره تماشایی را به نمایش می گذارد. چاه های درون آن به شدت ژرف هستند و اعجاب آور است که چطور مردم آن زمان بدون ابزارها و تجهیزات امروزی می توانستند به عمق آن ها دسترسی پیدا کنند.

عمق بزرگ ترین آن ها به 10 متر می رسد. دو کانال چسبیده به هم مجموعا به طور تقریبی به طول 2500متر ساختمان اصلی غاز محسوب می شوند. اتاقک های متعدد و زیادی در طول هم ساخته شده اند. نحوه قرار گیری اتاقک ها به علت عرض کم مجموعه است زیرا به بیش از یک متر نمی رسد. البته ارتفاع فضا نیز چندان زیاد به نظر نمی رسد.

در بلندترین قسمت 7 متر و در کوتاه ترین بخش هم حدودا نیم متر است. درباره کارایی این مکان احتمالات بسیاری مطرح می شود. بعضی گمان دارند که محل زندگی یک قوم خاصی بوده که البته به علت متراژ و ابعاد کمی بعید است. گروه دیگر نیز ادعا می کنند که مردم تنها آداب مذهبی و مناسک دینی خود را اینجا انجام می دادند، یعنی فقط در مواثع خاصی به این جا می آمدند.

• چشمه و آبشار نیاسر

یکی از مزیت های قابل توجه شهر نیاسر، نزدیکی و همجواری جاذبه های آن با یکدیگر است. به گونه ای که هم در وقت صرفه جویی می شود و هم می توان از مناظر بی بدیلی لذت برد.

در حوالی چهارطاقی و در فاصله اندکی از چشمه اسکندر، به آبشار و چشمه دیگری برمی خوریم که زیبایی و شکوه بی اندازه ای را به رخ بینندگان می کشند. این مورد حدود 1680 متر از سطح دریا بالاتر است و آب آن با توجه به فصول بارندگی کم و زیاد می شود.

نزدیکی آن با چهارطاقی (آتشکده ساسانی)  نشان از اهمیت مردم برای آب دارد و از پرستش ایزدبانوی اساطیری ایران، آناهیتا حکایت می کند. برای تماشای آبشار باید کمی طول مسافت چشمه را طی کنید تا به آن برسید.

منظره شگفت انگیز تلفیق گل های رنگارنگ و آبشار تصویر بی نهایت زیبایی خلق کرده که شایسته توجه است. چکنده سنگ ها یا استلاکمیت ها که به شکل قندیل های آهکی در اطراف تشکیل شده اند هم نمای جالبی ایجاد کرده اند.

زمان مناسب برای سفر به شهر نیاسر

برای اینکه شهر نیاسر خوش آب و هوا را در بهترین حالتش ببینید توصیه می کنیم که فصل بهار را برای سفر خود انتخاب کنید. مراسم گلاب گیری کاشان که در اردیبهشت  تا خرداد ماه انجام می شود؛ حال و هوای تازه ای به گشت و گذار شما خواهد بخشید.

علاوه بر همچین مراسم کهنی که سال های طولانی در این منطقه انجام می شود؛ کارگاه های عرق گیری متعددی در جاهای مختلف شهر به چشم می خورد. اعلاء ترین و اصیل ترین نعنا، کاسنی، شاطره و سایر عرقیجات را نه تنها خریداری کرده است؛ بلکه شاهد روند انجام و چگونگی بدست آمدن آن ها باشید.

علاوه بر گلاب گیری دیگر مراسمات آیینی و مذهبی نیاسر نیز برای گردشگران جالب هستند. از جمله آن ها باید به مراسم روز قربان و جشن بزرگ اسفند ماه اشاره کرد. در اواسط فصل بهار نه تنها از مناطق دور و نزدیک ایران به این شهر کوچک سفر می کنند؛ بلکه کاشانی ها نیز آن را مقصد همه ساله خود قرار می دهند.

نیاسر کهن سال از سال 1380به طور رسمی شهر اعلام شد و مدت ها است که قطب گردشگری مهمی در کشور محسوب می شود. پس از نخستین مرتبه که به آن جا سری بزنید شما هم مانند تمامی توریست هایی که سابقا مسافر آن بوده اند.

اتفاق نظر خواهید داشت که تماشای گلاب گیری در نیاسر فوق العاده خاطره انگیز و لذت بخش خواهد بود. وضعیت جوی مطلوب و خنک در تابستان ها هم پای بسیاری را برای فرار از گرما به آن جا باز می کند. چنانچه نتوانستید اردیبهشت و خرداد مسافر این منطقه باشید؛ به فاصله تیر ماه تا اواسط شهریور فکر کنید.

شرایط بازدید از شهر نیاسر

همه آثار باستانی و طبیعی که پیش تر معرفی شدند؛ در تمامی اوقات سال برای بازدید بلامانع هستند. هر زمان که اراده کنید می توانید اغلب آن ها را به طور رایگان ببینید. سالانه بیش از 5 هزار نفر در اوقات مختلف به بازدید از این شهر می پردازند. شما هم می توانید بر حسب سلیقه یک بلیط اتوبوس کاشان یا قطار تهیه کرده و آماده تجربه به یادماندنی در دیاری خوش عطر و بو و سرسبز باشید.

آدرس و راه های دسترسی به شهر نیاسر

فاصله کاشان از تهران چندان طولانی و زیاد نیست. مسیر پیش رو تنها نزدیک به 250 کیلومتر راه را باید طی کنید. در این صورت به مدت زمان تقریبی 2:40 دقیقه نیاز است. بسته به اینکه با اتوبوس سفر می کنید یا خودرو شخصی مدت بیشتر یا کمتری در انتظار شما خواهد بود.

برای گردشگرانی که از سایر نقاط ایران قصد سفر به کاشان را دارند هم، قطار بهترین و راحت ترین گزینه به نظر می رسد. شهر نیاسر 20 کیلومتری شهرستان، آماده پذیرایی از مهمانان علاقه مند خود است.