قوانین پرواز مجموعه‌ای از مقررات و الزامات است که توسط سازمان‌های هوانوردی داخلی و بین‌المللی تدوین شده‌اند تا ایمنی و نظم در پروازها تضمین شود. این قوانین شامل اصولی مانند محدودیت‌های وزن و حجم بار، ممنوعیت حمل برخی از کالاها و مقررات مربوط به رفتار مسافران و خدمه در هواپیما هستند. سازمان بین‌المللی هوانوردی غیرنظامی (ایکائو) و سازمان هواپیمایی کشوری در هر کشور از جمله نهادهای نظارتی هستند که این مقررات را تنظیم می‌کنند و بر آن‌ها نظارت دارند.
لیست قوانین پرواز از حوادث هوایی جلوگیری می‌کند و باعث افزایش امنیت مسافران و خدمه می‌شود. برخی از این قوانین شامل استفاده از کمربند ایمنی در زمان‌های مشخص، محدودیت در استفاده از دستگاه‌های الکترونیکی و رعایت اصول امنیتی در زمان Check In و سوارشدن به هواپیما نیز هستند. این قوانین مدام به‌روزرسانی می‌شوند و اجرای آن‌ها تحت نظارت مقامات مربوطه قرار دارد.
اهمیت آشنایی با قوانین سفرهای هوایی
قوانین سفرهای هوایی و پرواز به‌منظور حفظ امنیت و راحتی مسافران و خدمه تدوین شده‌اند. یکی از مهمترین دلایل اهمیت آشنایی با این قوانین، جلوگیری از وقوع مشکلات در فرودگاه یا هنگام پرواز است. برای مثال، قوانین مربوط به حمل بار و چمدان، میزان وزن مجاز و محدودیت‌های حمل مایعات به‌وضوح مشخص شده‌اند. آگاهی‌نداشتن از این مقررات منجر به مشکلاتی مانند پرداخت هزینه‌های اضافی یا تأخیر در پرواز می‌شود.
ازسوی‌دیگر، بسیاری از مسافران به‌دلیل ناآگاهی از قوانین امنیتی، دچار مشکلاتی در فرایند چک‌این یا مراحل امنیتی فرودگاه می‌شوند؛ مثلاً حمل برخی اقلام در چمدان دستی مجاز نیست یا استفاده از دستگاه‌های الکترونیکی در زمان‌های مشخصی از پرواز ممنوع است. آگاهی از این قوانین روند سفر را آسان‌تر و بدون تنش می‌کند.
آگاهی از قوانین مربوط به رفتارهای مسافران در طول پرواز نیز بسیار مهم است. رعایت مقرراتی مانند استفاده از کمربند ایمنی، پیروی از دستورات خدمه پرواز و نداشتن تحرک هنگام طوفان‌های هوایی به کاهش خطرات و افزایش ایمنی همه مسافران کمک می‌کند.
آشنایی با جدیدترین قوانین پرواز از جمله مقررات مربوط به کنسلی یا تغییر بلیط، باعث صرفه‌جویی در هزینه‌ها و زمان مسافر می‌شود. بسیاری از این قوانین و مقررات در وب‌سایت‌های شرکت‌های هواپیمایی و سازمان‌های هوانوردی موجود است و مسافران می‌توانند پیش‌از سفر از آن‌ها مطلع شوند تا سفری بی‌دغدغه داشته باشند.
قوانین عمومی سفرهای هوایی
قوانین عمومی سفرهای هوایی شامل مجموعه‌ای از مقررات است که توسط سازمان‌های هوانوردی بین‌المللی و ملی تعیین شده و هدف آن‌ها اطمینان از ایمنی، راحتی و نظم در سفرهای هوایی است. این قوانین در مورد مسائل مختلفی همچون رزرو و کنسلی بلیط، قوانین مربوط به حمل بار، ممنوعیت‌ها، مدارک لازم، الزامات پزشکی و دیگر موضوعات مرتبط با سفرهای هوایی هستند. در ادامه آخرین قوانین پرواز را بررسی می‌کنیم:
رزرو و کنسلی بلیط
رزرو بلیط هواپیما معمولاً به‌صورت آنلاین از طریق وب‌سایت‌های شرکت‌های هواپیمایی یا آژانس‌های مسافرتی انجام می‌شود. هنگام رزرو بلیط، مسافر باید اطلاعات شخصی خود را به‌درستی وارد کند و در زمان مقرر در فرودگاه حضور داشته باشد. قوانین مربوط به کنسلی بلیط براساس شرایط هر شرکت هواپیمایی متفاوت است. معمولاً کنسلی بلیط در زمان‌های مختلف هزینه‌های متفاوتی دارد؛ به‌عنوان‌مثال، کنسلی بلیط‌های اکونومی نزدیک به زمان پرواز، اغلب با پرداخت جریمه‌های بیشتر همراه است. برخی از بلیط‌ها به‌صورت غیرقابل‌بازگشت (Non-refundable) هستند که در این صورت، هیچ هزینه‌ای مسترد نمی‌شود.
قوانین حمل بار
قوانین حمل بار به دو دسته بار دستی و بار چکشده، تقسیم می‌شوند. بار دستی یا همان “Carry-On” معمولاً باید حجم و وزن مشخصی داشته باشد. محدودیت‌های بار دستی به شرکت هواپیمایی بستگی دارد؛ اما اغلب حمل بار دستی با ابعاد ۲۰*۴۰*۵۵ سانتی‌متر و وزن حدود ۷ کیلوگرم مجاز است.
برای بار چکشده نیز معمولاً یک یا دو چمدان با حداکثر وزن ۲۳ تا ۳۲ کیلوگرم با توجه به نوع بلیط و کلاس پرواز مجاز است. در صورت حمل بار اضافی، مسافر باید هزینه پرداخت کند. همچنین حمل برخی کالاها مانند باتری‌های لیتیومی، مایعات بیش‌از ۱۰۰ میلی‌لیتر و مواد قابل‌اشتعال در بار دستی یا چکشده ممنوع است.
ممنوعیت‌ها
ممنوعیت‌هایی در سفرهای هوایی وجود دارد که با هدف حفظ امنیت مسافران و خدمه اعمال می‌شوند. از جمله این ممنوعیت‌ها، محدودیت حمل مواد خطرناک است. به‌عنوان‌مثال، وسایل آتش‌زا، مواد شیمیایی خطرناک، اسلحه‌های گرم و سرد و مواد انفجاری ممنوع هستند. همچنین، حمل مایعات بیش‌از ۱۰۰ میلی‌لیتر در بار دستی ممنوع است و باید در بسته‌بندی‌های مخصوص قرار بگیرد.
برخی از موارد مانند حیوانات خانگی نیز تنها تحت شرایط خاص حمل می‌شوند و مسافران باید پیش‌از پرواز نسبت به کسب مجوزهای لازم از شرکت هواپیمایی اقدام کنند.
مدارک لازم برای سفر
یکی از قوانین پرواز 1403 این است که مسافران باید مدارک شناسایی معتبر مانند گذرنامه و کارت ملی به‌همراه داشته باشند. برای برخی سفرهای بین‌المللی، دریافت ویزا نیز الزامی است. علاوه‌براین، داشتن بلیط و کارت پرواز برای ورود به هواپیما الزامی است. در برخی از کشورها، ورود به فرودگاه بدون کارت شناسایی معتبر یا مدارک موردنیاز امکان‌پذیر نیست و افراد باید مراحل چک امنیتی را طی کنند.
الزامات پزشکی
مسافرانی که مشکلات پزشکی دارند، باید پیش‌از پرواز با شرکت هواپیمایی هماهنگ کنند. در برخی موارد با توجه به نوع مشکل پزشکی ممکن است نیاز باشد گواهی از پزشک معالج دریافت کنید. به‌عنوان‌مثال، مسافرانی که به‌تازگی جراحی کرده‌اند یا باردار هستند، باید گواهی پزشکی داشته باشند. در مواردی مانند بارداری پس‌از هفته ۳۶، سفر هوایی توصیه نمی‌شود.
همچنین در شرایط خاص، ممکن است به‌دلیل شیوع بیماری‌ها یا شرایط اپیدمیولوژیک، الزاماتی همچون داشتن گواهی واکسیناسیون یا آزمایش‌های مربوط به بیماری‌های عفونی وجود داشته باشد.
قوانین مربوط به کودکان و سالمندان
براساس قوانین پرواز ۱۴۰۳ قیمت برای کودکان زیر دو سال معمولاً ارزان‌تر است و برخی از شرکت‌های هواپیمایی خدماتی برای کودکان و سالمندان درنظر می‌گیرند. برای کودکان بدون همراه، برخی شرکت‌های هواپیمایی خدماتی همچون همراهی توسط پرسنل پرواز را دارند. همچنین، سالمندان ممکن است نیاز به خدماتی مانند ویلچر داشته باشند که پیش‌از پرواز باید درخواست این خدمات ثبت شود.
قوانین مربوط به تأخیر و لغو پرواز
درصورتی‌که پرواز دچار تأخیر یا لغو شود، مسافران معمولاً حق دارند خدمات دریافت کنند. براساس قوانین سازمان‌های هوانوردی بین‌المللی در صورت تأخیر بیش‌ازحد مجاز، شرکت هواپیمایی باید خدماتی همچون غذا، اسکان و حتی جایگزینی بلیط با پرواز بعدی را به مسافران بدهد. در برخی موارد، مسافران حتی حق درخواست استرداد کامل هزینه بلیط را دارند.
مقررات امنیتی در فرودگاه
براساس قوانین پرواز، مسافران باید پیش‌از ورود به هواپیما از مراحل امنیتی فرودگاه عبور کنند. این مراحل شامل بررسی امنیتی چمدان‌ها، اسکن بدنی و بررسی اسناد شناسایی می‌شود. برخی از کالاها و وسایل مانند لپ‌تاپ، مایعات و وسایل الکترونیکی باید در سینی‌های جداگانه در زمان عبور از دستگاه‌های امنیتی قرار داده شوند. این مقررات به‌منظور افزایش ایمنی مسافران و جلوگیری از حمل مواد غیرمجاز به داخل هواپیما وضع شده‌اند.
قوانین مربوط به حیوانات خانگی
حمل حیوانات خانگی در برخی پروازها مجاز است؛ اما تحت شرایط خاصی انجام می‌شود. برخی از شرکت‌های هواپیمایی اجازه حمل حیوانات را در کابین هواپیما یا قسمت بار می‌دهند. حیوانات باید در قفس‌های مخصوص قرار داده شوند و مدارک واکسیناسیون و سلامتی آن‌ها نیز بایستی کامل باشد. همچنین با توجه به نوع حیوان و قوانین کشور مقصد، گاهی لازم است مجوزهای خاصی دریافت کنید.
الزامات سفرهای بین‌المللی
سفرهای بین‌المللی قوانین و مقرراتی دارند که در هر کشور متفاوت است. به‌عنوان‌مثال، براساس قوانین پرواز ۲۰۲۴ در سفرهای بین‌المللی باید مدارکی مانند بیمه مسافرتی، مدارک واکسیناسیون و مدارک مربوط به سلامتی را داشته باشید. همچنین در سفرهای بین‌المللی باید مراحل امنیتی بیشتری را طی کنید.
قوانین پروازهای داخلی
قوانین پروازهای داخلی در هر کشور براساس استانداردهای ملی و بین‌المللی هوانوردی تنظیم می‌شوند. این قوانین به‌منظور حفظ ایمنی و راحتی مسافران، جلوگیری از حوادث هوایی و بهبود کیفیت خدمات مسافرتی درنظر گرفته شده‌اند. سازمان هواپیمایی کشوری ایران مسئول نظارت و تنظیم قوانین هواپیمایی داخلی ایران است. وب‌سایت رسمی این سازمان اطلاعات مفیدی در مورد مقررات پروازهای داخلی، امنیت پرواز، حمل و نقل هوایی و مجوزها ارائه می‌دهد.در ادامه، مهمترین قوانین پرواز داخلی را بررسی می‌کنیم:
قوانین پرواز داخلی در مورد رزرو و کنسلی بلیط
رزرو بلیط پروازهای داخلی عموماً از طریق وب‌سایت‌های شرکت‌های هواپیمایی یا آژانس‌های مسافرتی انجام می‌شود. مسافران باید به‌هنگام رزرو بلیط، دقت داشته باشند که اطلاعات شخصی خود را به‌درستی وارد و زمان دقیق پرواز را بررسی کنند. یکی از نکات مهم در پروازهای داخلی، تفاوت قوانین کنسلی بلیط با پروازهای بین‌المللی است. در پروازهای داخلی معمولاً جریمه‌های کنسلی کمتر و شرایط بازگشت وجه آسان‌تر است.
مسافران معمولاً می‌توانند تا چند ساعت پیش‌از پرواز درخواست کنسلی بدهند و در صورت کنسلی در زمان‌های مشخص (مثلاً چند روز پیش‌از پرواز) ممکن است کل یا بخش زیادی از هزینه به آن‌ها مسترد شود. همچنین، بلیط‌های چارتری معمولاً غیرقابل‌استرداد هستند.
قوانین حمل بار در پرواز داخلی
یکی از مهمترین قوانین سفر هوایی داخلی، قوانین حمل بار است. مسافران در پروازهای داخلی مجاز به حمل بار دستی و بار چکشده هستند. حجم و وزن بار دستی و چکشده در این پروازها به شرکت هواپیمایی بستگی دارد؛ اما معمولاً برای بار دستی وزن ۵ تا ۷ کیلوگرم و برای بار چکشده وزن بین ۱۵ تا ۲۰ کیلوگرم مجاز است.
قوانین حمل بار در پروازهای داخلی تفاوت چندانی با پروازهای بین‌المللی ندارد؛ اما ممکن است هزینه‌های اضافی برای حمل بار مازاد کمتر باشد. مسافرانی که بار اضافه دارند باید پیش‌از پرواز هزینه‌های مربوطه را پرداخت کنند. همچنین، برخی اقلام مانند مواد خطرناک و مایعات بیش‌از حجم مجاز در پروازهای داخلی نیز ممنوع هستند.
ممنوعیت‌ها در پروازهای داخلی
ممنوعیت‌هایی که در پروازهای داخلی اعمال می‌شوند مشابه پروازهای بین‌المللی هستند. به‌عنوان‌مثال، حمل اسلحه، مواد آتش‌زا، مواد شیمیایی خطرناک و سایر اقلام ممنوعه در پروازهای داخلی نیز اعمال می‌شود. یکی از مهمترین مواردی که در سفرهای داخلی باید به آن توجه شود، حمل وسایل الکترونیکی و دستگاه‌های باتری‌دار مانند لپ‌تاپ و تلفن همراه است که باید در شرایط خاصی حمل شوند.
مدارک لازم برای پروازهای داخلی
یکی از تفاوت‌های اصلی بین پروازهای داخلی و بین‌المللی، نوع مدارک موردنیاز است. در پروازهای داخلی همراه‌داشتن کارت شناسایی معتبر مانند کارت ملی یا شناسنامه کافی است.
همچنین در برخی از پروازهای داخلی، شرکت‌های هواپیمایی ممکن است از مسافران بخواهند تا اطلاعات رزرو یا بلیط خود را به‌صورت چاپ‌شده یا الکترونیکی نشان دهند.
قوانین پزشکی در پروازهای داخلی
الزامات پزشکی در پروازهای داخلی نیز وجود دارد. مسافرانی که به‌دلایل پزشکی نیاز به دریافت خدمات مشخص دارند، باید پیش‌از پرواز با شرکت هواپیمایی هماهنگ کنند. به‌عنوان‌مثال، مسافرانی که به‌تازگی عمل جراحی کرده‌اند یا دچار بیماری‌های خاصی هستند، باید گواهی پزشکی داشته باشند. همچنین در شرایط اپیدمیولوژیک یا شیوع بیماری‌ها، هر مسافر باید گواهی‌های سلامتی یا واکسیناسیون داشته باشد.
برخی از شرکت‌های هواپیمایی محدودیت‌هایی برای زنان باردار پس‌از هفته ۳۶ بارداری اعمال می‌کنند و از آن‌ها می‌خواهند گواهی پزشکی داشته باشند. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه می‌توانید مطلب لیست داروهای ممنوعه پروازهای خارجی و داخلی که باید بدانید! را مطالعه کنید.
قوانین مربوط به کودکان و سالمندان
قوانین پروازهای داخلی برای کودکان و سالمندان به‌گونه‌ای تنظیم شده است که راحتی آن‌ها در طول سفر تضمین شود. در پروازهای داخلی برای کودکان زیر دو سال بلیط جداگانه صادر نمی‌شود و در صورت نیاز می‌توانند در آغوش والدین خود سفر کنند؛ اما برای کودکان بالای دو سال بلیط جداگانه خریداری می‌شود و می‌توانند از صندلی‌های مخصوص کودک استفاده کنند.
برای سالمندان نیز خدماتی مانند ویلچر در فرودگاه‌ها وجود دارد. مسافران سالمند باید پیش‌از پرواز درخواست این خدمات را به شرکت هواپیمایی اعلام کنند.
قوانین مربوط به تأخیر و لغو پروازهای داخلی
براساس قوانین پرواز داخلی در صورت تأخیر یا لغو پروازهای داخلی، شرکت‌های هواپیمایی مسئولیت‌هایی در قبال مسافران دارند. براساس قوانین سازمان هواپیمایی کشوری در صورت تأخیر بیش‌ازحد، شرکت هواپیمایی باید خدماتی همچون پذیرایی، اقامت و حتی تغییر پرواز به مسافران بدهد. اگر تأخیر بیش‌از ۴ ساعت باشد، مسافر حق دارد درخواست استرداد وجه بلیط را داشته باشد.
در برخی موارد، شرکت‌های هواپیمایی به‌دلیل شرایط خاص جوی یا فنی مجبور به لغو پرواز می‌شوند. در این صورت، شرکت باید پرواز جایگزین داشته باشد یا هزینه بلیط را کامل به مسافر برگرداند.
مقررات امنیتی در فرودگاه‌های داخلی
مراحل امنیتی در فرودگاه‌های داخلی تفاوت چندانی با پروازهای بین‌المللی ندارد. مسافران پروازهای داخلی هم باید از مراحل بازرسی بدنی و چمدانی عبور کنند و نسبت به قوانین مربوط به حمل مایعات و وسایل الکترونیکی آگاه باشند. در پروازهای داخلی نیز مایعات بیش‌از ۱۰۰ میلی‌لیتر در چمدان دستی مجاز نیست و باید در بسته‌بندی‌های مشخصی قرار گیرد.
علاوه‌براین، مسافران باید در زمان تعیین‌شده در فرودگاه حاضر باشند و کارت شناسایی معتبر همراه خود داشته باشند. مسافرانی که مدارک لازم را به‌همراه نداشته باشند از سوارشدن به هواپیما منع خواهند شد.
قوانین مربوط به حمل حیوانات خانگی در پروازهای داخلی
قوانین مربوط به حمل حیوانات خانگی در پروازهای داخلی در هر شرکت هواپیمایی و با توجه به نوع حیوان متفاوت است. معمولاً حیوانات خانگی باید در قفس‌های مخصوص حمل شوند و مدارک بهداشتی و واکسیناسیون آن‌ها کامل در اختیار ایرلاین قرار بگیرد. برخی از شرکت‌های هواپیمایی تنها اجازه حمل حیوانات در بخش بار هواپیما را می‌دهند درحالی‌که برخی اوقات می‌توانید حیوانات کوچک را وارد کابین کنید.
قوانین پروازهای خارجی
قوانین پرواز خارجی به کشورها و ایرلاین‌های مختلف بستگی دارد. سازمان بین‌المللی حمل و نقل هوایی (IATA) به عنوان یک انجمن بین‌المللی که شامل خطوط هوایی سراسر دنیا است، قوانین و استانداردهایی را برای پروازهای بین‌المللی و قوانین مربوط به بلیط، حمل بار و سایر مسائل مربوط به حمل و نقل هوایی تعیین می‌کند.در ادامه مهمترین و جدیدترین قوانین پرواز آمریکا و اروپا را بررسی می‌کنیم:
مدارک مسافرتی
یکی از مهمترین قوانین پروازهای خارجی، همراه‌داشتن مدارک مسافرتی معتبر است. این مدارک شامل پاسپورت، ویزا (در صورت نیاز) و مدارک بهداشتی برای ورود به برخی کشورها می‌شود. پاسپورت شما باید حداقل شش ماه پس‌از تاریخ بازگشت از سفر معتبر باشد و اگر کشوری نیاز به ویزا دارد، مسافر باید آن را پیش‌از سفر از سفارت یا کنسولگری مربوطه دریافت کند.
قوانین مربوط به بار و چمدان در پروازهای خارجی
حمل بار در پرواز شامل مراحلی است که از آماده‌سازی بسته‌بندی، تحویل بار به فرودگاه و انجام مراحل امنیتی شروع می‌شود. سپس بار به قسمت بار هواپیما منتقل می‌شود و در حین پرواز تحت نظارت قرار می‌گیرد. در مقصد، بار از هواپیما خارج و به مسافر تحویل داده می‌شود. قوانین بار در پروازهای خارجی معمولاً شامل دو بخش بار دستی و بار تحویلی می‌شود:
- بار دستی: مسافران معمولاً اجازه دارند یک کیف دستی به‌همراه خود به داخل هواپیما ببرند. اندازه و وزن این کیف در ایرلاین‌های مختلف متفاوت است؛ اما به‌طورکلی نباید بیش‌از ۷ تا ۱۰ کیلوگرم باشد و باید در محفظه‌های بالای سر یا زیر صندلی جا شود.
- بار تحویلی: بارهای سنگین‌تر به قسمت بار تحویل داده می‌شود. وزن مجاز برای بار تحویلی معمولاً بین ۲۰ تا ۳۰ کیلوگرم است؛ اما این مقدار نیز به نوع بلیط و ایرلاین بستگی دارد. برای بلیط‌های اکونومی معمولاً وزن مجاز کمتر است، درحالی‌که در کلاس‌های تجاری یا فرست کلاس، میزان بار بیشتری مجاز است. اگر وزن بار شما بیش‌ازحد مجاز باشد، باید هزینه اضافه بار پرداخت کنید.
قوانین امنیتی در پرواز خارجی
پیش‌از سوارشدن به پروازهای خارجی، مسافران باید از گیت‌های امنیتی عبور کنند. در این مرحله، مسافران و بارهای دستی آن‌ها مورد بازرسی قرار می‌گیرند. برخی از مهمترین قوانین امنیتی شامل موارد زیر هستند:
- محدودیت‌های مایعات: مایعات، ژل‌ها و اسپری‌هایی که در بار دستی همراه دارید، نباید بیشتر از ۱۰۰ میلی‌لیتر باشد و باید در یک کیف پلاستیکی شفاف قرار بگیرد.
- اشیای ممنوعه: مواردی مانند ابزارهای تیز، سلاح‌ها، مواد شیمیایی خطرناک و مواد آتش‌زا به‌هیچ‌عنوان اجازه حمل در بار دستی ندارند و اگر این موارد در بار تحویلی هم وجود داشته باشد، ممکن است منجر به کنسل‌شدن سفر و حتی پیگرد قانونی شود.
- دستگاه‌های الکترونیکی: لپ‌تاپ، تبلت و تلفن همراه باید از کیف بیرون آورده و به‌طور جداگانه اسکن شوند. همچنین ایرلاین‌ها ممکن است برای برخی پروازها از شما بخواهند که دستگاه‌های الکترونیکی‌تان را خاموش کنید یا در حالت پرواز قرار دهید.
قوانین پزشکی
با شیوع بیماری‌های مختلف مانند کووید-۱۹، قوانین بهداشتی سختگیرانه‌تری برای پروازهای خارجی وضع شده است. بسیاری از کشورها از مسافران می‌خواهند که گواهی واکسیناسیون یا نتیجه منفی تست کووید-۱۹ را که حداکثر ۷۲ ساعت پیش‌از پرواز انجام شده است، همراه داشته باشند. همچنین، برای ورود به برخی کشورها باید اطلاعاتی مانند وضعیت سلامتی و تاریخچه سفرهای اخیر را نشان دهید.
علاوه‌براین، برای مسافران با شرایط پزشکی خاص، دریافت مجوز پزشکی از ایرلاین یا مدارک پزشکی مرتبط الزامی است؛ مثلاً اگر مسافری نیاز به داروهای خاصی دارد که باید در طول پرواز مصرف کند، باید نسخه پزشک را همراه داشته باشد و از قبل با ایرلاین هماهنگ کند.
قوانین تغییر و کنسل‌کردن بلیط
قوانین مربوط به کنسل‌کردن یا تغییر بلیط در پروازهای خارجی به سیاست‌های ایرلاین‌ها و نوع بلیط بستگی دارد. برخی بلیط‌ها غیرقابل‌بازگشت هستند؛ به این معنی که اگر بخواهید بلیط خود را کنسل کنید، هیچ هزینه‌ای به شما بازپرداخت نخواهد شد.
در برخی موارد، مسافران می‌توانند با پرداخت جریمه، بلیط خود را تغییر دهند یا کنسل کنند. برای بلیط‌های قابل‌بازگشت (Refundable)، مسافران می‌توانند هزینه کامل یا بخشی از آن را پس‌از کنسل‌کردن، دریافت کنند. البته این موضوع به زمان کنسل‌کردن نیز بستگی دارد؛ هرچه کنسلی به تاریخ پرواز نزدیک‌تر باشد، احتمال کسر جریمه بیشتر است.
بیمه مسافرتی
برای ورود به خاک بسیاری از کشورها باید بیمه مسافرتی داشته باشید. بیمه مسافرتی معمولاً هزینه‌های درمانی، کنسل‌شدن پرواز، گم‌شدن بار و مشکلات دیگر را پوشش می‌دهد. اگرچه داشتن بیمه برای همه کشورها الزامی نیست؛ اما توصیه می‌شود که مسافران هنگام سفرهای خارجی بیمه داشته باشند تا در صورت بروز مشکل از نظر مالی بیمه از آن‌ها حمایت کند.
قوانین ورود و خروج از کشور
مسافران باید از قوانین مربوط به ورود و خروج از کشور مبدأ و مقصد آگاه باشند. برخی کشورها محدودیت‌هایی برای ورود و خروج پول نقد دارند؛ مثلاً در برخی کشورها، اگر میزان پول نقدی که به‌همراه دارید بیش‌از یک حد مشخص باشد (حدود ۱۰ هزار دلار)، باید آن را به مقامات گمرکی اعلام کنید. علاوه‌بر پول نقد، ورود برخی اقلام مانند بعضی از غذاها، مواد دارویی یا گیاهان نیز در برخی کشورها ممنوع است. مسافران باید از قبل اطلاعات مربوط به محدودیت‌های گمرکی مقصد خود را بررسی کنند تا در هنگام ورود به کشور با مشکلی مواجه نشوند.
قوانین مربوط به‌همراهی کودکان و افراد نیازمند کمک
در صورت سفر با کودکان زیر سن قانونی، باید مدارکی مبنی بر رضایت‌نامه والدین یا قیم قانونی را همراه داشته باشید. برخی کشورها قوانین سختگیرانه‌ای در این زمینه دارند و حتی ممکن است در صورت نبود مدارک لازم، اجازه ورود به کودک یا همراه او داده نشود. همچنین اگر همراه شما فردی است که نیاز به کمک‌های ویژه مانند صندلی چرخدار یا کمک‌های پزشکی دارد، باید از قبل با ایرلاین هماهنگ کنید تا تجهیزات و خدمات لازم برای آن‌ها فراهم شود.
مقررات مربوط به حیوانات خانگی
برای سفر با حیوانات خانگی، هر ایرلاین و کشور قوانین متفاوتی دارد. برخی کشورها برای ورود حیوانات خانگی از شما مدارک واکسیناسیون و تأییدیه دام‌پزشکی می‌خواهند. همچنین، ممکن است حیوان شما برای ورود به برخی کشورها نیاز به گذراندن دوران قرنطینه داشته باشد. در ایرلاین‌ها نیز قوانین حمل حیوانات خانگی به اندازه و نوع حیوان بستگی دارد. برخی ایرلاین‌ها اجازه حمل حیوانات کوچک در کابین را می‌دهند؛ اما حیوانات بزرگ‌تر باید در قسمت بار قرار بگیرند.
مهمترین حقوق مسافران در سفرهای هوایی
یکی از قوانین پرواز که خیلی هم اهمیت دارد، حقوق مسافران است. مسافران باید حقوق خود را بدانند تا در صورت بروز مشکل یا اختلاف از حقوق خود دفاع کنند و خسارتی به آن‌ها متحمل نشود. این حقوق براساس مقررات بین‌المللی و قوانین کشورهای مختلف تدوین شده‌اند و ایرلاین‌ها موظف به رعایت آن‌ها هستند. در ادامه مهمترین حقوق مسافران در سفرهای هوایی را بررسی می‌کنیم:
حق اطلاعات
یکی از مهمترین حقوق مسافران، حق دسترسی به اطلاعات است. ایرلاین‌ها موظف‌اند اطلاعات کاملی درباره وضعیت پرواز، تأخیرها، کنسلی‌ها و شرایط تغییر یا استرداد بلیط به مسافران بدهند. این اطلاعات باید به زبان ساده و قابل‌فهم در دسترس عموم قرار بگیرد. همچنین در صورت بروز مشکلاتی مانند تأخیر یا کنسلی، ایرلاین موظف است مسافران را از دلیل این مشکل و راهکارهای جبرانی مطلع سازد. اطلاع‌رسانی به‌موقع و دقیق در این موارد به کاهش اضطراب و نارضایتی مسافران کمک می‌کند.
دریافت خسارت در صورت تأخیر
یکی از مشکلات رایج در سفرهای هوایی، تأخیر در پرواز است. براساس قوانین بین‌المللی و داخلی بسیاری از کشورها، مسافران حق دارند در صورت تأخیر طولانی مدت پرواز، خسارت دریافت کنند. میزان این خسارت با توجه به مدت‌زمان تأخیر و مسافت پرواز متغیر است. برای مثال در اتحادیه اروپا و براساس قوانین پرواز اروپا، اگر پروازی بیش‌از سه ساعت تأخیر داشته باشد، مسافران می‌توانند تا ۶۰۰ یورو به‌عنوان غرامت دریافت کنند. علاوه‌بر خسارت مالی، ایرلاین‌ها موظف‌اند در صورت تأخیر طولانی، تسهیلاتی مانند وعده‌های غذایی و اقامت رایگان در هتل را به مسافران بدهند. این موضوع برای پروازهای بین‌المللی که تأخیر آن‌ها ممکن است به‌دلیل شرایط غیرقابل‌پیش‌بینی باشد، اهمیت زیادی دارد.
کنسل‌کردن یا تغییر پرواز
در بسیاری از کشورها، مسافران حق دارند بلیط خود را در صورت لزوم کنسل کنند یا تغییر دهند. کنسل‌کردن یا تغییر بلیط با پرداخت جریمه یا هزینه همراه است؛ اما در برخی موارد مانند بروز حوادث غیرمترقبه یا مشکلات پزشکی، این جریمه‌ها کمتر خواهد بود، البته درصورتی‌که بتوانید مدارک و مستندات مربوط به حادثه را به ایرلاین بدهید. در مواردی که ایرلاین تصمیم به کنسل‌کردن پرواز بگیرد، مسافران حق دارند کامل هزینه بلیط خود را پس بگیرند یا با پروازی دیگر سفر کنند. همچنین در صورت کنسلی پرواز، ایرلاین‌ها موظف هستند خدماتی مانند وعده‌های غذایی و اقامت در هتل به مسافران بدهند.
همراه‌داشتن بار
مسافران حق دارند میزان مشخصی از بار بدون پرداخت هزینه اضافی همراه خود داشته باشند که به نوع بلیط و ایرلاین بستگی دارند. همچنین معمولاً مسافران اجازه دارند یک کیف دستی کوچک به‌همراه خود به داخل کابین ببرند و بار بیشتری را به قسمت بار هواپیما تحویل دهند. اگر بار مسافر بیش‌ازحد مجاز باشد، ایرلاین حق دارد هزینه اضافه بار دریافت کند؛ اما این هزینه‌ها باید پیش‌از خرید بلیط هواپیما به اطلاع مسافر رسیده باشد. علاوه‌براین، درصورتی‌که بار مسافر به هر دلیلی گم شود یا آسیب ببیند، مسافر حق دارد خسارت مالی از ایرلاین مطالبه کند.
دریافت خدمات خاص در صورت نیاز
افراد با نیازهای خاص مانند افراد مسن، کودکان یا افرادی که دارای مشکلات جسمی هستند، حق دارند از خدمات مخصوص ایرلاین‌ها بهره‌مند شوند. این خدمات شامل امکانات بهداشتی و کمک در هنگام سوارشدن یا پیاده‌شدن از هواپیما است. همچنین برای خانواده‌هایی که با کودکان خردسال سفر می‌کنند، ایرلاین‌ها موظف به درنظرگرفتن امکاناتی مانند صندلی کودک یا امکانات تعویض پوشک هستند. این خدمات باید بدون هزینه و با احترام به نیازهای مسافران انجام شود.
پس‌گرفتن هزینه بلیط در صورت بروز مشکلات جدی
در صورت وقوع مشکلات جدی مانند لغو یا تغییر زمان پرواز، مسافران حق دارند هزینه بلیط خود را پس بگیرند. این حق در بسیاری از کشورها و براساس قوانین بین‌المللی نیز تعیین شده است. علاوه‌بر بازپرداخت هزینه، ایرلاین‌ها موظف‌اند در صورت بروز مشکلاتی که از کنترل مسافر خارج است، گزینه‌های جایگزین مانند پرواز جایگزین یا اقامت در هتل را درنظر بگیرند.
دریافت غذا و نوشیدنی در پروازهای طولانی
در پروازهای طولانی (معمولاً بیش‌از سه ساعت)، ایرلاین‌ها موظف هستند وعده‌های غذایی و نوشیدنی به مسافران بدهند. کیفیت و کمیت این وعده‌ها به کلاس پروازی و ایرلاین بستگی دارد. در برخی از پروازهای بین‌المللی، مسافران می‌توانند وعده‌های غذایی مشخص مانند غذای گیاهی، بدون گلوتن یا حلال درخواست کنند. این درخواست‌ها معمولاً باید پیش‌از پرواز و هنگام رزرو بلیط اعلام شوند.
دریافت خسارت در صورت گم‌شدن یا آسیب به بار
یکی دیگر از حقوق مهم مسافران در سفرهای هوایی، حق دریافت خسارت در صورت گم‌شدن یا آسیب به بار است. اگر بار مسافر در طی پرواز گم شود یا آسیب ببیند، ایرلاین موظف است خسارت مالی متناسب با ارزش بار پرداخت کند. مسافران باید پس‌از دریافت بار خود، فوراً هرگونه مشکل را به ایرلاین گزارش دهند. برخی ایرلاین‌ها ممکن است از مسافران بخواهند که فرم‌هایی را برای دریافت خسارت تکمیل کنند. همچنین، درصورتی‌که بار مسافر دیرتر از موعد مقرر به او تحویل داده شود، مسافر حق دارد هزینه‌های خرید لباس یا وسایل ضروری را از ایرلاین مطالبه کند.
شکایت و اعتراض
مسافران در صورت نارضایتی از خدمات ایرلاین یا بروز مشکلاتی مانند تأخیرهای طولانی، کنسلی بدون اطلاع‌رسانی یا رفتار نامناسب کارکنان حق شکایت دارند. بسیاری از کشورها مراجع قانونی برای رسیدگی به شکایات مسافران در سفرهای هوایی دارند. مسافران می‌توانند شکایات خود را از طریق ایمیل، نامه یا حتی از طریق پلتفرم‌های آنلاین مربوطه به ایرلاین ارسال کنند. ایرلاین‌ها موظف‌اند به شکایات مسافران پاسخ دهند و در صورت لزوم، رضایت آن‌ها را جلب کنند.
حقوق مسافران در پروازهای چارتری
پروازهای چارتری معمولاً توسط آژانس‌های مسافرتی اجاره می‌شوند و به فروش می‌رسند. در این نوع پروازها، قوانین و شرایط متفاوت است. مسافران باید پیش‌از خرید بلیط از شرایط و قوانین این پروازها مطلع شوند. یکی از مشکلات پروازهای چارتری این است که امکان کنسل‌کردن بلیط یا تغییر زمان پرواز در این پروازها وجود ندارد. بااین‌حال در صورت بروز مشکل جدی، مسافران حق دارند از ایرلاین یا آژانس مسافرتی خسارت دریافت کنند.
سخن پایانی
آشنایی با قوانین پرواز 2024 برای هر مسافری اهمیت زیادی دارد. این قوانین نه‌تنها باعث امنیت و رفاه مسافران می‌شوند ، بلکه از بروز مشکلات غیرمنتظره جلوگیری می‌کنند. آگاهی از این قوانین تجربه سفر هوایی را به‌مراتب برای هر مسافر بهبود می‌بخشد؛ بنابراین، توصیه می‌شود پیش‌از هر پرواز با قوانین مربوطه آشنا شوید تا سفری امن، راحت و بدون مشکل را تجربه کنید.
سؤالات متداول
چطور از آخرین تغییرات قوانین مربوط به پرواز مطلع شویم؟
با مراجعه به صفحه اطلاعات پرواز در وب‌سایت خرید بلیط هواپیما، می‌توانید از آخرین تغییرات قوانین مربوط به پرواز مطلع شوید.
آیا قوانین پرواز در همۀ کشورها یکسان است؟
برخی قوانین و مقررات پرواز بین همه ایرلاین‌ها و در همه کشورها یکسان است. برخی از کشورهای خارجی، همانند کشورهای اروپایی، قوانین منحصربه‌فرد خود را دارند.
دیدگاهتان را بنویسید